არასამთავრობო ორგანიზაციები ბათუმში ახალი მეჩეთის მშენებლობის საკითხს ეხმაურებიან და სახელმწიფოს მუსლიმი თემის უფლებების სრულყოფილი რელიზებისკენ მოუწოდებენ. მათი თქმით, მუსლიმ თემსა და მის ფორმალურ რელიგიურ ინსტიტუციას შორის გაუცხოება იკვეთება.
არასამთავრობო ორგანიზაციების განცხადებას ,,ჯი-ეიჩ-ენი“ უცვლელად გთავაზობთ:
„ხელმომწერი ორგანიზაციები სოლიდარობას ვუცხადებთმუსლიმი თემისმშვიდობიან თვითორგანიზებულ კამპანიას ბათუმში ახალი მეჩეთის მშენებლობის მოთხოვნით. ამასთან, მოვუწოდებთსახელმწიფოს მუსლიმი თემის უფლებების სრულყოფილი რეალიზებისკენ.
ბოლო რამდენიმე წელია, მუსლიმი თემი სახელმწიფოსგანაქტიურად ითხოვს ბათუმში ახალი მეჩეთისმშენებლობისთვის მიწის ნაკვეთის გამოყოფას და მშენებლობის პროცესის მხარდაჭერას. ბათუმში მოქმედი ორთა ჯამეს ისტორიული შენობის სივრცე არ არის საკმარისი და ვერ იტევს მლოცველებს. ამის გამო, ასეულებით მორწმუნეს პარასკევის ტრადიციული ლოცვის შესრულება ქუჩაში, არასათანადო პირობებში უწევს.მუსლიმი ქალების დიდნაწილს კი,საერთოდ არ აქვს საშუალებაილოცოს მეჩეთში.
ხელისუფლებამ რამდენჯერმე მისცა დაპირებამუსლიმი თემს, რომ ახალი მეჩეთისთვის მათ მიწის ნაკვეთს გადასცემდა. ბოლოს ასეთი დაპირება მუსლიმებმა 2013 წელს მიიღეს,თუმცა, დაპირებებს კონკრეტული შედეგი არ მოჰყოლია. 2014 წლის ბოლოს, დასავლეთ საქართველოს სამუფტოს წარმომადგენლების ნაწილმა საქართველოს პრემიერ-მინისტრს მიმართა კოლექტიური განცხადებით, რომელშიც ორთა ჯამეს რეკონსტრუქციასა და ბათუმში ახალი მეჩეთის ალტერნატივად, სრულიად საქართველოს სამუფტო სამმართველოს რეზიდენციისა და ბათუმში მუსლიმთა უმაღლესი რელიგიური სასწავლებისთვის შენობის გადაცემას ითხოვდა. მუსლიმების განმარტებით, სრულიად საქართველოს სამუფტო სამმართველოზე სახელმწიფოს გავლენების გათვალისწინებით, ეს განცხადება მუსლიმი თემის საჭიროებებისა და ინტერესების უგულებელყოფის ნათელი მაგალითია. ამასთან, იკვეთება მუსლიმ თემსა და მის ფორმალურ რელიგიურ ინსტიტუციას შორის გაუცხოებაც. ნიშანდობლივია, რომ ეს განცხადება შემუშავდა იმ პერიოდში, როდესაც სახელმწიფომ სრულიად საქართველოს სამუფტო სამმართველოს დაფინანსებადაიწყო. სახელმწიფო დაფინანსების დიდი ნაწილი სწორედსამუფტო სამმართველოს სასულიერო პირების ხელფასებზე იხარჯება. აღსანიშნავია, რომ ხელისუფლება მუსლიმი თემის მოთხოვნას ბათუმში ახალი მეჩეთის მშენებლობასთან დაკავშირებით სწორედ ერთობლივ განცხადებაზე მითითებით უარყოფს და ორთა ჯამეს მეჩეთის გაფართოების პერსპექტივაზე აპელირებს. მუსლიმების თქმით, ორთა ჯამეს რეკონსტრუქცია საფრთხეს შეუქმნის კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლის იერსახეს, მისი მიმდებარე ტერიტორიის შემოერთება კი მაინც არ გადაჭრის სივრცის პრობლემას.
სრულიად საქართველოს სამუფტო სამმართველოს მხრიდან მუსლიმი თემის საჭიროებების გაუთვალისწინებლობისგამო, მუსლიმმა თემმა დაიწყო პროცესის თვითორგანიზება,რისთვისაც მათ დაიწყეს სახელმწიფოსთან დამოუკიდებელი კომუნიკაცია და მეჩეთისთვის საჭირო რესურსების მობილიზება. 2016 წლის 8 თებერვალს,მუსლიმი თემის 12 000-მაწარმომადგენლმა კოლექტიური განცხადებით მიმართა საქართველოს მთავრობასა და შესაბამის სახელმწიფო უწყებებს და მეჩეთის მშენებლობისთვის ბათუმში მიწის ნაკვეთის გადაცემა მოითხოვა. განცხადების განხილვას კონკრეტული შედეგები ამ დრომდე არ მოყოლია.
ბათუმში მეჩეთის სივრცის პრობლემამუსლიმი თემის რელიგიის თავისუფლებით სარგებლობას ზღუდავს. როდესაც სახელმწიფო მართლმადიდებელ ეკლესიას ასეულობით ჰექტარ მიწის ნაკვეთს გადასცემს, როგორცდედაქალაქში, ისე სხვა ქალაქებში, მუსლიმი თემის მოთხოვნის უგულებელყოფა ავლენს დისკრიმინაციულ მიდგომას. ბათუმში, როგორც აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის პოლიტიკურ და კულტურულ ცენტრში, მეჩეთის მშენებლობის შეზღუდვას სიმბოლური მნიშვნელობა აქვს და მუსლიმი თემის მარგინალიზებისა და სოციალური და პოლიტიკური სივრცეებიდან დეზინტეგრაციას აღრმავებს. აღნიშნულისაკითხიგანსაკუთრებით მწვავეა ჩვენს რეალობაში, როცა 2012 წლიდან მოყოლებული, მუსლიმი თემიგანიცდის სისტემურდევნასა და ძალადობას (ნიგვზიანის, წინწყაროს, სამთაწყაროს, ჭელას, ქობულეთის, მოხეს, ადიგენის ინციდენტები), რაც სწორედ სახელმწიფოს არაეფექტური, დისკრიმინაციული და დომინანტი რელიგიური ჯგუფისადმი ლოიალური პოლიტიკის შედეგია.
ხელმომწერ ორგანიზაციებს მიგვაჩნია, რომ მნიშვენლოვანია სახელმწიფომ ბათუმში ახალი მეჩეთის მშენებლობის საკითხი განიხილოს უფლებრივი პერსპექტივიდან და მოახდინოს ამ საკითხის დეპოლიტიზირება, რომელსაც ცალკეული ქსენოფობიური და ისლამოფობიური პოლიტიკური, კლერიკალური და სოციალური ჯგუფები რადიკალურად ეწინააღმდეგებიან.
შესაბამისად, ხელმომწერი ორგანიზაციები მოვუწოდებთ სახელმწიფოს განუხრელად დაიცვას რელიგიის თავისუფლების, სეკულარიზმისა და თანასწორობის პრინციპები და:
- დააჩქაროს მუსლიმი თემის განცხადების განხილვა ბათუმში ხელმისაწვდომ ტერიტორიაზე ახალი მეჩეთისთვის მიწის ნაკვეთის გადაცემის თაობაზე და დააკმაყოფილოს ის;
- მიწის ნაკვეთის გადაცემისა და შემდგომში მეჩეთის მშენებლობის პროცესში უზრუნველყოს მეჩეთის მშენებლობის საინიციატივო ჯგუფის აქტიური მონაწილეობა, პროცესის დემოკრატიულოად წარმართვისა და მუსლიმი თემის ნდობის უზრუნველყოფის მიზნით;
- არ შეუქმნას მუსლიმ თემს გაუმართლებელი ბარიერები მეჩეთის მშენებლობის პროცესში და უზრუნველყოს მშენებლობის ნებართვის მიღების პროცედურის კანონიერ, დისკრიმინაციისგან თავისუფალ პირობებში წარმართვა" - ნათქვამია არასამთავრობო ორგანიზაციების განცხადებაში.
განცხადებას ხელს შემდეგი ორგანიზაციები აწერენ: ადამიანის უფლებების სწავლებისა და მონიტორინგის ცენტრი (EMC); ადამიანის უფლებათა ცენტრი; საქართველოს დემოკრატიული ინიციატივა (GDI); ტოლერანტობისა და მრავაფლეროვნების ინსტიტუტი (TDI); საქართველოს რეფორმების ასოციაცია (GRASS); მრავალეროვანი საქართველო; მედიის განვითარების ფონდი (MDF); სამოქალაქო ინტეგრაციის ფონდი; საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია (GYLA)
