„1990 წლის შემდეგ მდინარე დურუჯის კალაპოტი არ გაწმენდილა. მანამდე აქ ყოველდღიურად 6 - 7 ექსკავატორი მუშაობდა, ჩამონატანს წმენდდნენ და ზემოთ, სანაპირო დამბაზე ყრიდნენ. ბოლო 20 წლის განმავლობაში ჩამონატანი დაგროვდა და დამცავი გაბიონები მთლიანად დამარხა. ამ დროისთვის მდინარე დურუჯი იმაზე მაღლა იმყოფება, ვიდრე ყვარლის დასახლებული ტერიტორია. პატარა წყალდიდობის შემთხვევაშიც კი მოსალოდნელია, რომ მდინარე დაზიანებულ ნაპირს გაარღვევს და ყვარელს წალეკავს, მოსახლეობას ცოცხლად დამარხავს", - განუცხადა კახეთის საინფორმაციო ცენტრს ტექნიკურ მეცნიერებათა დოქტორმა, პროფესორმა ანზორ საკანდელიძემ.

გარემოს ეროვნული სააგენტოს გეოლოგიური საშიშროების და გეოლოგიური გარემოს მართვის დეპარტამენტის უფროსის ემილ წერეთელის თქმით, მდგომარეობა ძალიან მძიმეა და სასწრაფოდ არის შესასწავლი. „კონკრეტული წერტილებია დასადგენი, სად უნდა ჩატარდეს სამუშაოები დაუყოვნებლივ. წინააღმდეგ შემთხვევაში, მდინარემ შესაძლოა, ყვარელი მთლიანად წალეკოს", - აღნიშნა ემილ წერეთელმა.

დურუჯმა ყვარელი პირველად 1832 წელს დაანგრია. მომდევნო ტრაგედია 1904 წელს დატრიალდა, მდინარემ ქალაქი წალეკა და სახლებიდან აკვნიანი ბავშვები გაიტაცა. 1906 წელს, ილია ჭავჭავაძის თაოსნობით დამცავი დამბები აშენდა, რაც ქალაქს 1949 წლამდე იცავდა. 1949 წელს მოვარდნილმა დურუჯმა მთელი საჭოთა კავშირი შეძრა. ღვარცოფი თავს დაატყდა ე.წ. „კაზარმას", რომელშიც ბერლინის აღებაში მონაწილე სამხედრო საავიაციო ნაწილი იყო განლაგებული. სულ რამდენიმე წუთის განმავლობაში სტიქიამ 56 ადამიანის, მათ შორის 54 პილოტის სიცოცხლე იმსხვერპლა. დაიღუპა დიდძალი პირუტყვი, გაჩანაგდა მიმდებარე ვენახები და ბაღ - ბოსტნები.

სპეციალისტებმა დურუჯის ხეობა გუშინ, კავკასიის გარემოსდაცვითი არასამთავრობო ორგანიზაციების ქსელის პროექტის „ღია გარემოსდაცვითი სამოქალაქო ინიციატივას" ფარგლებში დაათვალიერეს. ინიციატივა ევროკომისიის მხარდაჭერით ხორციელდება. პროექტის მიზანია საქართველოში ბუნებრივი კატასტროფების და სიღარიბის შემცირებისათვის ადგილობრივი შესაძლებლობების გაზრდა, სტრუქტურული დიალოგისა და თანამშრომლობის განვითარება.