2020 წელს, რუსეთის ხელისუფლება და მისი სპეცსამსახური მორიგი რეკორდის დამყარებით ხურავენ. არა საკუთარი მოსახლეობის კეთილდღეობის ამაღლების კუთხით ან ყბადაღებული რუსული ვაქცინით მიღებული შედეგების ან თუნდაც ზედემოკრატიული გადაწყვეტილებების მიღებით. არა, მათ კვლავ დაამყარეს რეკორდი, როგორც ხელისუფლებამ, რომელიც სხვა სახელმწიფოების ინსტიტუტების მიმართ კიბერ შეტევების განხორციელებაში ყველაზე მეტჯერ დაადანაშაულეს. კრემლმა წელს ბევრ სხვა ასპექტშიც გამოიჩინა თავი, მათ შორის ოპოზიციონერ ნავალნის მოწამვლის ფაქტიცაა, რასაც ევროპა გაძლიერებული სადამსჯელო სანქციებით ეხმაურება. ამას გარდა, რუსეთმა კიდევ ერთი რეკორდი დაამყარა, როგორც ქვეყანამ, რომლის ყველაზე მეტი დიპლომატი-ჯაშუში სამარცხვინოდ გააძევეს სხვადასხვა ქვეყნიდან.
რაც შეეხება კრემლს, როგორც მავნებელ კიბერაგრესორს, ბოლო სიახლეს ამ მხრივ ნორვეგიის ხელისუფლების მიერ გაკეთებული განცხადება წარმოადგენს. ნორვეგიელმა სამართალდამცველებმა რამდენიმე დღის წინ განაცხადეს, რომ, დიდი ალბათობით, სწორედ რუსი ჰაკერები დგანან იმ კიბერშეტევის უკან, რომელიც ნორვეგიის პარლამენტის ელექტრონულ ფოსტაზე 2020 წლის აგვისტოში განხორციელდა. გამოძიებამ ცხადყო, რომ ამ შეტევის ავტორი ჰაკერების ჯგუფია სახელწოდებით - APT28. ეს ჯგუფი ინტერნეტ სივრცეში უფრო ცნობილია, როგორც Fancy Bear. და მოდით, გამოვიცნოთ, ვის მოიაზრებენ ამ მავნებელი ჯგუფის შემქმნელებად და წევრებად? დიახ, მსოფლიოს წამყვანი სახელმწიფოები თვლიან, რომ Fancy Bear რუსული სპეცსამსახურის - ГРУ-ს ქმნილებაა. ნორვეგიელების აზრით, კიბერშეტევა, რომელიც 24 აგვისტოს მოხდა, „საერთაშორისო მასშტაბის უფრო დიდი კამპანიის“ ნაწილია და მინიმუმ 2019 წლიდან გრძელდება.
ნორვეგიის სპეცსამსახურის წარმომადგენელი აცხადებს, რომ გამოძიების წარმოება გარკვეული ხნით შეჩერდა, რადგან ბრალის წარდგენისთვის უფრო მეტი მტკიცებულება უნდა შეგროვდეს, მით უფრო, რომ პირები, რომლებმაც შეტევა განხორციელეს, საზღვარგარეთ იმყოფებიან. ნორვეგიის საგარეო საქმეთა მინისტრმა, ინე მარი ერიქსენ სერეიდემ განაცხადა, რომ ძალიან სერიოზული ფაქტი მოხდა, რომელიც უმნიშვნელოვანეს დემოკრატიულ ინსტიტუტს შეეხო. მინისტრის თქმით, ნორვეგიის ხელისუფლებაში მიაჩნიათ, რომ ამ შეტევის უკან რუსეთი დგას. ევროპული ქვეყნების საკანომდებლო და სხვა ინსტიტუტებზე შეტევის ეს პირველი შემთხვევა არ არის. 2015 წელს ჰაკერული შეტევა გერმანიის ბუნდესტაგზე, ასევე, კანცლერის ანგელა მერკელის პირად ფოსტაზეც განხორციელდა. გერმანელი სამართალდამცველები თვლიდნენ, რომ ამის უკან სწორედ დაჯგუფება Fancy Bear იდგა. გერმანიის ფედერალურმა პროკურორმა გასცა ორდერი რუსეთის მოქალაქე დმიტრი ბადინზე, რომელიც, არსებული ინფორმაციით, Fancy Bear-ის წევრია.
2015 წლის 30 აპრილს სწორედ ეს ადამიანი ხელმძღვანლობდა ბუნდესტაგის კომპიუტერების გატეხვას. 2017 წელს პოლონეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრომაც განაცხადა, რომ Fancy Bear-მა მათი უწყების კომპიუტერების გატეხვა სცადა-შეტევა 2016 წლის დეკემბერში მოხდა. დიპლომატიური სამსახურის რამდენიმე თანამშრომელმა ელექტრონულ ფოსტაზე წერილები მიიღო, რომლებშიც თითქოს რუსეთ-ნატო-ს სამიტის შედეგებთან დაკავშირებით ნატო-ს გენმდივნის, იენს სტოლტენბერგის განცხადება იყო მიბმული. თუმცა, უშუალოდ ამ ფაილში არა განცხადების ტექსტი, არამედ ის ფაილი იყო, რომელიც ვირუს-„ტროიანს“ შეიცავდა. თუკი წერილის მიმღები ფაილს გახსნიდა, ის მის კომპიუტერში შეაღწევდა და ჰაკერებს დიპლომატების კომპიუტერებიდან ინფორმაციისა გადმოწერის საშუალებას მისცემდა.
2016 წელს ბულგარეთის პრეზიდენტმა, როსენ პლევნელიევმა ღიად განაცხადა, რომ სწორედ რუსეთია დაკავშირებული ბულგარეთის ცესკო-ზე განხორციელებულ კიბერშეტევასთან, რომელიც რეფერენდუმისა და ადგილობრივი არჩევნების დღეს მოხდა. მისი თქმით, ეს ქმედება მიმართული იყო ევროპაში დესტაბილიზაციის მოსაწყობად. 2018 წელს ჩეხეთის უსაფრთხოებისა და ინფორმაციის სამსახურის ხელმძღვანელმა, მიხალ კოუდელკამ განაცხადა, რომ მისმა უწყებამ რუსი აგენტების ქსელი გამოავლინა, რომელიც ФСБ-ს მიერ იყო შექმნილი. ეს ქსელი ჩეხეთის ტერიტორიაზე მუშაობდა და კიბერ შეტევების სერია უნდა განეხორციელებინა როგორც ჩეხეთის, ასევე, პარტნიორი სახელმწიფოების ტერიტორიაზე. მისი თქმით, ქსელი პირდაპირ რუსეთიდან იმართებოდა.
2020 წლის დასაწყისიც არ იყო „უღრუბლო“ კრემლისთვის ამ მხრივ- წლის დასაწყისშივე, საქართველოს მთავრობამ დასავლელ პარტნიორებთან ერთობლივად ჩატარებული გამოძიების შედეგად დაადგინა, რომ 2019 წლის ოქტომბერში სწორედ რუსეთის გენშტაბის მთავარი სამმართველოს მიერ იყო ორგანიზებული საქართველოს კიბერსისტემაზე მომხდარი მასშტაბური შეტევა. საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროს განცხადებით, მიზანს წარმოადგენდა საქართველოს ეროვნული უსაფრთხოებისთვის, საზოგადოებისთვის ზიანის მიყენება და სახელმწიფო ორგანიზაციების მუშაობისთვის ხელშეშლა. სულ ცოტა ხნის წინ კი, იმ ფონზე, რომ მთელი მსოფლიო პანდემიას ებრძვის და კორონავირუსისგან დამცავ ვაქცინებს ელის, კიბერშეტევა მოხდა მედიკამენტური საშუალებების ევროპულ სააგენტოზე. როგორც უსწრაფესად ჩატარებული გამოძიებით დადგინდა, ჰაკერებმა წვდომა მიიღეს ევროპაში შექმნილი ახალი ვაქცინების გარკვეულ მონაცემებზე. მოდით, გამოვიცნოთ, ვინ შეიძლება, იდგეს ამ მავნებლური ქმედებების უკან? ალბათ, არ უნდა იყოს რთული გამოსაცნობი...
კოტე შველიძე
