ENG / RUS       12+

თემურ იაკობაშვილი: აშშ-ისთვის მნიშვნელოვანია, საქართველოში რა ტიპის და ღირებულებების მთავრობა იქნება

რესპოდენტის შესახებ

რას ფიქრობენ შეერთებულ შტატებში საქართველოს პრეზიდენტობის მომავალ კანდიდატზე და არის თუ არა მიხეილ სააკაშვილის შემცვლელის თემა ვაშინგტონში განხილვის საგანი? ახდენს თუ არა აშშ ზეწოლას თბილისზე იმისთვის, რომ ვაჭრობის მსოფლიო ორგანიზაციაში რუსეთის გაწევრიანებას ვეტო აღარ დაადოს? - თემებზე, რომლებზეც ქართული საზოგადოების ინტერესი დიდია, „ჯი-ეიჩ-ენთან" აშშ-ში საქართველოს საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი თემურ იაკობაშვილი საუბრობს. ის სააკაშვილის მემკვიდრის საკითხით ვაშინგტონის მოსალოდნელ დაინტერესებას „მითს" უწოდებს, მიუხედავად იმისა, რომ „ვიკილიქსის" მიხედვით, ამერიკელი დიპლომატების მხრიდან შეკითხვა, „ვინ შეიძლება იყოს საქართველოს ახალი პრეზიდენტი?," ჯერ კიდევ 2008 წელს - სააკაშვილის მეორე ვადით არჩევისთანავე გაისმა... იაკობაშვილი ვმო-ში რუსეთის გაწევრიანების „ხელისშეშლისთვის" თბილისზე ზეწოლასაც კატეგორიულად უარყოფს და მეტი დამაჯერებლობისთვის აცხადებს, რომ მას, როგორც შეერთებულ შტატებში გამართული შეხვედრების უშუალო მონაწილეს, უნდა ვენდოთ...


- ბატონო თემურ, შეერთებული შტატები მხარს უჭერს რუსეთის ვაჭრობის მსოფლიო ორგანიზაციაში გაწევრიანებას და მეტიც, აშშ-ის ხელისუფლების მხრიდან არაერთხელ გაკეთდა განცხადება, რომ ის წლის ბოლომდე უნდა შეუერთდეს ამ ორგანიზაციას. თუ ქართული მხარე პოზიციებს არ დათმობს, რამდენადაა მოსალოდნელი, რუსეთის ვმო-ში გაწევრიანება ჩვენი ქვეყნის გვერდის ავლით მოხდეს, ანუ, ასე ვთქვათ, გაწიროს, ვაშინგტონმა თბილისი?

- ამერიკის შეერთებული შტატები მომხრეა რუსეთი ვაჭრობის მსოფლიო ორგანიზაციის წევრი გახდეს, თუმცა საუბარი იმაზე, რომ ეს აუცილებლად უნდა მოხდეს, არ არის. მით უმეტეს, რომ, ამით, პირველ რიგში, თავად რუსეთი უნდა იყოს დაინტერესებული, ანუ, მინიმუმ უნდოდეს მაინც...

- და ამაში ეჭვი გეპარებათ?

- რუსეთში არის ხალხი, რომელსაც ორგანიზაციაში გაწევრიანება უნდა და არის ხალხი, რომელსაც არ უნდა, მათ შორის მთავრობაში და ეს კონკრეტული მიზეზებითაა განპირობებული. აქედან გამომდინარე, შეერთებული შტატების პოზიცია ნათელია - ის მომხრეა რუსეთი ვმო-ში იხილოს, რადგან ეს ცივილური ურთიერთობების წინაპირობას წარმოადგენს, მაგრამ, ამასთან, ვაშინგტონი ორ მკვეთრად გამოხატულ პოზიციასაც აფიქსირებს: პირველი - თუ რუსეთს ორგანიზაციის წევრობა უნდა, ის თავად უნდა მოელაპარაკოს საქართველოს და მეორე - ამერიკელები მხარს უჭერენ კონსესუნსის შენარჩუნებას. ანუ, თქვენს პირველ შეკითხვას რომ დავუბრუნდეთ, მიუხედავად ვმო-ს წესდებისა, რომლის მიხედვითაც, გადაწყვეტილების ერთხმად მიღების შესახებ ცალსახა მოთხოვნა არ გვხვდება და ის ამ კუთხით ცოტა ბუნდოვანია, პრაქტიკაში, ნებისმიერი საკითხი მაინც კონსესუნსის გზით წყდება, ანუ აზრს ყველას ეკითხებიან. აქედან გამომდინარე, არა მგონია, რომ რუსეთის ვმო-ში მიღება საქართველოს გვერდის ავლით მოხდეს. ამერიკელები ამიტომაც მოუწოდებენ რუსეთს რომ მოილაპარაკონ...

- თუმცა, ობამას განცხადება იმის თაობაზე, რომ რუსეთი წლის ბოლომდე გახდება ვმო-ს წევრი, ბადებს ეჭვს, რომ შეერთებული შტატების მხრიდან შესაძლოა საქართველოზე რაიმე ზეწოლას ჰქონდეს ადგილი, იმისთვის, რომ ქართულმა მხარემ პოზიციები დათმოს...

- გულახდილად გეტყვით, ყოველგვარი მიკიბ-მოკიბვისა და დიპლომატიის გარეშე - არანაირ ზეწოლას ადგილი არ აქვს. არც ერთ შეხვედრაზე, რომელიც მე გამიმართავს, არ ყოფილა საუბარი იმაზე, „გინდათ თუ არა დათანხმდით რუსეთის ვმო-ში გაწევრიანებასო". პირიქით, ამერიკის შეერთებული შტატები ამ საკითხთან დაკავშირებით ჩვენს მოქნილ პოლიტიკას და ჩვენს ტაქტიკასა და სტრატეგიას ძალიან აფასებს, გადაწყვეტილება კი რუსეთმა უნდა მიიღოს - ბოლოს და ბოლოს, მას უნდა წევრობა და შესაბამისი ნაბიჯებიც მან უნდა გადადგას. მოსკოვს პოლიტიკურ დონეზე კი აქვს გაცხადებული, რომ ვაჭრობის მსოფლიო ორგანიზაციაში გაწევრიანებით დაინტერესებულია, მაგრამ, ახლა ეს პრაქტიკული კუთხით უნდა დაამტკიცოს - შესაბამისი ნაბიჯები უნდა გადადგას, რაშიც ჩვენთან მოლაპარაკებებიც შედის.

- გველაპარაკებიან კიდეც, თუმცა ჯერჯერობით უშედეგოდ. როგორ ფიქრობთ, რის გამო ხდება, რომ რამდენიმეთვიანი მოლაპარაკებების განმავლობაში კონკრეტული შედეგი არ დამდგარა?

- ჩემი მოსაზრება ასეთია -რუსეთში არიან ძალები, რომლებსაც უნდათ ვაჭრობის მსოფლიო ორგანიზაციის წევრობა და არიან ძალები, რომლებსაც ვმო-ში წევრობა თავისი პირობებით სურთ, რაც ორგანიზაციის ძირითად და საბაზისო პრინციპებს არ ემთხვევა. ვმო-ში ერთი საერთო წესი არსებობს და ყველამ ამ წესით უნდა ითამაშოს. რუსეთში ვიღაცებს კი უნდათ, რომ ეს წესი მათთვის განსაკუთრებული იყო, მაგრამ მაშინ რატომ უნდა გვინდოდეს ორგანიზაციაში რუსეთის შესვლა? ამიტომ, პრინციპული საკითხია, რომ თუ მოსკოვში ვმო-ს წევრობა უნდათ, არსებულ წესებს უნდა დაემორჩილონ და არც მგონია, რომ რუსეთისთვის ვინმე მას შეცვლის...

- „ვიკილიქსის" მიერ გავრცელებული ტელეგრამის მიხედვით, მიხეილ სააკაშვილის შემცვლელად „ნაციონალურმა მოძრაობამ", შესაძლოა, დავით ბაქრაძის კანდიდატურა დაასახელოს. არის თუ არა საქართველოს მომავალი პრეზიდენტის საკითხი ვაშინგტონში მსჯელობის საგანი?

- „ვიკილიქსთან" დაკაშირებით კომენტარებს ვერ გავაკეთებ, მაგრამ, რა თქმა უნდა, ამერიკის შეერთებული შტატებისთვის მნიშვნელოვანია, საქართველოში რა ტიპის და ღირებულებების მთავრობა იქნება. აშშ-სთვის მთავარია, შენარჩუნებული იქნას ქვეყნის კურსი, ღირებულებები და დემოკრატიული მიღწევები კიდევ უფრო განმტკიცდეს, თუმცა ვინ იქნება საქართველოს მმართველი პიროვნულად, ეს ქართველმა ხალხმა უნდა გადაწყვიტოს. შეერთებული შტატებისთვის საქართველო არ არის მხოლოდ ერთ-ერთი პატარა ქვეყანა. გეოპოლიტიკური, გეოგრაფიული და ძალიან ბევრი სხვა თვალსაზრისით ჩვენ საკმაოდ მნიშვნელოვანი სახელმწიფო ვართ. საქართველოა ის ქვეყანა, რომლის ბოლო 7 წლის სცენარის გამეორებას აშშ ბევრგან ისურვებდა, მათ შორის, ახლო აღმოსავლეთშიც, სადაც ცოტა ხნის წინ რევოლუციები მოხდა.

- საქართველოს პრეზიდენტობის მომავალ კანდიდატზე მაინც არ მითხარით, იძლევა თუ არა ამ კუთხით შეერთებული შტატები რაიმე რეკომენდაციებს...

- ჩვენთან ძალიან ხშირად უშვებენ შეცდომას, რადგან ჰგონიათ, თითქოს საქართველოში პრეზიდენტებს, პარლამენტის თავმჯდომარეებს, პრემიერებს, მინისტრებს და ა.შ... აშშ ირჩევს. ზუსტად შემიძლია გითხრათ, რომ შეერთებული შტატები არავის ირჩევს. ის უბრალოდ უყურებს, რამდენად ახერხებს ქართველი ხალხის მიერ არჩეული ადამიანი ან ადამიანთა ჯგუფი დემოკრატიული რეფორმების განხორციელებას. ამერიკელები არც ერთ სხვა ქვეყანაში არ წყვეტენ მომავალი მთავრობების ბედს. ამის შესახებ არსებული მითები თუ ჭორები უნდა დამთავრდეს. საქართველოს პრეზიდენტს, პარლამენტს, პრემიერს და ყველა სხვა დანარჩენი თანამდებობის პირს მხოლოდ საქართველოს მოსახლეობა აირჩევს.

- როგორც რეინტეგრაციის საკითხებში ყოფილ სახელმწიფო მინისტრს აფხაზეთში ჩატარებულ ე.წ. საპრეზიდენტო არჩევნებზეც მინდა გკითხოთ. როგორ ფიქრობთ ახალი დე ფაქტო ლიდერის მმართველობის პირობებში საქართველოს ცენტრალურ ხელისუფლებასა და ამ რეგიონს შორის ურთიერთობების დინამიურობა მოსალოდნელია?

- ვფიქრობ, რომ დინამიური ურთიერთობები გარდაუვალია. აფხაზები თავადაც აცნობიერებენ, რომ ასეთი ურთიერთობები საჭიროა. არამგონია, რომ გარდატეხა ხვალ ან ზეგ მოხდება, მაგრამ მოხდება... ჯერ რაღაცები უნდა დალაგდეს, ასე ვთქვათ, ვნებები დაცხრეს...

- დაბოლოს, რაც შეეხება ქართულ ოპოზიციას. ზაფხულის განმავლობაში ის საკმაოდ პასიურობდა. როგორი ჩანს თქვენი ოპონენტები ამერიკიდან?

- ვერ ვიტყვი, რომ ოპოზიცია პასიურობს, იმიტომ, რომ, როგორც მინიმუმ, ოპოზიციის 7 ლიდერი მაინც ვნახე ამერიკის შეერთებულ შტატებში ჩამოსული (მათ შორის „ლეიბორისტების", „ახალი მემარჯვენეების", „ქრისტიან-დემოკრატების", „თავისუფალი დემოკრატების" ლიდერები. ახლა პაატა დავითაიაც აპირებს ჩამოსვლას). მიჭირს თვალი ვადევნო, რას აკეთებენ ისინი ქვეყნის შიგნით, მაგრამ ზუსტად შემიძლია გითხრათ, რომ ისინი აქტიურად ჩამოდიან აშშ-ში. აქედან გამომდინარე, ვერ ვიტყვი, რომ ქართული ოპოზიციონერები პასიურები არიან... ამერიკაში აქტიურები არიან.

„ჯი-ეიჩ-ენი", ესაუბრა ლელა ბაღდავაძე

ავტორი: . .