სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლოს პროკურორმა ფატუ ბენსუდამ თხოვნით მიმართა მოსამართლეებს, პროკურორის ოფისს 2008 წელს საქართველოში შეიარაღებული კონფლიქტისას კაცობრიობის წინაშე ჩადენილი დანაშაულების გამოძიების უფლება მიეცეს. ამ მიზნით ბენსუდამ საქართველოში 2008 წლის 1 ივლისიდან 10 ოქტომბრამდე არსებული ვითარების გამოძიება მოითხოვა. მანვე კონფლიქტის შედეგად დაზარალებულ პირებს აცნობა, რომ მათ შესაძლებლობა აქვთ სასამართლო პალატას 30 დღის განმავლობაში მიმართონ. იმ შემთხვევაში, თუ ჰააგის მოსამართლეები პროკურორის მოთხოვნას დააკმაყოფილებენ, საქართველოში შეიარაღებული კონფლიქტისას ჩადენილი დანაშაულების გამოძიება დაიწყება. პროკურორმა შესაძლოა შუამდგომლობით მიმართოს ჰააგის მოსამართლეებს, რათა დანაშაულის ჩადენაში ეჭვმიტანილი პირები სასამართლოში დაიბარონ ან პატიმრობაში აიყვანონ.
“არსებობს გონივრული საფუძველი ვირწმუნოთ, რომ კონფლიქტისას ადგილი ჰქონდა კაცობრიობის წინააღმდეგ ჩადენილ დანაშაულებს, სამხრეთ ოსეთიდან ეთნიკური ქართველების განდევნის კამპანიას და მშვიდობისმყოფელებზე ქართველი და ოსი შეიარაღებული ძალების თავდასხმებს. სამხრეთ ოსეთის დე-ფაქტო ხელისუფლების მიერ და რუსეთის შეიარაღებული ძალების წარმომადგენელთა შესაძლო მონაწილეობით მოსახლეობის იძულებით გადაადგილების შედეგად 51-დან 113-მდე ეთნიკური ქართველი სამოქალაქო პირი დაიღუპა. 13.400-დან 18.500-მდე ეთნიკური ქართველი იძულებით იქნა გადაადგილებული და 5.000-ზე მეტი ქართველის კუთვნილი საცხოვრებელი განადგურდა. ზემოთ აღნიშნულ და სხვა სამართლდარღვევებს, როგორიცაა მოროდიორობა და სამოქალაქო პირთა ქონების მასიური განადგურება, მასშტაბური ხასიათი ჰქონდა და წარმოადგენდა ეთნიკური ქართველების განდევნის გეგმის ნაწილს. შედეგად, ქართული მოსახლეობის რაოდენობა კონფლიქტის ზონაში მინიმუმ 75 პროცენტით შემცირდა. გვაქვს გონივრული საფუძველი, ვირწმუნოთ, რომ როგორც სამხრეთ ოსეთის, ისე ქართულმა შეიარაღებულმა ძალებმა ჩაიდინეს სამხედრო დანაშაულები, რაც გამოიხატა მშვიდობისმყოფელებსა და მათ ობიექტებზე თავდასხმაში. არსებული ინფორმაციით, ქართველების სამშვიდობო ობიექტები მრავალჯერ იქნა დაცხრილული ოსების პოზიციებიდან, რის შედეგადაც დაიღუპა 2 და დაიჭრა 5 ქართველი მშვიდობისმყოფელი. ქართველების თავდასხმის შედეგად კი 10 რუსი მშვიდობისმყოფელი იქნა მოკლული და 30 დაჭრილი, რუსი მშვიდობისმყოფელების ბაზა და მასში არსებული სამედიცინო დაწესებულება კი განადგურდა. ბოლო პერიოდამდე რუსეთისა და საქართველოს კომპეტენტური სახელმწიფო ორგანოები აწარმოებდნენ გამოძიებას აღნიშნული დანაშაულების ჩადენაში ყველაზე მეტად პასუხისმგებელი პირების მიმართ, თუმცა მოგვიანებით საქართველოში სამართალწარმოება შეფერხდა. დღეისათვის არ არსებობს იმის მოლოდინი, რომ გამოძიება კვლავ განახლდება ეროვნულ დონეზე. მოცემულ საქმეზე არც სხვა სახელმწიფოში მიმდინარეობს გამოძიება. საქართველოს სახელმწიფოს უმოქმედობის ფონზე, მივიჩნევთ, რომ ეთნიკური ქართველების იძულებით გადაადგილების საქმე დასაშვები იქნება პროკურორის ოფისისთვის გამოძიების ჩასატარებლად. მშვიდობისმყოფელებსა და მათ ობიექტებზე თავდასხმის შემთხვევები კი ამ ეტაპზე ნაწილობრივ იქნება დასაშვები გამოძიების ჩასატარებლად, რუსეთის ფედერაციაში მიმდინარე გამოძიების გათვალისწინებით,” -აცხადებს ჰააგის პროკურორი.