ახალი ამბების სააგენტო "ჯი-ეიჩ-ენი" აქვეყნებს ააიპ / "რუსეთის კვლევების საქართველოს ინსტიტუტის" ნაშრომს "რა ადგილი უჭირავს რუსეთს, როგორც ფაქტორს ქართული ოპოზიციის პროგრამებში?"
როგორც ავტორები აცხადებენ, რუსეთის კვლევების საქართველოს ინსტიტუტის მიერ მომზადებული ანალიტიკური ნაშრომის მოკრძალებული ამბიციაა შექმნას ისეთი რილივანტური პუბლიკაცია, რომლის საშუალებითაც დაინტერესებული ადამიანი სულ-ცოტა შეძლებს წარმოდგენა შეიქმნას საქართველოში მოქმედი პოლიტიკური პარტიების საგარეო პოლიტიკური ორიენტაციის შესახებ.
სააგენტო მიიჩნევს, რომ შესაბამისი სახის ნაშრომები, იმის მიუხედავად, აკმაყოფილებს იგი თუ არა საზოგადოებისა და ქართული პოლიტიკური სპექტრის მოთხოვნებს, საინტერესოა მრავლი ფაქტორების გამო, განსაკუთრებით კი ქვეყნის განვითარების საგარეო პოლიტიკური კურსის სწორად გააზრებისთვის.
რა ადგილი უჭირავს რუსეთს, როგორც ფაქტორს ქართული ოპოზიციის პროგრამებში?
კითხვაზე პასუხის გასაცემად მკველავართა ჯგუფმა შესაბამისი პოლიტიკური პარტიებისგან საგარეო პოლიტიკური პლატფორმები (კონცეფცია) დოკუმენტის სახით მოითხოვა. აღმოჩნდა, რომ პარტიათა უმრავლესობას კვლევის წარმოების პროცესში ასეთი დოკუმენტი არ გააჩნდა. კვლევას კიდევ უფრო ართულებდა ის გარემოებაც რომ პარტიები საკუთარი პოლიტიკური მსოფლმხედველობის პოპულარიზაციისათვის არ გამოიყენებენ ინტერნეტ რესურსებს, არ აქვთ ვებ-გვერდები, არ იყენებენ სოციალურ ქსელებს, პლატფორმებს, ან არ ჰყავთ ე.წ. "სპიკერები". ხოლო პარტიები, რომლებსაც გააჩნიათ თავიანთი ვებ-გევრდები არ გამოიყენებენ მას, როგორც ამომრჩეველთან კომუნიკაციის ერთ-ერთ ეფექტურ საშუალებას.
შესაბამისად, პარტიებს, რომლებსაც არ გააჩნდათ შესაბამისი დოკუმენტი ( საგარეო პოლიტიკის სტრატეგია) საშუალება ჰქონდათ თავიანთი ოფიციალური პოზიცია ინტერვიუს საშუალებით დაეფიქსირებინათ, ან წერილობითი პასუხი გაეცათ მკვლევართა მიერ მომზადებული კითხვარისთვის. ეს საშუალებები მათი მხრიდან აქტიურად იქნა გამოყენებული. გარდა ამისა, მკვლევართა მიერ ეფექტურად იქნა გამოყენებული 2010 წლის 30 მაისის საარჩევნო კამპანია.
ასევე, კვლევის სრულყოფისთვის პროექტის განხროციელების პროცესში მიმდინარეობდა სხვადასხვა პარტიათა ლიდერების, წარმოადგენლების მედიაში გავრცელებული კომენტარების, პოზიციების, სტატიების თუ ოფიციალური განცხადებების მოძიება და დამუშავება.
ჩვენი მიზანი იყო დაგვენახა საქართველოში მოქმედი პოლიტიკური პარტიების ის ალტერნატიული ხედვები, რომელზე აპელირებითაც პოლიტიკური ორგანიზაციები ცდილობენ მოიზიდონ ამომრჩეველი. ვფიქრობთ, წინამდებარე დოკუმენტი შესაძლებლობას მისცემს მკითხველს დაინახოს ამა თუ იმ პარტიის ინტელექტუალური პოტენციალი და მომავალი პოლიტიკური პერსპექტივა.
რა თქმა უნდა ჩვენ ვერ მოვითხოვდით ვერც ერთ პარტიას წარმოედგინა რუსეთთან ურთიერთობის უკვე გამზადებული სამქომედო გეგმა, რადგან მიგვაჩნია, რომ ეს მხოლოდ ხელისუფალთა კომპეტენციაა.
შესავალი
2008 წლის აგვისტოში რუსეთის მიერ განხორციელებული სამხედრო აგრესიის შემდეგ საქართველოსა და რუსეთის ფედერაციას შორის დიპლომატიური ურთიერთობები გაწყდა. კერძოდ, 2008 წლის 2 სექმტემბერს საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტრომ აცნობა რუსეთის შესაბამის ორგანოებს, რომ ქართული სახელმწიფო წყვეტს 1992 წლის 2 ივლისის "საქართველოს რესპუბლიკასა და რუსეთის ფედერაციას შორის დიპლომატიური ურთიერთობების დამყარების შესახებ" ოქმის მოქმედებას. 3 სექტემბერს რუსეთმა დახურა საელჩო და საკონსულო თბილისში. ამის შემდეგ პირდაპირი პოლიტიკური ურთიერთობა ამ ორი სახელმწიფოს პოლიტიკურ სპექტრს არ ჰქონია.
ქართულ პოლიტიკურ სპექტრში გაჩნდა მოსაზრება, რომ ხელისუფლებას ომის შემდგომ პერიოდში ოპოზიციასთან თანამშრომლობა უნდა გაეღრმავებინა, კერძოდ კონსერვატიული პარტიის ერთ-ერთი ლიდერის, კახა კუკავას განცხადებით, საგარეო პოლიტიკის პრიორიტეტების განსაზღვრა უნდა მომხდარიყო საერთო კონსენსუსით. ამ მხრივ გადაიდგა კონკრეტული ნაბიჯებიც, 2008 წლის 5 სექტემბერს გაფორმდა "საქართველოს პოლიტიკოსთა ქარტია", რომელიც ითვალისწინებდა "რუსი ოკუპანტების გასვლის, ევროატლანტიკური ინტეგრაციის, პოლიტიკური პროცესების კონსტიტუციურ ჩარჩოში მოქცევისა და ანტიკრიზისული საბჭოს შექმნის" პრინციპების ჩამოყალიბებას. უნდა აღინიშნოს, რომ ამ ქარტიისთვის ხელი ყველა პოლიტიკურ პარტიასა და სუბიექტს არ მოუწერია.
მიუხედავად ზემოთ აღნიშნული ინიციატივებისა, ხელისუფლებასა და ოპოზიციას შორის თანამშრომლობის ხარისხი არადამაკმაყოფილებელი აღმოჩნდა ოპოზიციის ნაწილისათვის, ამიტომ მათ უარი თქვეს ამ სახით თანამშრომლობაზე და სხვადასხვა საკითხთან დაკავშირებით დამოუკიდებელი პოლიტიკური კურსების შემუშავება დაიწყეს. კვლევის თემატიკიდან გამომდინარე ჩვენ ყურადღებას გავამახვილებთ განსხვავებულ საგარეო პოლიტიკურ ხედვაზე, რაც ყოველთვის მკაფიოდ დეკლარირებული არ არის, მაგრამ ამ სუბიექტთა ქმედებები და განცხადებები გვაძლევს საშუალებას გამოიყოს რამდენიმე ძირითადი ასპექტი.
კვლევა
ომის შემდეგ ქართულ პოლიტიკურ სპექტრსა და რუსეთის ფედერაციას შორის არსებული სტატუს კვო პირველად დაარღვია ყოფილმა პრემიერ მინისტრმა(2005-2007წ.) და კვლევის წარმოების პროცესში მოძრაობა სამართლიანი საქართველოსთვის ლიდერმა ზურაბ ნოღაიდელმა. 2009 წლის 25 ოქტომბერს "სახალხო დიპლომატიის" დაწყების მიზნით იგი მოსკოვს ეწვია. ვიზიტის მთავარი გეგმა რუსეთში ქართული, აფხაზური და ოსური დიასპორების წარმომადგენლებთან შეხვედრა იყო, მიზეზი - ის რომ საქართველოს ხელისუფლებას არა აქვს დიალოგი აფხაზებთან და ოსებთან, ხოლო მიზანი - "ნდობის აღდგენა, რათა არ მოხდეს აგვისტოს ომის ხელახალი გამეორება".
იმისთვის, რომ აფხაზებთან და ოსებთან პირდაპირმა დიალოგმა შედეგი გამოიღოს "საჭიროა, რომ არ გვქონდეს რუსეთთან ისეთი კონფრონტაციული ურთიერთობები, როგორიც დღეს გვაქვს." გამოიკვეთა კიდევ ერთი მთავარი მიზანი ამ ვიზიტისა. სავარაუდოდ სწორედ ამ მიზნით შეხვდა 27 ოქტომბერს ზურაბ ნოღაიდელი რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილეს გრიგორი კარასინს. რუსეთის საგარეო უწყების ცნობით, შეხვედრაზე განხილული იყო გართულებული რუსულ - ქართული ურთიერთობები და სამხრეთ კავკასიის რეგიონში არსებული პრობლემები.
მიუხედავად იმისა, რომ ნოღაიდელის ვიზიტი საქართველოში არაერთმნიშვნელოვნად იქნა შეფასებული (შეფასება მერყეობდა სამშობლოს ღალატიდან ადეკვატურ პოლიტიკურ ნაბიჯამდე), ამას არ უთამაშია წინაღობის როლი შემდეგ ვიზიტებთან მიმართებაში. პირველი ვიზიტიდან დაახლოებით ერთი თვის შემდეგ, 25 ნოემბერს მოძრაობა "სამართლიანი საქართველოსთვის" ლიდერი კვლავ ეწვია მოსკოვს. ამჯერად იგი შეხვდა ევგენი პრიმაკოვს და მოლაპარაკება გამართა სერგეი მირონოვის ფრაქცია "სპრავედლივაია როსსიასთან". ნოღაიდელის განცხადებით, შეხვედრების მთავარი თემა ორ ქვეყანას შორის ეკონომიკური ურთიერთობები, პირდაპირი საჰაერო მიმოსვლის აღდგენა, მოსკოვში მცხოვრები ქართველების პრობლემები და ტირძნისიდან გატაცებული მოზარდების გათავისუფლება იყო. ამ ვიზიტის შემდეგ სამშობლოში დაბრუნებულმა ნოღაიდელმა კიდევ ერთხელ მოუწოდა ხელისუფლებას, შეემუშავებინა მოსკოვთან ურთიერთობის სტრატეგია.
მესამე და ალბათ, ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ვიზიტის დროს, 23 დეკემბერს მოძრაობა "სამართლიანი საქართველოსთვის" ლიდერი რუსეთის პრემიერ-მინისტრს შეხვდა. მეოთხე ვიზიტი მოსკოვში 2010 წლის 9 თებერვალს შედგა, როცა ნოღაიდელმა თავისი პარტიის ხოლო რუსეთის სათათბიროს სპიკერმა "ედინაია როსსიას" სახელით ხელი მოაწერეს პარტიებს შორის თანამშრომლობის ხელშეკრულებას, რაც "ითვალისწინებს ერთობლივ კონსულტაციებს, ინფორმაციის გაცვლას და გამოცდილების გაზიარებას პარტიული მშენებლობის თვალსაზრისით". როგორც "ედინაია როსსიას" ვებ გვერდი იტყობინება, ნოღაიდელმა ამ ხელშეკრულებას "ისტორიული დოკუმენტი" უწოდა, და შეაფასა როგორც "ხვალინდელი დღის ფუნდამენტის შემქმნელი" რაც ხელს შეუწყობს "დაბალ დონეზე არსებული რუსულ - ქართული ურთიერთობების გაუმჯობესებას."
2010 წლის 22 იანვარს ზურაბ ნოღაიდელმა გააკეთა განცხადება, რომ მის "კვალს მიმდევრები გაუჩნდნენ" და "რუსეთში ქართული ოპოზიციური სპექტრის სხვა ლიდერებიც აპირებენ ჩასვლას", მაგრამ მაშინ ამ განცხადებისთვის დიდი მნიშვნელობა თითქმის არავის მიუნიჭებია, რადგან მან კონკრეტული პიროვნებებისა თუ პარტიების დასახელებისაგან თავი შეიკავა. ეს განცხადება აქტუალური გახდა ამავე წლის 3 მარტს, როცა მოსკოვში "დემოკრატიული მოძრაობა - ერთიანი საქართველოს" ლიდერი ქალბატონი ნინო ბურჯანაძე გაემგზავრა. წასვლის წინ მან განაცხადა: "მე მივდივარ იმისთვის, რომ დავიცვა ჩემი ხალხისა და ქვეყნის ინტერსები". მისივე განცხადებით, გამომდინარე იქიდან, რომ საქართველოს ძირითადი პრობლემების მოგვარება მხოლოდ და მხოლოდ მშვიდობიანი გზით არის შესაძლებელი რუსეთთან დიალოგი სასიცოცხლოდ მნიშვენლოვნია.
ბურჯანაძე-ნოღაიდელის ვიზიტებიდან შეგვიძლია დავასკვნათ, რომ მთლიანობაში მათი ვიზიტების მთავარი მიზანი რუსეთის ხელისუფლებასთან დიალოგის დაწყება იყო.
ერთდროულად განსხვავებული და მსგავსი "მთავარი მიზნით" გაემგზავრნენ რუსეთში 22 აპრილს ეროვნული საბჭოს წევრები, ხალხის პარტიისა და კონსერვატორების ლიდერები, კობა დავითაშვილი და კახა კუკავა. მათი განცხადებით, ვიზიტის ორგანიზატორი ქართული დიასპორაა, შეხვედრები კი უნდა უნდა გაიმართოს სახელმწიფო სათათბიროს დეპუტატებთან. თუმცა ისინი თავიანთ განცხადებებში ძირითად ყურადღებას უთმობენ ქართულ დიასპორას, რომლის "რესურსები, მათ შორის ფინანსურიც, რუსეთში ლობირებისათვის უნდა იქნეს გამოყენებული, რათა მოხდეს რუსული საზოგადოებრივი აზრის ფორმორება..."
დასკვნის სახით შეგვიძლია ვთქვათ, რომ საქართველოს ოპოზიციურ პოლიტიკურ სპექტრში მიმდინარეობს მრავალვექტორიანი პოლიტიკური კურსის ჩამოყალიბების პროცესი. კითხვაზე პასუხს კი თუ რომელი ვექტორი უფრო მახვილ კუთხეს ქმნის ჩვენი კვლევა გაგვცემს.
პ/გ "ქართული დასი"
პ/გ ქართულმა დასმა მკვლევართა ჯგუფთან თანამშრომლობის ის ფორმა აირჩია, რომელიც პროექტის ორგანიზატორების მხრიდან პარტიებისთვის გამონაკლისად, ალტერნატივად იყო დაშვებული.
პარტიაში, დოკუმენტად ქცეული საგარეო პოლიტიკური კურსის არ არსებობის შემთხვევაში კომპეტენტურ პირებს საშუალება ჰქონდათ პასუხი გაეცათ კითხვარზე, ან პირისპირ, ინტერვიუსთვის პირისპირ შეხვედროდა მკვლევარს. აღნიშნულ შემთხვევაში პარტიის წარმომადგენელმა ჩვენ მიერ მომზადებულ კითხვარზე პასუხების გაცემა ამჯობინეს. პროექტის ორგანიზატორთა მხრიდან კითხვარს, რიგი საკითხების დასაზუსტებლად პარტიის ხელმძღვანლის მიერ მედიაში გაკეთებული განცხადებების, კომენტარებისა თუ სტატიების მონიტორინგიც დაემატა.
პარტიის მოკლე ისტორია: პოლიტიკური გაერთიანება "ქართული დასი" (შემდგომში - პარტია) დაფუძნდა 2007 წელს. პარტია წარმოადგენს მოქალაქეთა ნებაყოფლობით პოლიტიკურ გაერთიანებას, საჯარო სამართლის იურიდიულ პირს. 2008 წლიდან ქართული დასი წარმოდგენილია პარლამენტში. გაერთიანების თავმჯდომარეა ჯონდი ბაღათურია.
1. ჯანმრთელობის დაცვისა და სოციალურ საკითხთა კომიტეტის წევრი;
2. იურიდიულ საკითხთა კომიტეტის წევრი
3. საქართველოს პირველი პრეზიდენტის, ზვიად გამსახურდიას გარდაცვალებასთან დაკავშირებული საკითხების შემსწავლელი საქართველოს პარლამენტის დროებითი კომისია.
,,ქართულ დასში" მიიჩნევენ, რომ საჭიროა რუსეთთან ურთიერთობების ნორმალიზება და გამწვავების თავიდან აცილება. ეს კი მათი ხედვით უნდა მოხდეს პრაგმატიზმსა და ურთიერთკომპრომისზე დაყრდნობით. ხაზს უსვამენ ქვეყნებს შორის საერთო ინტერესების მონახვას, რათა არ მოხდეს სახელმწიფოებრივ ინტერესთა კონფლიქტი.
,,ქართული დასი" ამომრჩეველს სთავაზობს რუსეთთან საერთო ენის გამონახვის შესაძლო მექანიზმებს:
ა) ეკლესია - რუსეთი და საქართველო ბუნებრივ კავშირშია ერთმორწმუნოების გამო.
ბ) პარტიაში ხაზს უსვამენ საქართველოსთვის რუსული ბაზრის მნიშვნელობას ეკონომიკური განვითარებისა და უსაფრთხოებისთვის.
გ) აღნიშნულ პოლიტიკურ გაერთიანებაში სჯერათ, რომ რუსეთს ხელს აძლევს ძლიერი და სტაბილური საქართველო, რათა ჩრდილოეთ კავკასიაში საბოლოოდ მიაღწიონ სტაბილურობას.
პარტია რუსეთთან დიალოგის დასაწყებად ულტიმატუმებსა და წინაპირობებს არადიპლომატიურად განიხილავს. მიუხედავად ამისა აცხადებს, რომ რუსეთმა პირველ რიგში უნდა გაიყვანოს სამხედრო ნაწილები კონფლიქტური ზონებიდან. კითხვაზე: საკითხები, რომლებზეც შეთანხმების მიღწევისთვის საჭიროა, რუსეთის მხრიდან გარკვეული პირობების შესრულება? "ქართული დასი" ასე პასუხობს:
"დიალოგის დროს ულტიმატუმების და წინაპირობების წამოყენება არადიპლომატიურია, მაგრამ პირველი რაც რუსეთმა უნდა გააკეთოს რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობის მოსაწესრიგებლად, არის საქართველოს ტერიტორიებიდან - აფხაზეთსა და სამაჩაბლოდან ეტაპობრივად გაიყვანოს სამხედრო ჯარები..."
გარდა ამისა, ამ მონაკვეთში ერთგვარ წინააღმდეგობასთან გვაქვს საქმე. პარტია ულტიმატუმის ენაზე საუბარს არ ემხრობა, თუმცა, იმის თქმა, რომ ურთიერთობების გასაუმჯობესებლად რუსეთმა პირველმა უნდა გადადგას ნაბიჯები, უკვე წააგავს ულტიმატუმის ენაზე საუბარს.
დიალოგის დაწყებასთან დაკავშირებით პარტიის ძირითადი პოზიციის ჩამოყალიბების მიუხედავად მაინც არაა დაკონკრეტებული ქვეყნებს შორის გარკვეული მოლაპარაკებების დაწყებისთვის შესაძლო საკითხთა ნუსხა. პარტიის მიერ მოწოდებულ კითხვარში ამ შეკითხვაზე პასუხი ცალსახად არ ჩანს. შეჯამებულია მხოლოდ რუსეთის პოტენციალი, რომ ის სამყაროს მეორე ნაწილია. ,,უნდა შევიმუშაოთ ისეთი პროექტი, რომელიც მოგვცემს საშუალებას ფაქტობრივი გარემოებები გამოვიყენოთ ჩვენს სასარგებლოდ" - აქ არაა განსაზღვრული და მკაფიოდ ჩამოყალიბებული რას გულისხმობენ. სტრატეგიაში შეიმჩნევა ზოგადი მსჯელობა. აღსანიშნავია, რომ პარტიის მოსაზრებით "რუსეთთან დიალოგისას უნდა გამოვიდეთ ულტრა პატრიოტიზმიდან", რაც კიდევ ერთხელ ორაზროვანია, არ ჩანს პარტიის რეალური სტრატეგია და პოზიცია.
პარტიაში ემხრობიან მოსაზრებას, რომ რუსეთის როლი საქართველოს ქვეყნის შიგნით არსებული კონფლიქტების მოგვარებაში გადამწყვეტია. აქედან გამომდინარე საჭიროდ მიიჩნევენ მასთან პირდაპირ დიალოგს. საქართველო ვერ დაუპირისპირდება რუსეთს სამხედრო ძალებით, თუმცა რუსეთისათვის მნიშვნელოვანია საქართველოში არსებული რესურსები. პარტიის თქმით, რუსეთი ხშირად უშვებს შეცდომებს საქართველოსთან ურთიერთობისას. მათივე მტკიცებით, აღნიშნული შეცდომები მის პოტენციაზე ნაკლებად აისახება, საქართველოს შემთხვევაში კი ეს პირიქითაა.
შენიშვნა - რუსეთის ქმედებები საქართველოს მიმართ "შეცდომად" არის მიჩნეული.
ამ ყველაფრის ფონზე, ნაკლებად სჯერათ საქართველოს მმართველი გუნდის გონიერების. როგორც პარტიაში აცხადებენ, არსებული ხელისუფლების კურსის გაგრძელება კატასტროფამდე და შესაძლოა ომამდე მიიყვანოს ქვეყანა. აქვე შენიშნავენ, რომ რუსეთს 600 წლის მანძილზე ომი არ წაუგია.
პარტიამ შეაფასა ასევე ჩრდილოეთ ატლანტიკური ხელშეკრულების ორგანიზაციაში საქართველოს გაწევრიანების შანსები. ისინი აღნიშნულ კავშირში ქვეყნის გაერთიანებას რეალობად მიიჩნევს, თუმცა მათივე მტკიცებით ხელისუფლებამ ეს შორეულ პერსპექტივად აქცია. ამის მიზეზად ასახელებენ 2008 წლის ომს. მათივე შეფასებით, ეს იყო პროვოცირებული ომი, რომალმაც შორეულ პერსპექტივად გახადა ტერიტორიების დაბრუნება. ეს მოვლენები ნატოში გაწევრიანების შანსებზეც აისახა. ჩამოთვლილი აქვთ ორი პრობლემა, რომელიც ხელს გვიშლის ამ სამხედრო ბლოკში შესასვლელად:
1. დემოკრატიის არარსებობა
2. სამხედრო კონფლიქტი რუსეთთან
ქრისტიან-დემოკრატიული მოძრაობა
ქრისტიან დემოკრატების საპროგრამო დოკუმენტში, რომლის სათაურია "ცვლილებების დროა" (2008 წლის რედაქცია) რუსეთის ფედერაციასთან ურთიერთობების მოგვარებასა და კეთილმეზობლური გარემოს შექმნას საგარეოპოლიტიკურ პრიორიტეტებს შორის მესამე ადგილი უკავია მეზობელ ქვეყნებთან მეგობრული ურთიერთობებისა და ევროატლანტიკური სტრუქტურებისადმი სწრაფვის შემდეგ და წინ უსწრებს "აშშ-სთან, როგორც სტრატეგიულ პარტნიორთან ურთიერთობების კიდევ უფრო განმტკიცებას".
პროგრამაში აღნიშნულია, რომ რუსეთთან ურთიერთობების მოგვარება ქვეყნის უსაფრთხოებას, კონფლიქტების მოწესრიგებასა და საქართველოს ეკონომიკურ კეთილდღეობას შეუწყობს ხელს. განსაკუთრებითაა ხაზგასმული რუსული ბაზრის მნიშვნელობა ქართული ბიზნესისა და თითოეული ქართველის კეთილდღეობისათვის.
დოკუმენტის მიხედვით "სწორი პოლიტიკის შემთხვევაში რუსეთთან კეთილმეზობლური და კონსტრუქციული ურთიერთობის დამყარება შესაძლებელია", თუმცა ამ მტკიცებას მოსდევს დათქმა - მისი შესრულების აუცილებელი პირობა: "თუ თბილისი და მოსკოვი ერთმანეთის მიზნებს პატივისცემით მოეკიდებიან და მოლაპარაკებებისას მათ გათვალისწინებას შეეცდებიან".
რუსეთის მიმართულებით ქრისტიან-დემოკრატთა აქტივობიდან აღსანიშნავია მეგობრობისა და თანამშრომლობის შესახებ მემორანდუმი, რომელიც ქართველმა ქრისტიან-დემოკრატებმა რუსეთის ქრისტიან-დემოკრატების საინიციატივო ჯგუფთან (თავმჯდომარე სერგეი მეზენცევი) გააფორმეს. დოკუმენტში დაფიქსირებულია, რომ მხარეები პატივს სცემენ საქართველოსა და რუსეთის ტერიტორიულ მთლიანობას, სუვერენიტეტსა და დამოუკიდებლობას. შეთანხმება ითვალისწინებს რეგულარულ კონსულტაციებს ორმხრივი ურთიერთობების პრობლემურ საკითხებზე, რომელიც დამყარებული იქნება თანასწორობისა და სამართლიანი პარტნიორობის პრინციპებზე. საინტერესია, რომ ორივე მოძრაობა, ორმხრივი ურთიერთობების მოწესრიგებაში ქართულ და რუსულ მართმადიდებლურ ეკლესიაზე ამყარებს იმედს.
ქრიატიან-დემოკრატების ლიდერი გ.თარგამაძე სისტემატურად აკრიტიკებს ხელისუფლებას რუსეთის მიმართ გადადგმული თუ დაგეგმილი ნაბიჯების გამო. ასე მაგალითად, მან საქართველოს ხელისუფლებას მეტი სიფრთხილისკენ მოუწოდა ჩრდილოეთ კავკასიელი ხალხების გენოციდის აღარებასთან დაკავშირებით. სხვა შემთხვევაში, მან გამოთქვა ეჭვი, რომ მთავრობა ფარულ მოლაპარაკებებს აწარმოებს რუსეთის ხელისუფლებასთან მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაციაში ამ უკანასკნელის გაწევრიანებასთან დაკავშირებით და ეს ორმაგ დანაშაულად შეაფასა.
მთლიანობაში შეიძლება ითქვას, რომ მოძრაობა აცნობიერებს რუსეთთან "სწორი" პოლიტიკის გატარების აუცილებლობას, მაგრამ არ გვთავაზობს ამ სწორი პოლიტიკის სტრატეგიულ ხაზს და მხოლოდ ხელისუფლების მიერ გადადგმული ნაბიჯების კრიტიკით შემოიფარგლება.
(გაგრძელება )
