500 მილიონი დოლარის ნომინალური ღირებულების ახალი, 5-წლიანი ვადიანობის ევრობონდების ემისია, საერთაშორისო კაპიტალის ბაზრის კონიუნქტურის და ბაზარზე არსებული დაბალი საპროცენტო შემოსავლიანობის გარემოს გათვალისწინებით იყო დროული, ოპტიმალური და უპრეცედენტოდ წარმატებული - საპენსიო სააგენტოს ყოფილი დირექტორი ლევან სურგულაძე ფინანსთა სამინისტროს მიერ ევრობონდების გამოშვებას აფასებს.
როგორც ლევან სურგულაძე სოციალურ ქსელში წერს, საქართველოს ახალი ევრობონდების უპრეცედენტოდ წარმატებული ემისია ფინანსთა სამინისტროს და სხვა ჩართული სუბიექტების მიერ დიდი და ეფექტურად ჩატარებული სამუშაოს შედეგია.
"მოთხოვნა საქართველოს ახალ სუვერენულ საკრედიტო ინსტრუმენტზე 4-ჯერ აღემატებოდა დივერსიფიცირებულ მოთხოვნას საერთაშორისო ინსტიტუციური ინვესტორებისგან და მთლიანი ემისიის ნომინალური ღირებულებით (at par) განთავსება იყო ბუნებრივი. შესაბამისად, დაფიქსირებული წლიური კუპონი 2.75%, რომელიც at par-ზე განთავსებისას, ინსტრუმენტის შემოსავლიანობის ტოლია, არის ძალიან კარგი პირობა, მათ შორის, თუ გავითვალისწინებთ მიმდინარე შემოსავლიანობას, იგივე ან ერთი საფეხურით უკეთესი ან უარესი საკრედიტო რეიტინგის მქონე, რეგიონის ან სხვა ქვეყნების მიერ გამოშვებულ ანალოგიური (დარჩენილი) ვადიანობის სუვერენულ ობლიგაციებზე.
მაგალითად, სომხეთმა მიდინარე წლის იანვარში, მოახდინა 10-წლიანი ევროობლიგაციების ემისია, წლიური კუპონით 3.6%. იმის გათვალისიწნებით, რომ განთავსება დისკონტით მოხდა (ნომინალის 0.977 ნაწილი მიიღეს), შემოსავლიანობა 3.875%-ზე დაფიქსირდა. სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკას, რომელსაც, საქართველოს მსგავსად BB საკრედიტო რეიტინგი აქვს, გამოშვებული აქვს სუვერენული ობლიგაცია, რომლის დარჩენილი ვადიანობა 5 წელია, წლიური კუპონი 4.875%, ხოლო მიმდინარე შემოსავლიანობა 3.42%. უზბეკეთს, BB- საკრედიტო რეიტინგით, გამოშვებული აქვს სუვერენული ობლიგაცია 7 წელზე მეტი დარჩენილი ვადიანობით, წლიური კუპონით 5.375% და მიმდინარე შემოსავლიანობით 3.81%.
2021 წლის 15 აპრილისთვის ამერიკის ფედერალური რეზერვის საკრედიტო 5-წლიანი შემოსავლიანობის განაკვეთი გახლდათ წლიური 0.81%, რომელიც აღიარებულია, როგორც ურისკო განაკვეთი. სხვაობა საქართველოს ევრობონდების განთავსებისას დაფიქსირებულ წლიურ შემოსავლიანობასა და იმავე ვადიანობის (5 წელი) ფედერალური რეზერვის საკრედიტო შემოსავლიანობას შორის: 2.75% - 0.81% = 1.94% ან 194 ბაზისური პუნქტი განსაზღვრავს საქართველოსთან დაკავშირებულ ყველა რისკს, რომელიც ქვეყნის საკრედიტო რისკში აისახება. ეს ძალიან კარგი მაჩვენებელია და ასახავს საერთაშორისო ბაზრის მონაწილეთა ოპტიმიზმს საქართველოს ეკონომიკური, ფინანსური, პოლიტიკური და გეოპოლიტიკური სტაბილურობის მიმართ", - აღნიშნავს ლევან სურგულაძე.
ამასთან, სურგულაძის განცხადებით, საქართველო ნაბიჯ-ნაბიჯ "ფეხს იკიდებს" გლობალურ კაპიტალის ბაზარზე, იქმნის საკრედიტო ისტორიას და მომავალში შეძლებს, საჭიროებისამებრ, კიდევ უფრო მეტ და კიდევ უფრო კარგ პირობებზე გრძელავდიანი კაპიტალის უპრობლემოდ მოზიდვას.
"შესაბამისად, დროული იყო ამ ოპტიმიზმზე კაპიტალიზაცია და უპრეცედენტოდ იაფი და გრძელვადიანი ფულის მოზიდვა გლობალური კაპიტალის ბაზრიდან. ამ ქმედებას სხვა ბენეფიტებიც აქვს. საქართველო ნაბიჯ-ნაბიჯ "ფეხს იკიდებს" გლობალურ კაპიტალის ბაზარზე, იქმნის საკრედიტო ისტორიას და მომავალში შეძლებს, საჭიროებისამებრ, კიდევ უფრო მეტ და კიდევ უფრო კარგ პირობებზე გრძელავდიანი კაპიტალის უპრობლემოდ მოზიდვას. იმავდროულად, უცხოელი ინსტიტუციური და მათ უკან მდგომი ინდივიდუალური ინვესტორები უფრო ახლოს გაიცნობენ ქვეყანას, რაც ხელს შეუწყობს მათი მხრიდან ადგილობრივ ბაზარზე გამოშვებული ფინანსური ინსტრუმენტების მიმართ ნდობის და ინტერესის გაჩენას. ეს, თავის მხრივ, კრიტიკულია ადგილობრივი კაპიტალის ბაზრის განვითარებისთვის", - წერს სურგულაძე.
შეგახსენებთ, საქართველოს ფინანსთა სამინისტრომ წარმატებით დაასრულა 500 მლნ აშშ დოლარის ღირებულების ევრობონდების გამოშვება. საპროცენტო განაკვეთმა (coupon rate) შეადგინა 2,75%.
ახალი $500-მილიონიანი საგარეო ვალის აღება 2011 წელს გამოშვებული ევრობონდების რეფინანსირების მიზნით ხდება. ამ ვალის ძირი თანხის - $500 მილიონი დოლარის დაფარვის ბოლო ვადა 12 აპრილს იყო. ფინანსთა სამინისტროს განცხადებით, მათ ამ ვალდებულების დაფარვა გასულ კვირაში ბიუჯეტში არსებული თავისუფალი სახსრების (ნაშთის) მეშვეობით მოახდინეს.
