საქართველო თამბაქოს საწინააღმდეგო სტრატეგიის შემუშავებისას უკრაინის გამოცდილებას იზიარებს. ჯერ უცნობია, გაამართლებს თუ არა საქართველოში უკრაინული გამოცდილება. თუმცა, როგორც უკრაინაში თამბაქოს მწარმოებლები განმარტავენ, საზოგადოებრივი თავშეყრის ადგილებში მოწევის აკრძალვამ და აქციზის ზრდამ თამბაქოს მომხმარებლების რაოდენობა ვერ შეამცირა. როგორც JTI (Japan Tobacco International) Ukraine-ში აღნიშნავენ, 2012 წლის დეკემბრიდან, ანუ მას შემდეგ, რაც ქვეყანაში საზოგადოებრივი თავშეყრის ადგილებში თამბაქოს მოწევა აიკრძალა და, შესაბამისად, კაფე-რესტორნის მფლობელებიც კანონს დაემორჩილნენ, არსებული სტატისტიკით, მწეველთა რაოდენობა არ შემცირებულა. სამაგიეროდ, ქვეყანაში გაიზარდა ფალსიფიცირებული სიგარეტის მოცულობა, კრიზისი შეექმნა კაფე-რესტორნების ბიზნესს და მათი 20 % დაიხურა. მიზეზი ის იყო, რომ რესტორნებში მომხმარებელმა იკლო, რადგანაც ისინი კვების ობიექტში მოწევას ვეღარ ახერხებდნენ.
კაფე-ბარებისა და რესტორნების ნაწილს შესაბამისი ინფრასტრუქტურის - ღია ვერანდების - მოწყობა დასჭირდა, სადაც, არსებული კანონმდებლობით, მოწევა დასაშვებია. აკრძალვამ რომ მწეველთა რაოდენობა ვერ შეამცირა, ამას სიგარეტის გაყიდვების სტატისტიკაც მოწმობს. როგორც JTI Ukraine-ში ადასტურებენ, აკრძალვების მიუხედავად, გაყიდვები არ შემცირებულა, მიუხედავად იმისა, რომ უკრაინაში თამბაქოზე ნებისმიერი რეკლამა აკრძალულია.
JTI Ukraine-ის საგარეო ურთიერთობათა მენეჯერი ვასილ გუბარეცი განმარტავს, რომ ამ დროისათვის თამბაქოს ინდუსტრიისთვის დიდ საშიშროებას ფალსიფიცირებული სიგარეტი წარმოადგენს, რომელიც აზარალებს მოსახლეობასა და სახელმწიფო ბიუჯეტს.
„უკრაინული თამბაქოს ინდუსტრიისთვის პრობლემას ფალსიფიცირებული სიგარეტი წარმოადგენს, რომელიც ძირითადად ადგილობრივ საწარმოებში იწარმოება. ფალსიფიცირებულია ისეთი ბრენდები, როგორიცაა Winston-ი. მინდა აღვნიშნო, რომ ბაზარზე ფალსიფიცირებული სიგარეტის წილი განსაკუთრებით ბოლო 6 თვის განმავლობაში გაიზარდა. მისი გარჩევა ორიგინალურისგან საკმაოდ ძნელია: ფაქტიურად, არ არსებობს განსხვავება კოლოფებს შორის, მათ ზოგიერთი ლაბორატორიაც კი ვერ გაარჩევს. განსხვავებული მხოლოდ ფასია - ფალსიფიცირებული სიგარეტი ორიგინალურ სიგარეტთან შედარებით ოდნავ იაფია",- აცხადებს ვასილ გუბარეცი.
ვასილის თქმით, თუ კი ადრე ფალსიფიცირებული სიგარეტი ძირითადად მოედნებზე იყიდებოდა, ახლა სხვადასხვა რაიონებში უკვე გამოჩდა თანამედროვე სავაჭრო წერტილები, სადაც სიგარეტის შეძენა იაფადაა შესაძლებელი. ამ ყველაფრის გათვალისწინებით უკრაინის ბიუჯეტი წელიწადში 2 მლრდ გრივნას კარგავს.
როგორც JTI Ukraine-ში აცხადებენ, მოსახლეობა აპროტესებს ფალსიფიცირებული სიგარეტის ხარისხს, თუმცა ეს კომპანიისაგან დამოუკიდებელი მიზეზების გამო ხდება. კომპანიაში განმარტავენ, რომ იმ სიგარეტს, რომელსაც ისინი ყიდიან, მაღალი ხარისხი აქვს; იგი უმაღლესი ხარისხის თამბაქოსგან მზადდება, რომელიც სიგარეტის მწარმოებელს თამბაქოს უმსხვილესი მწარმოებელი ქვეყნებიდან შემოაქვს. ასეთ ფონზე, ცხადია, ფალსიფიცირებული სიგარეტის ხარისხი დაბალია და ის მომხმარებელი, რომელიც ფალსიფიცირებულს ორიგინალისგან ვერ არჩევს, სიგარეტის ბრენდის მწარმოებლის მიმართ უკმაყოფილებას აფიქსირებს.
აღსანიშნავია, რომ კომპანია JTI Ukraine უკრაინას სიგარეტით კრემენჩუკის საწარმოდან ამარაგებს, სადაც სიგარეტი უმაღლესი დონის სტანდარტებით მზადდება და ექსპორტზე რამდენიმე ქვეყანაში, მათ შორის, საქართველოშიც, იგზავნება.
კომპანიამ წარმოებაში უკვე დანერგა TRACK & TRACE სისტემა. სიგარეტის თითოეულ ყუთსა და ბლოკზე დატანილი იქნება სპეციალური კოდი და სკანერის დახმარებით გაკონტროლდება ის გზა, რასაც სიგარეტი საწარმოდან სავაჭრო წერტილებში მოხვედრამდე გადის. კომპანიაში განმარტავენ, რომ TRACK & TRACE-ის დანერგვით კომპანია თავად შეეცდება, გააკონტროლოს საკუთარი პროდუქცია და დაიცვას ის გაყალბებისაგან.
„ჯი-ეიჩ-ენი" მაია არაბიძე
