"ჯი-ეიჩ-ენთან" ინტერვიუში გოგი ხუციშვილი ხელისუფლებას იმასაც ურჩევს, აფხაზეთის რომელიმე ქვეყანასთან ეკონომიკურ კავშირს ხელი არ შეუშალოს, რადგან შესაძლოა ეს თბილისისთვის პოლიტიკურად უფრო მომგებიანიც აღმოჩნდეს და სეპარატისტებთან ურთიერთობის "გადატვირთვის" პროცესის საფუძველიც კი გახდეს...

- ბატონო გოგი, ქართველი ექსპერტები ჰააგის სასამართლოში საქართველოს სარჩელის ჩავარდნის გამო საქართველის ხელისუფლებისთვის მიმართვას გეგმავთ. კონკრეტულად, რაში მდგომარეობს თქვენი პრეტენზიები?

- სარჩელის სამართლებრივი და პოლიტიკური კუთხით განხილვის შემდეგ მივედით დასკვნამდე, რომ შეიძლებოდა ამ სრულიად არასიამოვნო შედეგის თავიდან აცილება, რადგან, როგორც აღმოჩნდა, თავიდანვე ცნობილი და გარკვეული ყოფილა ის წესები და პროცედურები, რომლითაც სარჩელი უნდა ყოფილიყო მომზადებული და რომელთა დაცვითაც მისი მომზადება არ მომხდარა. გარდა ამისა, ეს საქმე გაცილებით სერიოზული დამოკიდებულით უნდა გაკეთებულიყო, რომ არ მიგვეღო ისეთი შედეგი და კომენტარები, რომელიც ამ სარჩელის გამო ჩვენმა ქვეყანამ მიიღო. ეს ყველაფერი შეიძლებოდა სხვაგვარად ყოფილიყო. ამიტომაც მივიჩნევთ, რომ ყველა პირს, რომელიც რუსეთის წინააღმდეგ საქართველოს სარჩელის მომზადებაზე იყო პასუხისმგებელი, საერთაშორისო სასამართლოში მისი ჩავარდნის გამო პასუხისმგებლობა უნდა დაეკისროს.

- სამართლებრივ პასუხისმგებლობას ითხოვთ თუ მხოლოდ მათი თანამდებობიდან გათავისუფლებაც საკმარისად მიგაჩნიათ?

- დიახ, სამართლებრივ პასუხისმგებლობაში უნდა მიეცნენ. ადმინისტრაციული პასუხისმგებლობა მაინც უნდა დაეკისროთ.

- ის, რომ სარჩელი პროცედურების დარღვევით იყო მომზადებული, ქართული არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და ექსპერტებისთვის მხოლოდ ჰააგის სასამართლოს გადაწყვეტილების მიღების შემდეგ გახდა ცნობილი? რატომ მანამდე არ გამოგითქვამთ პროტესტი?

- ინფორმაციაზე არ მიგვიწვდებოდა ხელი და მოვლენების ასეთნაირად განვითარების შესახებ ძალიან გვიან გავიგეთ. ამიტომაც მივმართავთ ხელისუფლებას და ამ მიმართვის სხვადასხვა ვარიანტი განიხილება. პირველი - განცხადება, რომელიც უნდა იყოს გამოქვეყნებული და რომელიც გამოხატავს ჩვენს დამოკიდებულებას მომხდარ მოვლენაზე და მეორე - თხოვნა პარლამენტის თავმჯდომარისადმი, რომ მან საკითხი განიხილოს ისე, როგორც მისი მნიშვნელობიდან გამომდინარე (და ის არის ძალიან მნიშვნელოვანი) ამ საკითხს ეკუთვნის.

რატომ მოხდა სარჩელის პროცედურების დარღვევით მომზადება? მემგონი, ამას სხვადასხვაგვარი ახსნა შეიძლება მოვუნახოთ. შეიძლება ეს მოხდა უყურადღებობის გამო, ან კიდევ ქართველი ხალხისთვის დამახასიათებელი მიდგომიდან გამომდინარე - ვინაიდან დაზარალებული და მართალი მხარე ვართ, გვეგონა, ამის გამო შეღავათს გაგვიკეთებდნენ. მაგრამ ჰააგის სასამართლოს ურჩევნია, არანაირი შეღავათი და გამონაკლისი არ დაუშვას და თავის მიდგომებში ცვლილებები არ შეიტანოს.

კიდევ ერთი საკითხი, რაც ჩვენი ხელისუფლების მიერ არ იყო გათვალისწინებული, ამ საქმესთან დაკავშირებით ჰააგის სასამართლოს შემადგენლობაში ქართული მხრიდან მოსამართლის დანიშვნას შეეხება. ვინაიდან მეორე - რუსეთის მხარე სასამართლოში წარმოდგენილი იყო და მას იქ ჰყავს თავისი მოსამართლე, ეს დისბალანსს ქმნიდა საქმის განხილვისას. ლოგიკური იყო, რომ ჩვენს მხარეს მოსამართლე შეეყვანა სასამართლოს შემადგენლობაში, მაგრამ ეს არ გაკეთდა. ამის შესახებაც ჩნდება კითხვები.

- რაც შეეხება უშუალოდ ქართულ-რუსულ ურთიერთობებს, თუ შეინიშნება რაიმე სასიკეთო დინამიკა, თუნდაც იმის გათვალისწინებით, რომ ვაჭრობის მსოფლიო ორგანიზაციაში რუსეთის გაწევრიანების საკითხზე მოსკოვსა და თბილისსს შორის დიალოგი დაიწყო?

- კი,მოლაპარაკებები დაიწყო. მართალია, ამერიკის შეერთებული შტატების იმ პოზიციის საპასუხოდ, რომ რუსეთის ვაჭრობის მსოფლიო ორგანიზაციაში გაწევრიანების საკითხის გადაწყვეტა მხოლოდ საქართველოზეა დამოკიდებული და ისინი ჩვენზე არანაირ ზეწოლას არ მოახდენდნენ, პუტინმა განაცხადა, რომ მათთვის სრულიადაც არ არის ვმო-ში შესვლა ძალიან მნიშვნელოვანი, მაგრამ, რა თქმა უნდა, ეს მათთვის მნიშვნელოვანია. წინააღმდეგ შემთხვევაში, საკითხს პერიოდულად არ დააყენებდნენ. სხვა საკითხია, რამდენად პროდუქტიული იქნება ჩვენთვის, გავყვეთ მხოლოდ კონკრეტულ მოთხოვნებს და რუსეთის მხრიდან არანაირი შეთავაზება არ მივიღოთ. რომელი უფრო მომგებიანია, გავწელოთ ეს მდგომარეობა მხოლოდ იმისთვის, რომ რუსეთს პრობლემები შევუქმნათ და ამის გამო არაფერი მივიღოთ, თუ მოვიქცეთ ისე, რომ რუსეთს მივცეთ ორგანიზაციაში გაწევრიანების უფლება და რაღაცა მივიღოთ, მით უმეტეს, რომ, ვფიქრობ, მკაცრი საერთაშორისო თამაშის პირობებშიც კი გვაქვს შანსი, რომ რუსეთი გარკვეულ დათმობაზე წავიდეს. თუმცა ამისთვის საჭიროა თამაშის წესების შეცვლა - ჯერ უნდა დამთავრდეს საქართველოში ანტირუსული რიტორიკა და ამ ქვეყნის მიმართ ანტაგონისტური დამოკიდებულება, რომელიც მასმედიაში, საზოგადოებასა და თუ სამთავრობო სტრუქტურებში ძალიან გავრცელებულია. ამის შემდეგ უფრო ადვილი იქნება ველოდოთ მოსკოვისგან დათმობებს. დათმობა ძალიან ძნელია, მით უმეტეს რუსეთისგან, მაგრამ შესაძლებელი. თამაშში ჩაბმას აზრი რომ ჰქონდეს, ამისთვის ურთიერთობების ფონი უნდა იყოს გაუმჯობესებული, დიალოგი წინწასული, რაც ჩვენს შემთხვევაში ჯერჯერობით ასე არაა.

- თბილისის მხრიდან არაერთხელ გაცხადდა, რომ მზად არის მოსკოვთან დიალოგისთვის...

- კი, ყოველთვის ასე ვამბობთ, მაგრამ ფონი სხვა არის. ფონი არის ძალიან უარყოფითი.

- ანუ, თქვენ ამბობთ, რომ თუ რუსეთთან დიალოგზე ვსაუბრობთ, მას ოკუპანტი არ უნდა ვუწოდოთ?

- არა, ოკუპანტი უნდა ვუწოდოთ, იმიტომ რომ ოკუპანტია, მაგრამ ფონი არ უნდა იყოს ანტაგონისტული. ახლა რუსეთისადმი ასეთი დამოკიდებულება გვაქვს: ეს არის ჩვენი ტრადიციული, მარადიული მტერი, რომელიც 200 წლის განმავლობაში საქართველოს ოკუპაციას ახდენდა, რომელიც დამნაშავეა აფხაზებსა და ოსებთან ჩვენი მთავარი პრობლემების წარმოშობასა და განვითარებაში და ამიტომ არ უნდა წავიდეთ მასთან მოლაპარაკებაზე, სანამ ცალმხრივად არ მოხდება დეოკუპაცია და ჩადენილი დანაშაულის აღიარება. ჩვენ გვავიწყდება ის დისპროპორციულობა, რაც ჩვენსა და ამ სახელმწიფოს შორის არსებობს. ესაა განუზომლად ძლიერი და დიდი ქვეყანა, გაცილებით დიდი რესურსებით. ჩვენ ნაკლები ბერკეტები გვაქვს იმისთვის, რომ საერთაშორისო ძალებს, რომლებიც ზემოქმედებას მოახდენს რუსეთზე, მობილიზება გავუკეთოთ. ამიტომ, ჩვენი არსებული რესურსების გათვალისწინებით, როდესაც ასეთ რიტორიკას ვახორციელებთ, ეს მსოფლიოს მიერ არასერიოზულად აღიქმება.

- გასაგებია, მაგრამ რუსეთის საგარეო უწყების ხელმძღვანელი ჩადის ცხინვალში, აფხაზეთში, სერგეი ბაღაფში სამუშაო ვიზიტით თურქეთში... ბუნებრივია, ქართულ მხარეს ექნება ამაზე პროტესტი.

- ამ შემთხვევაში, რა თქმა უნდა, უნდა იყოს ოფიციალური პროტესტი. ეს ნორმალურია. ამას ანტირუსულ რიტორიკად ან ანტაგონიზმად არავინ მიიჩნევს. საბჭოთა კავშირის დროს მოხდა ასეთი რამ: ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკისგან მიიღო 427 გაფრთხილება იმისთვის, რომ მის თვითმფრინავებს არ დაერღვიათ ჩინეთის საჰაერო სივრცე. ამას აშშ-ისთვის რაიმე მნიშვნელობა ჰქონდა? არანაირი, მაგრამ საერთაშორისო სივრცეში მაინც იყო დაფიქსირებული, რომ ჩინეთმა შეერთებული შტატები 427-ჯერ გააფრთხილა. ანუ აბსოლუტურად ლოგიკურია ის, რომ ქარული მხარე პროტესტს გამოთქვამს სერგეი ლავროვის აფხაზეთში ვიზიტთან დაკავშირებით და ამის გამო რუსეთს აფრთხილებს. ეს ნორმალური დიპლომატიური რეაქცია. მაგრამ ამავე დროს, როცა უამრავი დამადასტურებელი ფაქტი არსებობს იმისა, რომ ქვეყანა არ არის ჯერ რუსეთთან დიალოგისთვის მზად, ხელისუფლება კი მაინც აცხადებს, რომ მზად არის, ეს საერთაშორისო დონეზე სერიოზულად არ აღიქმება.

- საქართველოს საკითხზე ამა თუ იმ საერთაშორისო ორგანიზაციის მიერ უამრავი რეზოლუცია და სხვა სახის დოკუმენტი იქნა მიღებული, სადაც რუსეთის მიერ ჩვენს ქვეყანაში განხორციელბულ ქმედებებს ეწოდა აგრესია და ოკუპაცია. როგორ ფიქრობთ, ამის მიუხედავად, ხომ არ უწევს საერთაშორისო თანამეგობრობა რუსეთს ძალიან დიდ ანგარიშს და ეს სულაც არ არის მოსკოვზე ზეწოლის ის მაქსიმუმი, რისი მოხდენაც მას შეუძლია?

- რა თქმა უნდა, არ აკეთებს და ანგარიშს უწევს რუსეთს, იმიტომ, რომ მას დიდი ბერკეტები აქვს. ამის გამო, როგორი დამოკიდებულებაც არ უნდა არსებობდეს რეალურად მოსკოვის მიმართ, როგორი შიში და უნდობლობაც არ უნდა იყოს, საერთაშორისო თანამეგობრობა მაინც ეცდება, თანამშრომლობის რეჟიმში წარმოაჩინოს სიტუაცია, თუნდაც ნამდვილი თანამშრომლობა არ გამოსდიოდეს. შეიძლება უფრო მკაცრი პირობები დააწესონ, მაგალითად, რუსეთიდან გაზის ექსპორტზე, იმისთვის, რომ არ განმეორდეს იგივე სიტუაცია, რაც რამდენიმე წლის წინ, მაგრამ, ჩვენგან განსხვავებით, არავითარ შემთხვევაში არ გადავლენ კონფროტაციულ ტონზე. ეს არ მოხდება. ჩვენ კონფროტაციული ტონი გვაქვს, რაც ჩემი აზრით, არაა საუკეთესო დიპლომატიური ვარიანტი. შეიძლებოდა უკეთესიც გვქონოდა. ჩვენი ინტერესები უნდა დავიცვათ, პირობები წამოვაყენოთ, მაგრამ ამავე დროს სიტუაცია რიტორიკიდან სამუშაო რეჟიმში უნდა გადავიყვანოთ.

- უშუალოდ ოკუპირებულ რეგიონებზე არსებულ ვითარებას რაც შეეხება: თქვენი ინფორმაციით, როგორია აფხაზების განწყობა? მედიაში აქტიურად წერენ იმაზე, რომ იქ ანტირუსული განწყობა იზრდება...

- არა, ანტირუსული განწყობა კი არ იზრდება, უბრალოდ კარგად აცნობიერებენ იმ საფრთხეებს, რომელიც იმ შემთხვევაში მოელით, თუკი რუსეთის დომინირების ქვეშ იქნებიან და მას არ დააბალანსებენ, მაგალითად ევროპით ან სხვა ძალებით. საქართველოს მიმართ ცალსახად რჩება ის დამოკიდებულება, რომ ქართველებთან სიახლოვე არ უნდათ, მაგრამ, ამავე დროს, სხვა რამეზე მეტყველებს მათი განწყობები - ინტერესი საქართველოსადმი. იღებენ და ეცნობიან ჩვენ შესახებ ინფორმაციებს. გარდა ამისა, ისინი მიიჩნევენ, რომ უსაფრთხოების თვალსაზრისით აფხაზეთში წყნარი სიტუაცია, რადგან მათ საზღვრებს რუსეთი იცავს და ამის გამო შეუძლიათ საქართველოზე ცოტა დაწყნარებულ ტონში ილაპარაკონ. არ გამორიცხავენ, რომ რომელიმე ქვეყანასთან მიმოსვლის, ვაჭრობის და სხვა სახის რეჟიმის გამარტივება მოხდეს. ლაპარკობენ იმაზე, რომ კარგი იქნება, თუ საქართველოსთან დადებენ „ცეცხლის განუახლებლობის" შესახებ შეთანხმებას, მაგრამ ამავე დროს, ის არგუმენტიც ესმით, რის გამოც მასზე ხელს არ ვაწერთ - რომ ეს პრაქტიკულად ამ ტერიტორიის აღიარებას ნიშნავს. ბუნებრივია, სირთულეები არის, ეს აქაც ესმით და იქაც, მაგრამ კარგია ის, რომ აფხაზეთში საქართველოს მიმართ ინტერესი ნამდვილად არსებობს. გარდა ამისა, აფხაზებს აქვთ რუსეთის მიმართ შიში, რომ მისი დომინირების შედეგად ასიმილაცია შეიძლება მოხდეს და მოსკოვის გავლენის ქვეშ მოუწევთ იმ კანონის შეცვლაც, რომელიც ახლა მათთვის სარყდენი და ეროვნულ-სახელმწიფოებრივია - კანონი, რომლის მიხედვითაც, უცხოელს აფხაზეთში მიწის ყიდვის უფლება არა აქვს. რუსეთს სურს ამ კანონის შეცვლა, რათა მასობრივად შეისყიდოს მიწები აფხაზეთში, რაც შემდგომ აფხაზების მიერ საკუთარ ტერიტორიაზე კონტროლის დაკარგვის საფუძველი გახდება. ეს სავსებით რეალურია და ამას აფხაზებიც აცნობიერებენ. ამიტომაც უნდათ ევროპასთან კავშირების განვითარება. გასათვალისწინებელია ისიც, რომ ევროპასთან კავშირების დამყარება ვერ მოხდება ისე, რომ საქართველოს ფაქტორი რაღაცნაირად არ იქნას გათვალისწინებული. ამიტომ იქნებ ამაზე გვეფიქრა: შეგვეთავაზებინა მათთვის იზოლაციიდან გამოყვანაში დახმარება, გვეთქვა, რომ სტატუსის ამბავი ცოტა ხანს გადავდოთ და მიუხედავად იმისა, რომ ამ საკითხზე სხვადასხვა აზრი გვაქვს, შეგვიძლია ვივაჭროთ, ეკონომიკური ურთიერთობები დავამყაროთ, ტურიზმი ერთად განვავითაროთ... ეს ყველაფერი შესაძლებელია.

- სხვადასხვა ქვეყანასთან კავშირების განვითარების შესახებ აფხაზეთის სურვილი ახსენეთ. ხომ არ შეიძლება, თუნდაც ბაღაფშის თურქეთში ვიზიტის მაგალითზე, ვივარაუდოთ, რომ ეს პროცესი მალე შეიძლება დაიწყოს?

- ეს პროცესი დაწყებულია, ოღონდ ჯერ სავაჭრო და ეკონომიკურ რელსებზე, კერძო სექტორის ხაზით. თუმცა ამას, როგორც წესი, მოჰყვება ხოლმე პოლიტიკური პროცესებიც, პოლიტიკური ურთიერთობა. ამ შემთხვევაში, ეს სიტუაცია დადებითად უნდა გამოვიყენოთ და მას მხოლოდ შიშით და უარყოფითად არ უნდა შევხედოთ. არ უნდა ვიყოთ დარწმუნებულნი, რომ აფხაზეთისა და ცხინვალის სხვადასხვა ქვეყანასთან ურთიერთობას შემდგომში ამ ტერიტორიების აღიარება მოჰყვება, რის გამოც საპროტესტო წერილები უნდა დავაგზავნოთ და ყველა ვაიძულოთ, რომ არ ივაჭრონ აფხაზეთთან. პირიქით, უნდა ჩავებათ ამ პროცესში და ვეცადოთ, ის ჩვენს სასარგებლოდ გამოვიყენოთ. ვგულისხმობთ პროცესში ისე ჩაბმას, რომ საქართველოს ფაქტორი იყოს გააქტიურებული.

- ანუ, თქვენ ამბობთ, რომ პროტესტს არ იმსახურებს აფხაზეთში, მაგალითად, თურქეთის კერძო სექტორის გააქტურება?

- არა, რადგან ეს არ არის პოლიტიკური ნაბიჯი. ეს არის კერძო სექტორის საქმიანობა. სხვათა შორის, თურქეთი შევარდნაძის დროსაც ინტენსიურად ვაჭრობდა აფხაზეთთან, მიუხედავად იმისა, რომ აფხაზეთის მიმართ დსთ-ის სანქციები მოქმედებდა, თუმცა რეალურად არ მუშაობდა. არანაირი პროტესტი ამ საქმეს არ შველოდა. ამიტომ ერთხელ და სამუდამოდ უნდა მივხვდეთ, რომ პროტესტებით მაინც არაფერი შეიცვლება. დავფიქრდეთ, იქნებ ჩვენთვის პოლიტიკურად უფრო მომგებიანი იყოს, აფხაზეთის რომელიმე ქვეყანასთან ეკონომიკურ კავშირს ხელი არ შევუშალოთ. აფხაზეთი, ადრე თუ გვიან, ნელ-ნელა იქნება ეკონომიკურად ინტეგრირებული სხვა რეგიონებში, იმავე ევროპაში და ჩვენ მხოლოდ წავაგებთ, თუ გავაგრძელებთ პროცესში ჩართვაზე უარის თქმას და მხოლოდ პროტესტით მოვახდენთ მასზე რეაგირებას. უნდა ვეცადოთ, ეკონომიკური პროცესები, რომლებიც შესაძლოა აფხაზეთში დაიწყოს, პოლიტიკურად გამოვიყენოთ. როგორ შეიძლება ეს პოლიტიკურად გამოვიყენოთ? უნდა ვთქვათ, რომ ჩვენს ინტერესებშია აფხაზეთის იზოლაციიდან გამოყვანა და ამ კუთხით, არ ვართ წინააღმდეგნი, რომ იქ, მაგალითად, თურქულმა ფირმამ რაღაცა ააშენოს. ამით შევიქმნით ახალ იმიჯს, რომ მზად ვართ, აფხაზეთს იზოლაციიდან გამოსვლაში დავეხმაროთ. როცა შენ ამაში ხელს უშლი, მას ჰგონია, რომ ახშობ. თუმცა სხვა საკითხია ისრაელის მიერ აფხაზეთისთვის იარაღის მიწოდების საკითხი. ეს ნამდვილად სხვა ამბავია. ამ საკითხის მიმართ შეიძლება გამოვხატოთ ჩვენი შეშფოთება და ეს ნორმალურია.

- მაქსიმ ღვიანჯიას მტკიცებით, აფხაზეთის დამოუკიდებლობის აღიარებისთვის კიდევ ათი სახელმწიფო ემზადება და მათ შორის ევროპის ქვეყნები და თავად შეერთებული შტატებიცაა. ამას რამდენად გამორიცხავთ?

- გამორიცხული არ არის, მაგრამ ამის შესაძლებლობას დღეს ვერ ვხედავ. ჯერჯერობით ევროპის, შეერთებული შტატებისა და მთლიანად მსოფლიოს კონსოლიდირებული პოზიცია არაღიარების პოლიტიკის გაგრძელებაა.

- გავრცელებული ინფორმაციით, მოსკოვი აფხაზეთის ტერიტორიის 160 ათას კვადრატულ მეტრზე აცხადებს პრეტენზიას. როგორ ფიქრობთ, შეეგუება ამას აფხაზური საზოგადოება?

- აფხაზეთი პატარაა და ამიტომ ძალიან სენსიტიურია ტერიტორიულ ცვლილებებთან დაკავშირებით. ვფიქრობ, აფხაზების მხრიდან ძალიან ცუდი რეაქცია ექნება რუსეთის მიერ ტერიტორიის დემარკაციას, თუკი ასეთი რამ მართლა მოხდება, მაგრამ არა მგონია, მოსკოვი ამაზე წავიდეს. რუსეთში კარგად აცნობიერებენ, რომ ასეთ ნაბიჯს აფხაზეთთან მთელი მისი პარტნიორული ურთიერთობების გადასინჯვა მოჰყვება. არა მგონია, ახლა, ოლიმპიური თამაშების წინ, როცა რუსეთს სჭირდება სიმშვიდე, პრობლემები შეუქმნას თავის იმიჯს. ოლიმპიური თამაშების შემდეგ კი, ველი, რომ აფხაზეთის მიმართ რუსეთის პოლიტიკა გამკაცრდება, რამაც, შესაძლოა, ბევრი პოლიტიკური ცვლილება და პროცესი გამოიწვიოს, რომელიც დღეს ნაკლებშესაძლებლად მიგვაჩნია.

- რაც შეეხება საქართველოს შიდაპოლიტიკურ სიტუაციას, ძალიან პასიურია პოლიტიკური ცხოვრება. როგორ ფიქრობთ, რატომ?

- კი, ასეა. მიზეზი ისაა, რომ განმტკიცდა ხელისუფლება, ოპოზიციასთან გამოძებნა საერთო ენა, ძალიან ბევრი ოპოზიციური პარტია დღეს დამოკიდებულია ბიუჯეტზე... ამის საპასუხოდ, ის ძალიან ბევრს ითვალისწინებს და არ ამწვავებს სიტუაციას. ოპოზიციას ბევრი მომენტი ჰქონდა, როცა შეეძლო სიტუაცია მომგებიანად გამოეყენებინა, მაგრამ არ გამოიყენა. მაგალითად, იანვარში დევნილთა გამოსახლების პროცესი, რომელსაც ადამიანის უფლებების დარღვევით მოხდა. ეს იყო თემა, რომლის გამოც შეიძლებოდა მათ ხალხი ქუჩაში გამოეყვათ, მოეწყოთ აქციები, თუმცა ეს არ გააკეთეს.

- თქვენ ფიქრობთ, რომ პროტესტის გამოთქმისგან თავის შეკავების მიზეზი დაფინანსების შეწყვეტის შიში იყო?

- არა მხოლოდ. ფაქტია, რომ რაღაც გარიგებებში არიან ხელისუფლებასთან. ეს ყველა ოპოზიციურ პარტიას არ ეხება. მაგრამ არიან ძალები, რომლებიც ხელისუფლებას სწორედ ამით ჰყავს "დაჭერილი".

- რომელ ძალებს გულისხმობთ? ხელისუფლებასთან მოლაპარაკებებში ჩართულ პარტიებს თუ ე.წ. რადიკალებს?

- დაკონკრეტება არ მინდა, მაგრამ ბოლო დროს რადიკალებიც აღარ რადიკალობენ. ამაშია საქმე. თუმცა ზოგიერთი რადიკალური ოპოზიციური პარტია ნამდვილად არანაირ მხარდაჭერას არ იღებს ხელისუფლებისგან, მაგრამ მაინც არ ამწვავებს სიტუაციას.

- ოპოზიციურ პარტიებს შორის ბოლო დროს გახშირებულ დაპირისპირებაზე რას იტყვით? ესეც რიგი ძალის მიერ ხელისუფლებასთან გარიგების შედეგი ხომ არაა, რაზედაც თავად საუბრობთ?

- იმას, რომ ოპოზიციურ ძალებს შორის ვერ ხერხდება ერთიანობის მიღწევა, ხსნიან ქართული ხასიათით ან კიდევ იმით, რომ მათ მეტისმეტად განსხვავებული პოლიტიკური პლატფორმა აქვთ. იმდენად განსხვავებული, რომ ჰაერივითაც რომ სჭირდებოდეთ გაერთიანდება, მაინც ვერ ერთიანდებიან. მაგრამ, ჩემი აზრით, ოპოზიციური პარტიების დაპირისპირების მიზეზებზე საუბრისას დროსაც ვერ გამოვრიცხავთ იმის ალბათობას, რომ ეს შესაძლოა სწორედ იმის გამო ხდებოდეს, რომ ხელისუფლება ზოგიერთ პარტიასთან ახერხებს გარიგებას და ურთიერთობის დამყარებას ფარული შეთანხმებებით. სხვათა შორის, მსგავსი რამ სხვა ქვეყნებშიც ხდება, მაგრამ იქ საზოგადოებაა უფრო განვითარებულია იმ თვალსაზრისით, რომ როცა პარტიები სისუსტეს იჩენენ, თავად აქტიურდება. თავიანთი უფლებების დასაცავად და პოლიტიკურ ჯგუფებზე ზეწოლის მიზნით ის ქმნის კოალიციებს, ორგანიზებულ ჯგუფებს, რომლებიც მხარდაჭერებს აგროვებენ და ყველაფერს აკეთებენ იმისთვის, რომ საზოგადოებისთვის ცხადი გახდეს, სად არის პრობლემა და ზეწოლა მოახდინოს ოპოზიციაზე. ჩვენს შემთხვევაში, ქართული საზოგადოება არის მოუმზადებელი, შეიძლება ითქვას, პოლიტიკური თვალსაზრისით ჩამორჩენილიც კი. საჭიროა პოლიტიკურად უფრო მომწიფებული გახდეს ჩვენი საზოგადოება.

- საარჩევნო გარემოს გაუმჯობესების თაობაზე მიმდინარე მოლაპარაკებების წარმატებით დასრულების შანსი რამდენად არსებობს?

- გარემოს გაუმჯობესება შეიძლება მოხდეს იმ შემთხვევაში, თუ გვექნება უფრო აქტიური საზოგადოება. ძალიან ძნელია ოპოზიციამ გავლენა მოახდინოს იმ სიტუაციაზე, როცა პროვინციებში მცხოვრებლები გამგებლის ბრძანებით მიდიან და ხმას აძლევენ „5" ნომერს. ისინი მხარს უჭერენ ხელისუფლებას და არა იმიტომ, რომ მოსწონთ, არამედ ეს მათთვის გადარჩენის რაღაც საშუალებაა. ამის გათვალისწინებით, ოპოზიცია უნდა გააქტიურდეს და ამ პრობლემის მოგვარებაზე წარმართოს მუშაობა. წინააღმდეგ შემთხვევაში, თუ ამას რაიმე წამალი არ გამოუძებნა, წინასწარ იქნება წაგებული. ოპოზიციამ ახალი ინიციატივები უნდა წარმოადგინოს. ხალხს დაანახოს, რომ ის უკეთეს ალტერნატივას სთავაზობს, რომ მისი ხელისუფლებაში მოსვლის შემდეგ საზოგადოება მიიღებს იმას, რაც ახლა არ აქვს.

- ალტერნატივა ახლა არ ჩანს?

- არ ჩანს. არის რამდენიმე ძალა, მაგალითად ირაკლი ალასანიას პარტია, რომელსაც ძალიან კარგი ინიციატივები აქვს, მაგრამ ის საზოგადოებამ არ იცის. ამიტომაც გააქტიურება და მოსახლეობასთან მათი მიტანაა საჭირო.

„ჯი-ეიჩ-ენი", ესაუბრა ლელა ბაღდავაძე