ზაფხულის პერიოდთან დაკავშირებით უანგარო სისხლის დონორობის მაჩვენებელი შემცირდა. ამის შესახებ სხვადასხვა სისხლის ბანკის წარმომადგენლები აცხადებენ. მათი განმარტებით, ამის მიზეზი საკურორტო სეზონი და მოსახლეობის დიდი ნაწილის დასასვენებელ ადგილებში გამგზავრებაა.
აღსანიშნავია, რომ ბოლო დროს მომატებულმა ავტოკატასტროფებმა და უბედურმა შემთხვევებმა აჩვენა, რომ სისხლის და სისხლის პროდუქტების მარაგის ქონა მნიშვნელოვანია ადამიანების სიცოცხლის გადასარჩენად. საჭირო ჯგუფის სისხლის დეფიციტის დროს იწყება შესაბამისი დონორის მოძიება სოციალურ ქსელებში, მედიასაშუალებებით და სხვა საინფორმაციო წყაროებით. დაავადებათა კონტროლის ცენტრში აცხადებენ, იმისათვის, რომ გაუთვალისწინებელ შემთხვევებს საზოგადოება მეტად მომზადებული შეხვდეს, მნიშვნელოვანია უანგარო დონორობის პოპულარიზაცია.
დაავადებათა კონტროლის ცენტრში ასევე აღნიშნავენ, რომ ზოგადი ტნდენციით უანგარო დონორობის მაჩვენებელი მზარდია, თუმცა სისხლის ბანკების ერთ-ერთ მთავარ წყაროდ კვლავ რჩება ანაზღაურებადი დონორობა. ამ სურათის შესაცვლელად ცენტრს შემუშავებული აქვს სტრატეგია, რომლის თანახმადაც, უანგარო დონორობის მაჩვენებელი 2020 წლისთვის მაქსიმალურ ზღვრამდე უნდა გაიზარდოს.
რაც შეეხება თავად დონაციის მნიშვნელობას, სისხლი და სიხსლის პროდუქტები მუდმივად მოთხოვნადია, რადგან ის შესაძლოა ნებისმიერ ადამიანს დასჭირდეს ცხოვრების განმავლობაში. ჩვენი ინტერვიუს გმირი ყვება, თუ როგორ აღმოაჩინდა მის მცირეწლოვან შვილს საშიში დაავადება და რამდენად დიდი როლი ითამაშა მისი მდგომარეობის გაუმჯობესებაში სისხლის დონორობამ.
იგი აცხადებს, რომ პირადად მისთვის სასიცოცხლო მნიშვნელობა აქვს გამართულ დონორულ სისტემას, რადგან მისი შვილი საჭიროებს სისტემატიურ სისხლის გადასხმებს, რის გარეშეც შეუძლებელია ბავშვის არსებობა.
„16 წლის ვიყავი შვილი რომ მეყოლა, მარიამი. ის ისეთი ლამაზი, წითელლოყება, საყვარელი იყო. მაგრამ 10 თვის რომ გახდა, მის სახეზე დაიკარგა სიწითლე. მას შემდეგ მე ჩემ შვილზე წითელი ლოყები და ტუჩები არ მინახავს. მარიამს დაეწყო გემოგლობინის ვარდნა, და ერთი წლის რომ გახდა, მოსკოვში დაუდგინეს უმძიმესი დაავადება - B დიდი თალასემია. მეც პატარა ვიყავი და ზუსტად ვერ ვხვდებოდი რა ხდებოდა ჩვენს თავს. ერთადერთი ის ვიცოდირომ რა ვერაგი დაავადებაც არ უნდა ყოფილიყო, ჩემი შვილის სიცოცხლის თვის უნდა მებრძოლა. დავიწყეთ მკურნალობა. მოვიძიეთ ინფორმაცია ამ დაავადებაზე და გავარკვიე, რომ ერთადერთი გამოსავალი იყო ძვლის ტვინის გადანერგვა. გადავგზავნეთ მარიამის მონაცემები რამდენიმე ქვეყანაში და მოგვივიდა სასიხარულო პასუხი: გადანერგვის შემთხევაში 80% გვქონდა სამუდამო გამოჯამრთელების. ყველაზე იაფად ისრაელში აკეთებდნენ 150 000 დოლარად.. გავემგზავრეთ ისრაელში, იქაც თავიდან გამოიკვლიეს. გვითხრეს დედმამიშვილი უნდა ყოფილიყო მარის დონორი. გადაცწყვიტე გამეჩინა შვილი. ისრაელში გავაჩინე მეორე შვილი. მშობიარობისას აიღეს ღეროვანი უჯრედი , რასაც გამოიყენებდნენ გადანერგვისას. სამწუხაროდ მეორე ძმა არ შეუთავსდა და ვერ გამოდგა დონორად. იგივე მოხდა მესამე შვილი როცა გავაჩინე. ამასობაში გადიოდა წლები და მარიამის ჯამრთელობა უფრო მძიმდებოდა. მისთვის გადასხმას სასიცოცხლო მნიშვნელობა აქვს, მარის ძვლისტვინი არ ბადებს ერითროციტებს და ხელოვნურად ვეხმარებით. სამწუხაროდ, ამდენმა გადასხმებმა დაუზიანა ორგანოები, ჩაუტარდა სპელენქტომია (ელენთის ამოკვეთა) ხშირი გადასხმის შედეგად ორგანიზმში გროვდება ფერიტინი (რკინა), რაც ყველა გვერდითი პრობლემის მიზეზია. საქართველოში B დიდი თალასემია იშვიათი გენეტიკური დაავადებაა, სულ რაღაც 30 პაციენტი ფიქსირდება. ხშირად აზერბაიჯანელების დაავადებას ეძახიან, მათთან ნათესავებში, ბიძაშვილ- მამიდაშვილებში ქორწინება დაშვებულია და ეს ერთერთი მიზეზია,( ერთიდაიგივე გენის თანხვედრა). აზერბაიჯანში ამ დიაგნოზის მქონე 3000-მდე პაციენტი ჰყავთ. აზერბაიჯანი ერთ-ერთი საუკეთესო მოდელია, ამ დაავადებასთან გამკლავების. იქ ყველაფრით უზრუნველყოფილია თალასემიკი, და იყო ისეთი შემთხვევაც , როცა ქართველმა თალასემიკმა უარი თქვა საქართველოს მოქალაქეობაზე და აზერბაიჯანში წავიდა საცხოვრებლად, რადგან იქ პაციენტზეა მორგებული კილინიკები და არა ისე როგორც აქ, პაციენტი უნდა აკეთებდეს ყველაფერს. და მათთან ღრმა სიბერემდე ცხოვრობენ თალასემიკები. სამწუხაროდ ჩვენთან ზღვარი 35 წელია, 17 წლის მერე დაფინანსებითაც ვეღარ სარგებლობენ“,- აცხადებს მარიამის დედა.
იმის გამო, რომ ახალგაზრდა გოგონას ჯანმრთელო ის მდგომარეობა მუდმივად ახალ-ახალი დონორების არსებობაზეა დამოკიდებული, პაციენტის ოჯახს ინტენსიურად დაძაბულ რეჟიმში უწევს ცხოვრება.
„მე პირადად როგორც მშობელი, ისეთ ემოციებში ვარ, სანამ გავიგებ რომ დონორი არის, ამის დამალვა შეუძლებელია და ამას ბავშვიც გრძნობს, ისიც ხალიან ნერვბიულობს რაც მისთვის სულაც არ არის მიზანშეწონილი. ადამიანებს ვერ წარმოუდგენიათ რამდენად მნიშვნელოვანია დონორობა, ეს ცალკე დიდი პრობლემაა საზოგადოებაში. პირადად ჩემ შვილი კრიზისამდეც მისულა გამომდინარე იქიდან, რომ მისთვის საჭირო სისხლი დეფიციტში იყო, ამ დროს ორგანიზმს არ მიეწოდება ჟანგბადი და სიცოცხლე რისკის ქვეშ დგება“,- აცხადებს გოგონას მშობელი.
საქართველოში სისხლის დონორობის ერთ-ერთი სლოგანია "ჩვენ გვაქვს სიცოცხლის უფლება!“. უანგარო დონორობის პოპულარიზაციის მიზნით და ამ კუთხით საზოგადოების ცნობიერების ასამაღლებლად კი ინტენსიური კამპანია გრძელდება.
