ძნელი წარმოსადგენია, რომ თუნდაც სანქციების ზეგავლენით, თვალსაწიერ მომავალში რუსეთმა ყირიმის მიერთებაზე გადაწყვეტილება შეცვალოს. ეს ისევე რთული წარმოსადგენია, როგორც რუსეთის მიერ აფხაზეთის და ცხინვალის დამოუკიდებლობის აღიარებაზე უარის თქმა. როგორც ჩვენთან არის აფხაზეთი და ცხინვალი მტკივნეული თემა პოლიტიკოსებისათვის, ასეთივე გახდება უკრაინისთვის ყირიმი.

ამიერიდან, უკრაინაში ყველა პოლიტიკურ ძალას მოეთხოვება მკაფიოდ დააფიქსიროს, თუ რას გააკეთებს ყირიმის დასაბრუნებლად. დღეს უკრაინა ფაქტიურად დასავლეთსა და რუსეთს შორის ერთგვარ საჯილდაო ქვად და გაცვლის მონეტად იქცა. ქვეყნის ბედი არა კიევში, არამედ მსხვილი საერთაშორისო მოთამაშეების მოლაპარაკებების მაგიდასთან და მათი სატელეფონო საუბრებით წყდება. საზოგადოებამ ხომ ამის არაერთი დასტური იხილა. რუსეთისათვის ყველაზე მნიშვნელოვანი სტრატეგიული ამოცანაა შეინარჩუნოს უკრაინა როგორც ერთგვარი პოლიტიკურ-გეოგრაფიული ბუფერი რუსეთსა და დასავლეთს შორის. სწორედ ეს არის დასავლეთთან მისი ვაჭრობის ერთ ერთი საკითხი.
უკრაინის ისტებლიშმენტში კი უკვე შედარებით ნაკლებს საუბრობენ ქვეყნის ევროპულ არჩევანზე, რის გამოც ფაქტიურად დაიწყო „ევრომაიდანი." ყურადღება და ძალისხმევა უფრო სხვა პრობლემებზეა გადატანილი.

უკვე ცნობილი გახდა, რომ 2014 წელს და მომდევნო სამი წლის მანძილზე უკრაინელებს თბომომარაგება მინიმუმ 40% -თ გაუძვირდებათ, ამის შესახებ უკრაინის პრემიერ მინისტრმა არსენი იაცენიუკმა განაცხადა. დასავლეთმა უკრაინას მკაფიოდ განუცხადა, რომ მხოლოდ იმ შემთხვევაში დაეხმარება, თუ ქვეყანაში კორუფციული სქემები მოისპობა და სახელმწიფო ბიუჯეტის ეკონომიის მკაცრი ზომები გატარდება. როგორც ცნობილია, 21 მარტს იაცენიუკმა ბრიუსელში ევროკავშირთან უკრაინის ასოცირების ხელშეკრულების მხოლოდ პოლიტიკურ ნაწილს მოაწერა ხელი. ეკონომიკური პაკეტი ჯერ კიდევ განხილვისა საგანია. იაცენიუკის ვიზიტის ერთ-ერთი შედეგი ევროკავშირის მიერ უკრაინისათვის 11 მილიარდი ევროს დახმარების (აქედან მხოლოდ 1.6 მილიარდია გრანტი, დანარჩენი კი კრედიტი, ფაქტობრივად ვალი) გამოყოფის დახმარების პრეზენტაცია უნდა ყოფილიყო. თუმცა პრეზენტაცია არ შედგა. ისევე როგორც იანუკოვიჩის დროს, ევროკავშირი დახმარების გამოყოფის პირობად უკრაინის მიერ საერთაშორისო სავალუტო ფონდთან (სსფ) ხელშეკრულების ხელმოწერას ასახელებს. თუ შეთანხმება შედგა, სსფ უკრაინას სასწრაფო დახმარების სახით 20 მილიარდამდე დოლარს გამოუყოფს, დაახლოებით 3 მილიარდს კი მსოფლიო ბანკი.

როგორც ცნობილია, სწორედ ხელშეკრულების ეკონომიკური კომპონენტი იყო ერთ ერთი მიზეზი იმისა თუ რატომ არ მოაწერა ხელი იანუკოვიჩმა ასოცირების ხელშეკრულებას ხელი გასული წლის ნოემბერს ვილნიუსის სამიტზე. ხელშეკრულება სსფ-ს პირობების შესრულებას ითვალისწინებდა. სსფ კი უკრაინისგან მთელ რიგ საკმაოდ მტკივნეულ რეფორმებს ითხოვს, მათ შორის ფინანსური სექტორის, რომელიც მოიცავს ბიუჯეტის ხარჯების მკვეთრ შემცირებას, სახელმწიფო შესყიდვების გადახედვას, ხელფასების ზრდის შეჩერებას და იმ 10 ბანკის ლიკვიდაციას, რომლებითაც ფულის გათეთრება ხდებოდა. ყველაზე უფრო მტკივნეული მოთხოვნა ენერგომატარებლებზე შიდა ტარიფების ზრდაა (ადრე მას ნაწილობრივ სუბსიდირებას უკრაინის მთავრობა ახდენდა).

უკრაინის ახალი ხელისუფლება ბოლო დრომდე ფეხს ითრევდა ხელშეკრულების ხელმოწერაზე, რადგანაც მას ფაქტიურად „შოკური თერაპიის" გატარება და რიგი არაპოპულარული გადაწყვეტილებების მიღება მოუწევს. ენერგომატარებლებზე ფასების ზრდა სამომხმარებლო პროდუქტებზე და მომსახურებაზე ფასებსაც გაზრდის, რაც რიგითი უკრაინელების მწირ ბიუჯეტს საკმაოდ მძიმედ დაარტყამს. წინასაარჩევნო პერიოდში სოციალური უკმაყოფილება კი ნამდვილად არ წაადგება „ევრომაიდანის" პარტიათა კანდიდატებს. თანაც, საერთაშორისო დონორებმა უკრაინის ამჟამინდელი მმართველი კოალიციის ლიდერები მკაცრად გააფრთხილეს, რომ დაპირებული დახმარება არჩევნებამდე გადმოირიცხება მხოლოდ მას შემდეგ რაც დონორები დარწმუნდებიან, რომ ეს ფული წინასაარჩევნო კამპანიისათვის და კორუფციულ სქემებში არ იქნება გამოყენებული.

გასულ კვირას, უკრაინის სამართალდამცავების მიერ „ევრომაიდანის" რადიკალური ფრთის „მემარჯვენე სექტორის" ერთ ერთი ლიდერის ალექსანდრ მუზიჩკოს ლიკვიდაციამ, უკიდურესად გაამწვავა ურთიერთობა ამ დაჯგუფებასა და სახელისუფლებო სტრუქტურებს შორის. მართალია დაპირისპირება დროებით მინელდა, მაგრამ ნებისმიერ დროს შეიძლება იფეთქოს. ევროკავშირის მესვეურები უკვე ღიად ითხოვენ უკრაინის ხელისუფლებისგან „მემარჯვენე სექტორის" ალაგმვას. არადა, ეს სულაც არ გახლავთ იოლი ამოცანა თუ გავითვალისწინებთ რომ ამ გაერთიანების რაზმები შეიარაღებული არიან. „ნაციონალურ გვარდიაში" მათი ლეგალიზების მცდელობამ შედეგი ვერ გამოიღო. ამ ყოველივეს შემხედვარე როგორ არ გაგახსენდება 90-იანი წლების საქართველო, როდესაც ერთ მხარეს იდგნენ სახელისუფლებო სტრუქტურები, მეორე მხარეს კი შეიარაღებული „მხედრიონი" და სხვა გასამხედროებული ფორმირებები. მათ სრულ ნეიტრალიზაციას 3-4 წელი მაინც დასჭირდა. უკრაინაში სიტუაცია განსხვავებულია იმით, რომ ეს ფორმირებები ძირითადად დასავლეთ უკრაინას წარმოადგენენ, სადაც განსხვავებული ისტორიული მეხსიერების, მსოფლმხედველობისა და მენტალიტეტის ხალხი ცხოვრობს. უკრაინული ეთნონაციონალიზმის ელემენტებიც სწორედ მათ შემოიტანეს „ევრომაიდანის" დღის წესრიგში, რითაც რუსეთს შესანიშნავი საბაბი მისცეს გაეკეთებინა უკრაინაში ის რაც გააკეთა. სადღეისოდ სიტუაცია უკრაინაში, ისეთია, რომ თუ ხელისუფლება მოწოდების სიმაღლეზე აღმოჩნდა და სახელმწიფო ინსტიტუტები ეფექტურად ამოქმედდა, „მემარჯვენე სექტორისათვის" ადგილი აღარ რჩება. ხოლო თუ ხელისუფლება უსუსური აღმოჩნდა, ქვეყანაში მართვის სადავეებს „მემარჯვენე სექტორი" იგდებს ხელთ, აქედან გამომდინარე შედეგებით. არადა, უკრაინის ახალი ხელისუფლებისათვის სასიცოცხლო მნიშვნელობა აქვს, რომ მოსახლეობას და საერთაშორისო თანამეგობრობასაც დაუმტკიცოს, რომ შეუძლია ქვეყანაში სიტუაციის კონტროლი. ამაში კი მათ ნამდვილად ექნებათ დასავლეთის მხარდაჭერა. სავარაუდოდ ამ მიზნით არის იქ მივლინებული მიშა სააკაშვილიც, რომ „წესრიგის და სტაბილურობის დამყარების" მისეული მეთოდები გააცნოს კოლეგებს.

სიტუაციის ირონია იმაშია, რომ მკვეთრად ანტირუსული ორიენტაციის „მემარჯვენე სექტორის" რადიკალურ და ნაციონალისტურ ქმედებებს უკრაინის სამხრეთ-აღმოსავლეთ რეგიონებში, შესანიშნავად იყენებს რუსეთი. რაც უფრო დიდხანს გაგრძელდება „მემარჯვენე სექტორის" ბოევიკების თარეში, მით უფრო თავდაჯერებულად განაცხადებს რუსეთი, რომ უკრაინის ამჟამინდელი ხელისუფლება არა მხოლოდ არალეგიტიმურია, მას უნარიც კი არ შესწევს რადიკალების აღსაკვეთად. შესაბამისად, უკრაინის რუსულენოვან მოსახლეობასაც გაუჩნდება ე.წ. „თავდაცვის რაზმების" შექმნის კარგი საბაბი და რუსეთი ყირიმში აპრობირებული სქემით ყველანაირად დაეხმარება ამის გაკეთებაში. მოვლენების ამგვარი სცენარი კი უკრაინაში სამოქალაქო ომის რისკს გაზრდის, რაც რუსეთისათვის კიდევ ერთი არგუმენტი იქნება უკრაინაში სამხედრო შეჭრის გასამართლებლად.

ვიდრე ევროპა გერმანიის საგარეო საქმეთა მინისტრის შტაინმაიერის სიტყვებით რომ ვთქვათ, განაგრძობს „ცივი გონებით" მოქმედებას სიტუაციის დეესკალაციისათვის, უკრაინის საზღვრებთან სრულად აღჭურვილი 50,000 იანი რუსული სამხედრო დაჯგუფება დამოკლეს მახვილივით ჰკიდია ამ ქვეყნის თავზე.
ამ ფონზე ნიშანდობლივად გამოიყურება ჩრდილიდან გამოსული და პოლიტიკურად გააქტიურებული ექს-პრეზიდენტის ბიძის თემურ ალასანიას რეკომენდაციები, რომლებიც „ნაცმოძრაობის" საგარეო პოლიტიკის ლამის სარკისებრ ანარეკლს წარმოადგენს.

"ჯი-ეიჩ-ენი", ზაალ ანჯაფარიძე