აზერბაიჯანის საკანონმდებლო ორგანოს დეპუტატები, მედიისა და არასამთავრობო ორგანიზაციის წარმომადგენლები, პრეზიდენტის თანაშემწის, პრეზიდენტის ადმინისტრაციის საგარეო პოლიტიკის დეპარტამენტის უფროს ჰიქმეთ ჰაჯიევი ოკუპაციისგან გათავისუფლებულ აღდამს ესტუმრნენ. 

დიასპორის საინფორმაციო ცენტრის ხელმძღვანელი თოღრულ ალაჰვერდილი ვიზიტის შესახებ წერილს აქვეყნებს. 

მისი თქმით, აღდამი წინა საუკუნის 90-იან წლებში არა მარტო ყარაბაღსა და აზერბაიჯანში, არამედ მთელ კავკასიაში ერთ-ერთი გამორჩეული ქალაქი იყო, სადაც კულტურის და სპორტის მიმართულებით აქტიური ცხოვრება მიმდინარეობდა. 

"აღდამს ყარაბაღის საყრდენად თვლიდნენ და სომხები ამ ქალაქის ხსენებისას შეშინებულები იყვნენ ხოლმე. დიდი ღალატის შედეგად დაკარგული აღდამის ოკუპაციის დროს მე ჯერ პატარა ვიყავი. ამის შემდეგ ღმერთმა არ მომცა ამ ქალაქში ვიზიტის საშუალება. ახლა კი აღდამში ყოფნის საშუალება მქონდა. 

აღდამი უკვე დიდი ხანია მსოფლიოში „სულების ქალაქად’’ მოიხსენიება. სომხები, რომლებიც ყოველთვის სხვა ხალხების კუთვნილი ღირებულებების მოპარვას და მითვისებას ცდილობენ, აღდამისგან ქვა ქვაზე არ დატოვეს. ეს ქალაქი წინა საუკუნის 90-იან წლებში არა მარტო ყარაბაღსა და აზერბაიჯანში, არამედ მთელ კავკასიაში ერთ-ერთი გამორჩეული ქალაქი იყო. აღდამი, რომელიც 30 წლის წინ ძალიან ლამაზად გამოიყურებოდა, ახლა ათასწლიან ნანგრევებს ჰგავს.. შეუძლებელია ამ სცენის მშვიდად, ბრაზისა და მღელვარების გარეშე ყურება!

„სულების ქალაქში’’ ვსეირნობთ.. ეს ხელოვნების ტაძარია, ერთ დროს აზერბაიჯანის კულტურის ისტორიაში განსაკუთრებული ადგილის მქონე აბდულრახიმ ბეი ჰაგვერდიევის სახელობის სახელმწიფო დრამის თეატრის ნეშტია. 

ვცდილობ ახლო წარსულზე ფიქრს. წარმომიდგენია, რომ თანამემამულეები დიდი ინტერესით რომელიმე სპექტაკლის სანახავად მიდიან... მაგრამ, ის სცენა, რომელსაც მე ვხედავ, ამაზე წარმოდგენის გაგრძელების საშუალებს არ მაძლევს...

ქალაქში გასეირნებისას ვათვალიერებთ ყარაბაღის სახანოს დამფუძნებლის, ფანაჰალი ხანის შვილის, ხან გიზი ნათავანის დანგრეულ მავზოლეუმს. ისინი აქ ცხოველებს ინახავდნენ...

უკვე ჯუმა მეჩეთში ვართ. ნახევრად დანგრეული მეჩეთის სიმშვიდე ჩვენც გვამშვიდებს. აქ ჩვენი შეჰიდებისთის და დიდი პიროვნებებისთვის ვილოცეთ. ღმერთმა ჩვენს ხალხს მეორედ არ დაგვანახოს ასეთი უბედურებები...

ეს სტადიონის სახელწოდებაა „იმარეთი’’, რომელიც ერთ დროს აზერბაიჯანული საფეხბურთო გუნდის „ყარაბაღის’’ სტადიონი იყო. ამ სპორტული კომპლექსის მდგომარეობაც არც ისე განსხვავებულია. არენა ნანგრევებს ჰგავს.. ჩვენ ასევე ვიყავით ყარაბაღის საფეხბურთო კლუბის ყოფილი მწვრთნელის, აზერბიჯანის ეროვნული გმირის, ალაჰვერდი ბაგიროვის საფლავზეც. ასევე უზუნდერეში ყარაბაღის პირველი ომის დროს დაღუპული ჩვენი გმირების სასაფლაოზე მივედით. იქაც სომხების არაადამიანური საქციელების მაგალითები დავინახეთ. სასაფლაო მთლიანად დაანგრიეს. იმედი გვაქვს, რომ მალე ამ სასაფლაოზეც ჩატარდება რეაბილიტაცია.

ამ დროს ერთ-ერთმა გამონაკლისმა მოიპყრო ჩვენი ყურადღება. სომხებმა, რომლებმაც მთელი აღდამი გაანადგურეს, რატომღაც შაჰბულაგის ციხე არ დაანგრიეს. ამის მიზეზი ცოტა ხანში გავიგეთ. არ იცინოთ, მაგრამ ქურდი სომხები ამტკიცებენ, რომ შაჰბულაგის ციხე შექმნილია მეფე ტიკრანის მიერ და წარმოადგენს ტიგრანკერტს. რა თქმა უნდა, ჩვენ არ გაგვიკვირდა. პატივცემულმა ჰიქმეთ ჰაჯიევმა სოციალურ ქსელში ტიკრანკერტის მითი ისე დაანგრია, რომ სომხებმა არა მგონია კიდევ ერთხელ გააჟღერონ ეგ საკითხი. 

აღდამში სომხებმა უამრავი ქვეითსაწინააღმდეგო და ტანკსაწინააღმდეგო ნაღმი განათავსეს. ჩვენ ვნახეთ როგორი დიდი პასუხისმგებლობით მუშაობენ სპეციალისტები და ტერიტორიას ნაღმებისგან ასუფთავებენ.

ვიზიტის ბოლოს მეგობრებთან ჩაის სუფრაზე ერთმანეთს გავუზიარეთ ჩვენი შთაბეჭდილებები. გარდა ჩვენი დიალოგისა, ჩაის გემო სულ სხვა იყო... ეჭვი არ მეპარება რომ, მომავალში ხელახლა აშენებულ აღდამში უფრო გემრიელ ჩაის დავლევ...", - ნათქვამია თოღრულ ალლაჰვერდილის წერილში.