"...უნდა ვაღიაროთ, რომ დღეს ქართველის ერის სახელმწიფოებრივი ცნობიერება დიდ საფრთხეშია, რაც ნათლად გამოჩნდა ამ ბოლო რამდენიმე წლის განმავლობაში მომხდარი მოვლენების სახით, - წერია ფოთისა და ხობის მიტროპოლიტის, მეუფე გრიგოლის სააღდგომო ეპისტოლეში.
"...უნდა ვაღიაროთ, რომ დღეს ქართველის ერის სახელმწიფოებრივი ცნობიერება დიდ საფრთხეშია, რაც ნათლად გამოჩნდა ამ ბოლო რამდენიმე წლის განმავლობაში მომხდარი მოვლენების სახით. საზოგადოების მნიშვნელოვანი ნაწილი მიიჩნევს, რომ ჩვენი ქვეყნის სახელმწიფოებრივი ინტერესები საფრთხის ქვეშაა. ეს იმ ტიპის განსაცდელია, რაც საფრთხეს უქმნის თვით ქრისტეს ეკლესიის ისტორიულ მისიასაც საქართველოში. ეკლესია, რაჟამს ერში დიდი განსაცდელი მოიწეოდა, ყოველთვის შეახსენებდა თავის სამწყსოს, რომ ერი განსაცდელშია. ასეთია ჩვენი სულიერი და გამოცდილებითი მემკვიდრეობა და ამას ვერ უგულებელვყოფთ!
ისტორიულად ცნობილია, რომ თვით ქრისტიან ერთა შორისაც კი (მათ შორის, განსაკუთრებით, რუსეთში!) არცთუ იშვიათად წარმმართველი იყო ძალზე მავნე ამბიცია - უგულებელყოფილიყო მცირერიცხოვანი ერების უფლებები და დამოუკიდებელი არსებობის ყოველგვარი ფორმა. ამით სათავე მიეცა იმ ტიპის პოლიტიკურ ფსევდო-მაქსიმალიზმს, რომელიც, თავისი არსით, თავად ქრისტიანობის ბუნებას ეწინააღმდეგება. ეს არის ერთგვარი „პოლიტიკური რადიკალიზმი“, რომელიც დასაბამი გახდა არაერთი ფანატიკურ-ერეტიკული ხედვისა, რამაც თავად ქრისტიანულ რწმენას დიდი ზიანი მიაყენა. არადა, მართლმადიდებლური რწმენა ქრისტეს ეკლესიაში ერთმანეთთან აერთიანებს თავისუფლების სიყვარულს და სხვათა აზრის პატივისცემას, რაც, სხვათა შორის, ჯანსაღი საზოგადოებრივ-პოლიტიკური ცხოვრების საფუძველთა საფუძველიცაა.
აქვე, ზემოთქმულიდან გამომდინარე, იმ ისტორიული გამოცდილების გახსენებაც არ გვაწყენდა, თუ რაოდენ სახიფათოა რელიგიური თემატიკის მისაკუთრება და მასზე ე.წ. ექსკლუზივის გამოცხადება ამა თუ იმ სახელმწიფოს მიერ; ასეთ შემთხვევაში, თუკი ეს მოხდება, სულ რაღაც ერთი ნაბიჯიღა რჩება, რომ საზოგადოებას დაუდგინონ ყალბი რელიგიურობის კრიტერიუმები, რაც ყოველგვარ დიქტატურაზე სახიფათოც კი შეიძლება აღმოჩნდეს. საერთოდ, გასათვალისწინებელია, რომ რელიგიური სივრცის პოლიტიკურ ოკუპირებასა და ამავე პათოსით საზოგადოებისთვის ფსევდო-მორალური ვალდებულებების დადგენას თვით ყველაზე საშიშ დიქტატურაზე არანაკლები ზიანის მოტანა შეუძლია საზოგადოებისა და თვით ეკლესიისთვისაც კი.
ერთ-ერთი არსებითი პრობლემა, რომელიც თანამედროვე ქართულ საზოგადოებას უდგას, ცნებათა და ღირებულებათა სისტემების იმგვარი აღრევაა, რომელიც ისტორიულად არსებული ქართული ცნობიერების მთავარ ხაზს ეწინააღმდეგება და ერთგვარ მსოფლმხედველობრივ ქაოსს ქმნის, რაც მხოლოდ მტრის წისქვილზე ასხმას წყალს. ამგვარი აღრევის ნათელი მაგალითია მტრისა და მოყვრის ცნებათა იმგვარი აღრევა, რომელიც საზოგადოების დეზორიენტაციას ემსახურება და ძირს უთხრის მის საყრდენ ღირებულებათა სისტემას. ამგვარი მყიფე ღირებულებითი სისტემა კი ჩვენი საზოგადოების ისტორიულ მისიას ეჭვქვეშ აყენებს და მრავალჭირნახული, მრავალი საფრთხის განმცდელი/გამომცდელი ქართველი ერის მომავალს ერთგვარად საყრდენს აცლის კიდეც. ამავე კონტექსტში არ შეგვიძლია ყურადღება არ გავამახვილოთ იმ ფაქტზეც, რომ:
მართლმადიდებელი ქრისტიანული რწმენა მისი ერთგული მიმდევრების სულიერ ღვაწლსა და მემკვიდრეობაზე დგას. უფრო მეტიც, საქართველოში ისტორიულად არსებული მართლმადიდებლობის ერთ-ერთი მთავარი საყრდენი ქრისტიანობისთვის და სამშობლოსთვის წამებულთა მოწამეობრივი ცხოვრების წესია, რომელსაც განადიდებს საქართველოს სამოციქულო ეკლესია. აქედან გამომდინარე, სრულიად მიუღებელია სამშობლოსა და ქრისტიანობისთვის თავდადებული მამულიშვილების ღვაწლის დაკნინება/დამცრობა, მათი გმირული ცხოვრების გაფერმკრთალების ყოველგვარი მცდელობა, რაც საზოგადოების დაბნეულობას და მისი დიდი ნაწილის საფუძვლიან უკმაყოფილებას იწვევს. სამშობლოსთვის თავდადებულ მამულიშვილთა მოწამეობრივი ცხოვრება და ღვაწლი ჩვენი ერისა და დედაეკლესიის დიდი სულიერი მემკვიდრეობაა, რომელსაც ჩვენი ეკლესია სავსებით სამართლიანად განადიდებს და ამიტომაცაა, რომ მათ შორის მრავალნი წმინდანად არიან აღიარებულნი და ზეციურ მოდასეთა შორის ჩვენს სულიერ ფარს ქმნიან...
[...]
ჩვენ წინ გველის უამრავი საკეთებელი, დიდი და მცირე, რაც ჩვენი ხალხისა და ქვეყნის კეთილდღეობას განსაზღვრავს დღეს და სამომავლოდაც; ისიც უნდა ითქვას, რომ წმიდა გრიგოლ ღვთისმეტყველის თანახმად, „სათნოება ყოველთვის გარშემორტყმულია უბედურებებით, როგორც ვარდი - მჩხვლეტავი ეკლებით“. ასე რომ, განსაცდელებმა არ უნდა შეგვაშინოს, მხნედ უნდა ვიყოთ!...", - წერია ნათქვამია ფოთისა და ხობის მიტროპოლიტის, მეუფე გრიგოლის სააღდგომო ეპისტოლეში.
