თბილისის სასწავლო უნივერსიტეტის რექტორი ამერიკელ კონგრესმენებს შეხვდა
თბილისის სასწავლო უნივერსიტეტის რექტორი, ეკონომიკის მეცნიერებათა დოქტორი, ეკონომიკის ექსპერტი სოლომონ პავლიაშვილი რამდენიმე დღის წინ, აშშ-დან დაბრუნდა, სადაც, ქართულ დელეგაციასთან ერთად, თურქულ-ამერიკული ალიანსის მიერ ვაშინგტონში გამართულ «თურქულ-ამერიკულ ფორუმსა და ბიზნესსამიტს» („თურკიც Aმერიცან ჩონვენტიონ & Bუსინესს შუმმიტ“) დაესწრო. რატომ იყო მნიშვნელოვანი ქართველების ზემოხსენებულ ფორუმში მონაწილეობა? _ «ჯი-ეიჩ-ენი» სოლომონ პავლიაშვილს ესაუბრა:
_ ჩემთან ერთად საქართველოდან თურქულ-ამერიკული ალიანსის ფორუმის მუშაობაში მონაწილეობა მიიღო შავი ზღვის საერთაშორისო უნივერსიტეტის რექტორმა ილიას ჩილოღლუმ, გენერალურმა მდივანმა რესულ დიკმენმა, სამეთვალყურეო საბჭოს თავმჯდომარე ადემ ონელმა, ამავე უნივერსიტეტის პროფესორმა რომან გოცირიძემ და სოხუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტის რექტორმა, პროფესორმა ჯონი აფაქიძემ. ქართულ-თურქული დელეგაციის შემადგენლობაში ასევე იყვნენ ბიზნესმენები _ მეჰმეტ შურქითი (სავაჭრო კომპანია „დაფნა“ და ნიაზ ნურიევი. ვიზიტის ინიციატორი საქართველოდან იყო შავი ზღვის საერთაშორისო უნივერსიტეტი, რისთვისაც მის რექტორს, ბატონ ილიას ჩილოღლუს დიდ მადლობას ვუხდი.
_ ყოველწლიური სამიტი მხოლოდ განათლების ბიზნესს ეხება?
_ არა, სამიტზე ბიზნესის ყველა სფერო _ განათლება, კულტურა, ეკონომიკაა წარმოდგენილი. სამიტის მუშაობაში პოლიტიკოსები და სხვადასხვა, მათ შორის, აფრიკის, ლათინური ამერიკის, აზიის და პოსტსაბჭოთა ქვეყნების თურქული სათვისტომოების წარმომადგენლებიც მონაწილეობდნენ. გახსნას 25 კონგრესმენი და სენატორი დაესწრო.
სხვათა შორის, თბილისის სასწავლო და შავი ზღვის უნივერსიტეტებს გრძელვადიანი თანამშრომლობის მემორანდუმი გვაქვს გაფორმებული, რაც ერთობლივი პროგრამების განხორციელებას, სტუდენტური კონფერენციების მოწყობასა თუ აკადემიური პერსონალის გაცვლას გულისხმობს. საერთოდ, შავი ზღვის საერთაშორისო უნივერსიტეტი საქართველოს განათლების ბაზარზე ერთ-ერთი ლიდერია.
_ ფორუმში ქართული დელეგაციის მონაწილეობის მიზანი რა იყო?
_ რა და, თუ როგორ უნდა ჩაერთოს ჩვენი უმაღლესი განათლების სისტემა საერთაშორისო სივრცეში ანუ ამ შემთხვევაში, თბილისის სასწავლო უნივერსიტეტმა თურქულ-ამერიკულ და სხვა სასწავლებლებთან ურთიერთობა როგორ დაამყაროს.
_ ბატონო სოლომონ, ვაშინგტონში მხოლოდ ბიზნესფორუმს დაესწარით თუ სხვა შეხვედრებიც გამართეთ?
_ შეხვედრებიც გვქონდა.
_ ვისთან?
_ საქართველოს დელეგაციის წარმომადგენლები (რომან გოცირიძე, ჯონი აფაქიძე, მე და ილიას ჩილოღლუ) ამერიკის სენატსა და კონგრესში შევხვდით არაერთ ცნობილ პოლიტიკოსს. მათ შორის სენატორ ჯო დონელის, კონგრესმენებს ჯერი მაკნერნის კალიფორნიიდან, ტონი გარდენიას, ენ კირკპატრიკს არიზონადან და სხვ. ქართული დელეგაცია მიწვეული იყო ასევე თეთრი სახლის საკონფერენციო ცენტრში, რონალდ რეიგანის სახლსა და საერთაშორისო სავაჭრო ცენტრში. ასევე, ვიმყოფებოდით აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტში, სადაც შევხვდით კავკასიის საკითხებისა და რეგიონალური კონფლიქტების განყოფილების დირექტორს ჯონ მარკ პომერსჰაიმს. არიზონელმა კონგრესმენმა ქალბატონმა, რომელიც საქართველოში ნამყოფია, გვითხრა, ნებისმიერი თანამშრომლობისთვის მზად ვართო. საერთოდ, ამერიკელებისგან დიდი მხარდაჭერა ვიგრძენით.
სამიტის დამთავრების შემდეგ, შეხვედრა გაიმართა საქართველოს საელჩოში ვაშინგტონში, სადაც ქართული დელეგაცია შეხვდა საქართველოს ელჩის მოადგილეს გიორგი ხელაშვილს და პირველ მდივანს სოფიო კუპრაძეს. ძალიან სასიხარულო იყო, რომ ჩვენი საელჩო განთავსებულია ახალ ოფისში, რომლის შეძენაც ბოლო პერიოდში განხორციელდა. ელჩის მოადგილემ გიორგი ხელაშვილმა ამერიკულ უნივერსიტეტებთან კავშირების დამყარებაში მხარდაჭერას დაგვპირდა.
_ კონკრეტულ გადაწყვეტილებამდე მიხვედით?
_ ამ ეტაპზე იმაზეა ლაპარაკი, რომ ჩვენმა სტუდენტებმა აშშ-ში უფასო (გზის ხარჯები არ იგულისხმება) ერთი სემესტრი გაიარონ. ამასთან, Nორტჰ Aმერიცან Uნივერსითყ-თან, რომლის რექტორთა საბჭოს თავმჯდომარე თურქული წარმოშობის ამერიკელია, გრძელვადიან თანამშრომლობაზე შევთანხმდით _ თუკი ბიზნესის ადმინისტრირებასა და ტურიზმში ინგლისურენოვან პროგრამებს გავაკეთებთ, ლიტერატურით დაგვეხმარება. სხვათა შორის, ასეთი სახის თანამშრომლობა, პოლონეთის აგრარულ და გერმანიის ეიხშტატის უნივერსიტეტებთანაც გვაქვს.
_ ბატონო სოლომონ, ქართული განათლების სისტემა ამერიკულს და, საერთოდ, მსოფლიო მოთხოვნებს აკმაყოფილებს?
_ ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი მსოფლიო უნივერსიტეტებს შორის 2 600-ე ადგილზეა, რომელიც საქართველოს უნივერსიტეტებს შორის პირველ ადგილზეა. ამავე შეფასებებით ისე, თბილისის სასწავლო უნივერსიტეტი საქართველოში მე-17 ადგილზეა... რაც არც თუ ცუდი მაჩვენებელია 70 უნივერსიტეტსა და აკადემიურ კოლეჯს შორის. მართალია, ბოლონიის პროცესის მონაწილენი ვართ, მაგრამ ჩვენი და საერთოდ, პოსტსაჭოთა ქვეყნების განათლების სისტემა მსოფლიო უმაღლესი განათლების დონისგან საკმაოდ შორსაა, რაზეც გარკვეულ გავლენას ეკონომიკური გარემოც ახდენს, სოციალური პრობლემებიც და პოლიტიკური სიტუაციაც.
_ თქვენი აზრით, საქართველოს განათლების ბიზნესის დახვეწის პოტენცია აქვს?
_ პოტენცია, რა თქმა უნდა, გვაქვს, მაგრამ პრობლემა ისაა, რომ საქართველოში, უმაღლესი განათლების სისტემაში, ინვესტიციის ჩადებისგან თავს იკავებენ. არადა, კერძო სასწავლებლებს ფინანსური მხარდაჭერა ძალიან სჭირდებათ _ სახელმწიფომ გადასახადებზე შეიძლება, გარკვეული შეღავათებიც დააწესოს... ჩვენი განათლების სისტემა მსოფლიო სტანდარტებს რომ მიუახლოვდეს, საამისოდ აკადემიური პერსონალიც მზად უნდა იყოს. ამ კუთხით დღევანდელი დოქტურანტების იმედი მაქვს, რომლებიც უცხო ენასა თუ თანამედროვე ტექნოლოგიებს მშვენივრად ფლობენ და ხვალ-ზეგ ლექციების კითხვას დაიწყებენ. რა დასამალია _ ზოგიერთი პროფესორი, 40 წელია, მუშაობს და საკუთარი თავის ახლებურად დანახვა არ უნდა, თუმცა სამსახურიდან მაინც ვერ გაუშვებ...
_ ბატონო სოლომონ, თუკი ჩვენი განათლების სისტემა მსოფლიოს სტანდარტებს მაინცდამაინც ვერ აკმაყოფილებს, აბა, პაკისტანსა თუ ინდოეთიდან ახალგაზრდები სასწავლებლად აქ რატომ ჩამოდიან?
_ იმიტომ, რომ ჯერ ერთი, სწავლის გადასახადი დაბალია. მეორეც, ყველაფრის მიუხედავად, ქართული დიპლომი მთელ მსოფლიოში აღიარებულია, თან საქართველოში საცხოვრებელი პირობების შექმნა ძვირი არ უჯდებათ.
_ უცხოელები თბილისის სასწავლო უნივერსიტეტში რატომ არ სწავლობენ?
_ კარგი შეკითხვაა: განათლების სამინისტროს უკვე მივმართეთ თხოვნით, რომ ბიზნესის ადმინისტრირებისა და ტურიზმის ინგლისურენოვანი პროგრამების განხორციელების ნება დაგვრთოს. საერთოდ, ჩვენი უნივერსიტეტი პროგრამების მხრივ გაჯერებულია _ 16 სპეციალობა გვაქვს. სხვათა შორის, უცხოელი სტუდენტებისთვის ქართული ენის სწავლების პროგრამასაც ვაკეთებთ ანუ სტუდენტებს ერთი წელი ქართულში მოვამზადებთ და შემდეგ, ვთქვათ, აგროინჟინერიასა და სოფლის მეურნეობის სხვა პროგრამებს, რომლებიც აფრიკის ქვეყნებისთვის ძალიან საინტერესოა, ქართულად ვასწავლით. ისე, თბილისის სასწავლო უნივერსიტეტი ერთადერთი კერძო სასწავლებელია, რომელსაც ამდენი აგრარული პროგრამები აქვს _ ყველა მათგანი, კარგად გამიგეთ და, პატრიოტული სულისკვეთებითაა გაკეთებული. ძლიერი აკადემიური პერსონალიც გვყავს, მაგრამ მოდური არაა და პირველ კურსზე ექვსი სტუდენტია, მეორეზე _ ორი. ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ წელს მიღება აგროინჟინერიის სპეციალობაზეც გვექნება. სახელმწიფო ამ პროგრამებს მხოლოდ სახელმწიფო უმაღლეს სასწავლებლებში აფინანსებს, რაც გარკვეულწილად მონოპოლიურ გარემოს ქმნის: გრანტს სტუდენტი იღებს და სახელმწიფოსთვის რა მნიშვნელობა აქვს, სტუდენტი სახელმწიფო სასწავლებელში ისწავლის თუ კერძოში?
მოკლედ, საქართველოში იმის მოტივაცია, რომ განათლების ბიზნესში ინვესტიციები ჩაიდოს, ძალიან ნაკლებია. ეს ბიზნესი სპეციფიკურიც გახდა _ მუშაობას ის აგრძელებს, ვინც დამკვიდრებულია და ახალი არ შემოდის.
ისიც პრობლემაა, რომ საქართველოში შრომის ბაზარი არაა შესწავლილი, რასაც კერძო სასწავლებლები ვერ ჩაატარებენ. შრომის ბაზარი სახელმწიფომ უნდა შეისწავლოს და ის ინფორმაცია მაინც გვექნება, ყოველწლიურად, მაგალითად, რამდენი ეკონომისტი, იურისტი თუ აგროინჟინერი უნდა მოვამზადოთ. ეს რომ გვეცოდინება, სასწავლებლის განვითარების სხვანაირ სტრატეგიას შევქმნით...
ესაუბრა საბა მეგრელიშვილი
