იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელი, გიორგი მიქაუტაძე, „ჯი-ეიჩ-ენ“-თან  საუბრისას მოსამართლეები უვადოდ  დანიშვნის გადავადების ინიციატივას „სამართლებრივად დაუსაბუთებელს“ და  „პოლიტიკურად მოტივირებულს“ უწოდებს. მისი თქმით, „კანონებს, რომელიც თავადვე მიიღეს და რეფორმებს, რომელიც თავად გაატარეს, ახლა ეს ადამიანები არასწორს ეძახიან და ამბობენ, რომ უნდა შეჩერდეს. ეს ადამიანები თავისსავე მიღებულ გადაწყვეტილებებს ეწინააღმდეგებიან“.

რამდენად მიიჩნევს ის სასამართლოში სისტემაში შექმნილ პრობლემას მძიმედ, ოპონენტების კრიტიკიდან  იზიარებს თუ არა რამეს და სად ხედავს გამოსავალს, ამის შესახებ „ჯი-ეიჩ-ენ“-ი გიორგი მიქაუტაძეს ესაუბრა.  

- ეს ინიციატივა „საერთო სასამართლოების შესახებ“ ორგანულ კანონში ცვლილების შეტანას გულისხმობს და ჩაწერას, რომ ფაქტობრივად 2025 წლამდე მოსამართლეები უვადოდ არ დაინიშნონ. საქართველოს კონსტიტუციაში პირდაპირ არის ჩანაწერი, რომ მოსამართლე ინიშნება უვადოდ. კონსტიტუციის გარდამავალ დებულებაში არის ერთადერთი ნორმა, რომ 2024 წლის 31 დეკემბრამდე, პირველად განმწესების შემთხვევაში, მოსამართლე შეიძლება, განწესდეს  3 წლის ვადით. ეს არის ერთადერთი გამონაკლისი უვადოდ განმწესების წესიდან. პირველად განმწესების შემთხვევაში, ეს წესი ისედაც ასე მოქმედებს. ანუ, ახალ მოსამართლეებს, რომლებსაც არა აქვთ მოსამართლეობის გამოცდა, გამოცდის ვადით ინიშნებიან.  ამიტომ, რა კომენტარებიც გვესმის, რომ, თურმე, ამას „ვენეციის კომისია“ მიესალმება, სრული ტყუილია. „ვენეციის კომისია“ მიესალმება იმას, რომ ის ერთადერთი გამონაკლისიც, რაც დაშვებულია, რომ პირველად განწესების შემთხვევაშიც კი გაუქმდეს გამოსაცდელი ვადა. ასევე, განახორციელებს სკოლის რეფორმას და სკოლა იქნება იმდენად გაძლიერებული, რომ შეეძლება  სათანადოდ კვალიფიცირებული მოსამართლეების მომზადება. ამაზეა საუბარი და ამის ინტერპრეტირება ხდება ისე, რომ, თითქოს, „ვენეციის კომისია“ უვადოდ განმწესების შეჩერებას მიესალმება.    

საერთოდ არ მესმის, ამის გაკეთებას როგორ აპირებენ? ეს პირდაპირ ეწინააღმდეგება კონსტიტუციას, ეს ერთი და მეორე, იმათ რას უშვებიან, ვინც უკვე გამწესებულია? ძალიან პოპულისტური და გაუაზრებელი ეს ინიციატივა. ვიღაცამ ხომ უნდა ახსნას, ეს სამართლებრივად როგორ უნდა მოხერხდეს?  ჩვენ იურისტები ვართ და ყველა განცხადებას ასე ვერ მივიღებთ, რაიმე სამართლებრივი არგუმენტაცია ხომ უნდა ჰქონდეთ? პრობლემა ის არის, რომ ამას ვერ ახსნიან და არც შედის  მათ ინტერესში. მათ ინტერესში მხოლოდ ასეთი ზოგადი, პოლიტიკური მოტივებით განცხადებების გაკეთება  და საზოგადოების შეცდომაში შეყვანა შედის.

• ეს ყველაფერი ხომ იმით დაიწყო, რომ უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეების კანდიდატების წარდგება გახდა პრობლემური. ეს არ არის საკმარისი სისტემაში საკმაოდ მწვავე პრობლემების არსებობაზე?

-  უზენაესი სასამართლოს წევრების კანდიდატურების შერჩევის უფლებამოსილება, როგორც იცით,  იუსტიციის საბჭოს ახალი კონსტიტუციის ძალაში შესვლისთანავე გადმოეცა. უზენაეს სასამართლოში დღეს არის ძალიან რთული ვითარება, რბილად რომ ვთქვათ და ამას ვერ უარყოფენ ვერც ჩვენი ოპონენტები. ყველა გამოსვლაში თუ მსჯელობაში, რომელიც იმართება, იქნება ეს მედიასაშუალებით თუ სხვა ფორმით,  ყველა მათგანი ადასტურებს, რომ ეს არ არის ნორმალური ვითარება, როდესაც სისხლის სამართლის მიმართულებით მხოლოდ ერთი მოსამართლეა და რეალურად  ერთი კოლეგიაც კი არ არის. ამით იყო გამოწვეული, რომ იუსტიციის საბჭომ იგრძნო ძალიან დიდი პასუხისმგებლობა იმ პროცესებზე, რაც უზენაეს სასამართლოშია და მიიღო გადაწყვეტილება, რომ წარედგინა კანდიდატურები.

- სია სხვა შემადგენლობით რომ ყოფილიყო წარდგენილი, იქნებოდა ასეთი ვითარება? თუმცა, პრობლემური თავად შერჩევის პროცედურაც აღმოჩნდა და ამის შესახებ განცხადება იუსტიციის საბჭოს ერთ-ერთმა მოსამართლე წევრმაც გააკეთა.

- დავიწყებ იქიდან, რომ არც ერთი კანონი, არც კონსტიტუცია და არც კანონქვემდებარე აქტი იუსტიციის საბჭოს არ დაურღვევია. საბჭომ იმოქმედა სრულად კონსტიტუციის და კანონმდებლობის შესაბამისად და ვერც ამაში ვერ მოგვედავება ვერც ერთი დიდი და ყველაზე უარყოფითად განწყობილი ოპონენტიც კი, რომ იუსტიციის საბჭომ იმ პროცესში სამართლის რაიმე ნორმა დაარღვია, რასაც ჰქვია კანდიდატების ნომირირება. გვახსოვს ყველას, როგორ  მიმდინარეობდა ეს პროცესი, როდესაც პრეზიდენტის ხელში იყო ეს უფლებამოსილება და ჩვენ ვიგებდით ბრიფინგიდან, თუ ის ვის წარდგენას აპირებდა მოსამართლეობის კანდიდატად, თუმცა, მაშინ არ მახსოვს, რომ ვინმეს ამაზე კრიტიკული მოსაზრება გამოეთქვა.

-  მაშინ ეს პრეზიდენტის უფლებამოსილება იყო და პრეზიდენტი  არ არის კოლეგიალური ორგანო.  კრიტიკული მოსაზრება რაზე უნდა გამოეთქვათ?

- მესმის და ახლა არის იუსტიციის საბჭოს პრეროგატივა, ვის შეარჩევს.

- ეს პრეტენზია აქვთ, ზუსტად, რომ  არ იყო ორგანოს მიერ შერჩეული.

- ეს არის აბსოლუტურად მცდარი შეხედულება, რომ საბჭომ კოლეგიალურად არ განიხილა. განხილვა მოხდა საბჭოს სხდომაზე და გადაწყვეტილებაც მიღებული იყო საბჭოს სხდომაზე, სადაც მონაწილეობდა ყველა წევრი, ვინც არის ამჟამად საბჭოში. როგორც იცით, იუსტიციის საბჭოს ისედაც ერთი წევრი აკლია და 14 წევრით არის წარმოდგენილი. ამიტომ ეს შეფასებებიც არასწორია.

- ანუ, თქვენ ამბობთ, რომ არ ყოფილა ფურცელზე ჩამოწერილი კანდიდატების წარდგენა საბჭოს წევრებისთვის?

- იგივენაირად, ფურცელზე დაწერილი ან ზეპირი ფორმით შეეძლო ნებისმიერ წევრს  გამოეტანა საბჭოზე  კანდიდატები და დაესახელებინა კანდიდატები, რომელიც შემდეგ უნდა გამხდარიყო საბჭოს მსჯელობის საგანი და საბოლოო ჯამში, რა თქმა უნდა,  კენჭისყრით გადაწყდებოდა, იქნებოდა ეს ხალხი ნომირირებული თუ არა. ეს არის და ეს  და კიდევ ვიმეორებ, ამ პროცესში არც ერთი ნორმა არ დარღვეულა. არადა, მიგვითითონ, რომელი ნორმა დაირღვა. ჩვენი ოპონენტებიც ამბობენ, რომ კანონი არ დაგვირღვევია და მათი მთავარი უკმაყოფილება არის ის, რომ მათთან არ მოხდა შეთანხმება. ჩვენ თავიდან გვესმოდა, რომ უკმაყოფილება, თითქოს, იმან გამოიწვია, რომ არ იყო სპეციალური კრიტერიუმები და რეგულაციები იმისთვის, თუ როგორ უნდა წარედგინა იუსტიციის საბჭოს კანდიდატები. თუმცა, გარკვეული პერიოდის შემდეგ ჩვენ უკვე ღია განცხადებები მოვისმინეთ, რომ აქ არანაირი კრიტერიუმი და რეგულაცია არაფერ შუაში არ არის და პრობლემურია  ინდივიდუალური კანდიდატები და პრობლემაა ის. , რომ სწორედ ეს კანდიდატები შეირჩა და არა სხვა.

კიდევ ერთს ვიტყვი, რომ ეს იყო პირველი შემთხვევა, როდესაც მოქმედი მოსამართლეები იქნენ წარდგენილი. აქამდე სულ იყო ისე, რომ ინიშნებოდნენ ისეთი ადამიანები, რომლებსაც არ ჰქონდათ მოსამართლეობის გამოცდილება.  არ ხდებოდა მოქმედი მოსამართლეების დაწინაურება და უზენაეს სასამართლოში წარდგენა. განვითარებული, წამყვანი ევროპული ქვეყნების განვითარება გვიჩვენებს, რომ პრიორიტეტი ენიჭება სწორედ მოქმედ  მოსამართლეებს. ბევრად მარტივია, შეაფასო სამოსამართლო უფლებამოსილების მქონე, ანუ გამოცდილების მქონე ადამიანი, როგორი მოსამართლე იქნება, ვიდრე ის, ვისაც საერთოდ არა აქვს გამოცდილება. მე არ ვამბობ, რომ ჩაკეტილი უნდა იყოს და მოქმედი კანონმდებლობით ასე არ არის და რაც არ არის კანონით განსაზღვრული, იმას არასოდეს არ ვიტყვი, თუმცა, ჩვენ ვფიქრობთ, რომ პრიორიტეტს სხვა შემთხვევაშიც მივანიჭებთ მოქმედ მოსამართლეებს. რა თქმა უნდა, უზენაესი სასამართლო შერეული წესით უნდა იყოს დაკომპლექტებული, თუმცა, მოქმედი მოსამართლე უნდა იყოს განხილული.

- აქ ხომ სხვა პრობლემაა? პრეტენზიები არის სწორედ ამ კანდიდატების საქმიანობასთან, სამოსამართლო გადაწყვეტილებებთან დაკავშირებით.

-  პროცესები ძალიან არასწორი მიმართულებით წავიდა, რაც კიდევ ერთხელ გვარწმუნებს იმაში, რომ აქ იყო ძალიან სუბიექტური მიდგომები იმ პირების მიმართ, არ მინდა ახლა დასახელება.

- უსაფუძვლო ხომ არ ყოფილა ეს კრიტიკა?

- ჩვენ პირველივე დღიდან ვაცხადებდით, რომ არ შეიძლება ასე ერთიანი სიის ერთ ფორმატში განხილვა და პრეტენზიების წაყენება ერთდროულად ათი ადამიანის მიმართ. ეს არის აბსოლუტურად არასწორი. თუ არსებობს კითხვები, ეს კითხვები  უნდა დაისვას ინდივიდუალურად. დავრწმუნდით, რომ კრიტერიუმები არაფერ შუაში არ იყო.

- ანუ, ფიქრობთ, რომ  ეს კანდიდატები  მისაღები რომ ყოფილიყო,  პროცესები ასე არ განვითარდებოდა?

- ყველასთვის მისაღებ კანდიდატურას  ვერ დაასახელებს ვერავინ.

- ყველასთვის მისაღებზე არ არის ლაპარაკი. ფაქტობრივად აღმოჩნდა, რომ თითქმის ყველასთვის მიუღებელ კანდიდატებზე ვლაპარაკობთ...

- ევროსაბჭოს აქვს მიღებული ძალიან ბევრი კარგი რეკომენდაცია, რომელიც მიუთითებს, რომ სასამართლო და იუსტიციის უმაღლესი საბჭო ვერ მიიღებს და არც უნდა  მიიღოს საზოგადოებრივი აზრის გათვალისწინებით. ეს არ იქნება სწორი პროცესი. ჩვენ პირდაპირ ხალხის დაკვეთას ვერ შევასრულებთ, როდესაც მართლმსაჯულებას ვახორციელებთ ან იუსტიციის საბჭოში ვიღებთ გადაწყვეტილებას.

ანუ, მივედით იქამდე, რომ შევარჩიეთ კანდიდატურები, რომ არ დავეკითხეთ და ეს არის პრობლემა, რომ მათ არ ვკითხეთ და მათი აზრის გათვალისწინებით არ მივიღეთ ეს გადაწყვეტილება.

- და რატომ არ ჰკითხეთ?

- კიდევ ვიმეორებ, თუ არსებობს კითხვები  ყოფილ კანდიდატებთან მიმართებაში, მათ შორის, მეც ვიყავი წარდგენილი და ყველა ვაცხადებდით, რომ ვიყავით ღია კითხვებზე საპასუხოდ და ეს განხილვა მომხდარიყო სამართლებრივ ჩარჩოებში ისე, როგორც გვეუბნება კანონი. საკომიტეტო მოსმენაზე იქნებოდა საჯარო განხილვა და ვუპასუხებდით კითხვებს. ამას იმიტომ ვამბობ, რომ ისეთი ბრალდებაც მოვისმინე, თითქოს, ჩვენ ჩუმად ვაპირებდით კანდიდატების გაყვანას, რაც არის სრული აბსურდი. კითხვები დაესვათ საკომიტეტო განხილვაზე და მე ვფიქრობ,  ბევრად კარგ პროცესს მივიღებდით, თუკი წარდგენილი კანდიდატურებიდან რომელიმეს წარსულში ან აწყმოში აღმოჩნდებოდა ისეთი გარემოებები, რაც მიუღებელია და ამის მტკიცებულებები იარსებებდა, რომ ის ვერ იქნებოდა კარგი, ობიექტური მოსამართლე  უზენაეს სასამართლოში, ეს ხომ სააშკარაოზე გამოვიდოდა და პარლამენტიც შესაბამის გადაწყვეტილებას მიიღებდა.

-  ერთ-ერთი საკითხი სწორედ ეს არის, რომ პროცესი პარლამენტის გარკვეული ჯგუფის მფარველობით მიმდინარეობდა, რათა სწორედ მათთვის მისაღები პირები დანიშნულიყვნენ. თქვენ უარყოფთ ამას?

- ეს არის უკვე პოლიტიკური პროცესი და ზუსტად ასეთი მოდელი დატოვეს და ჩვენ რა უნდა  ვქნათ? მხოლოდ უზენაეს სასამართლოსთან დაკავშირებიტ დარჩა, რომ წევრები პარლამენტმა უნდა დანიშნოს და ეს  არის სწორედ პოლიტიკური კომპონენტი. პირველ და მეორე ინსტანციაში კი სასამართლო სრულად დამოუკიდებელია  ამ საკადრო გადაწყვეტილებების მიღებაში. ამიტომ იქ როგორ განვითარდება მოვლენები, ეს ჩვენს კომპეტენციას სცდება და თავად პოლიტიკოსებმა, პარლამენტის წევრებმა უნდა განსაზღვრონ, ეს მათი საქმეა. ამიტომ ამაზე  მე ვერანაირ პასუხს ვერ გაგცემთ.

- კანდიდატები, რომლებიც სააკაშვილის ხელისუფლების დროსაც პოლიტიკურ დაკვეთებს ასრულებდნენ და ახლაც იგივე პრეტენზიებია მათ მიმართ,  პირადად თქვენთვის მისაღებია?

- იცით, რაა, კიდევ ვიმეორებ, ძალიან არასწორად ისმევა კითხვა. სასამართლო ხელისუფლებას  აბსოლუტურად განსხვავებული რეჟიმი აქვს. მაშინ, როდესაც ხელისუფლების დანარჩენი ორი შტო პერიოდულად იცვლება და ეს ასეც უნდა იყოს დემოკრატიულ სახელმწიფოში, სასამართლო ხელისუფლება უნდა იყოს უცვლელი და ამის გამო ჩვენ მივიღეთ მოსამართლეთა უვადოდ დანიშვნის წესი. სასამართლო ხელისუფლება არ იცვლება პოლიტიკური ხელისუფლების პარალელურად ეს არის ზუსტად სასამართლო ხელისუფლების როლი და ფუნქცია, ხელისუფლების დანაწილების პრინციპიდან გამომდინარე. ამიტომ საკითხის იმ ჭრილში განხილვა, რომ იმ პოლიტიკური ხელისუფლების დროს ასეთი იყო სასამართლო და მაშინ ვინც მუშაობდა, უკვე გადაცდომა აქვს მხოლოდ იმიტომ, რომ მას მოუწია 2006-1012 წლებში სამოსამართლო ხელისუფლების განხორციელება, ეს არის კატეგორიულად მიუღებელი.

- ამას არც არავინ არ ამბობს. კონკრეტულ მოსამართლეებზე გეკითხებით...

-  ამას ყველაზე ავრცელებენ.

- არა, მე კონკრეტულ მოსამართლეებზე თქვენს დამოკიდებულებაზე გეკითხებით და, ზოგადად თუ ვილაპარაკებთ, თქვენი მოწინააღმდეგეები სწორედ იმას ამბობენ, რომ  პრეტენზიები კონკრეტულ  მოსამართლეებთან აქვთ და ეს მთელ სასამართლო კორპუსზე არ ვრცელდება.

- კარგი, თუ ყველას არ ეხება, მაშინ მივდივართ ისევ იმაზე, რომ დაუსვან  კითხვები კონკრეტულ ადამიანებს და მოხდეს საჯარო განხილვა და არა ასეთი პოლიტიკური თავდასხმების ფორმით არ ხდებოდეს შტურმი სასამართლო ხელისუფლებაზე, რასაც დღეს ვხედავთ იმ გადაწყვეტილების გამო, რომელიც იუსტიციის საბჭომ კანონშესაბამისად მიიღო, მაგრამ რომელიღაცა პოლიტიკური შეხედულების ადამიანების გემოვნებას ვერ მოერგო. ეს არის ჩემი პასუხი ამ კითხვაზე.  ამის გულისთვის არის რაღაც სადამსჯელო ღონისძიებებზე ლაპარაკი და კანონებს, რომელიც თავადვე მიიღეს და რეფორმებს, რომელიც თავად გაატარეს, ახლა ეს ადამიანები არასწორს ეძახიან და ამბობენ, რომ უნდა შეჩერდეს. ეს ადამიანები  თავისსავე მიღებულ გადაწყვეტილებებს ეწინააღმდეგებიან. ამ გადაწყვეტილებას ყველაზე ავტორიტეტული ორგანო - „ვენეციის კომისია“ ეთანხმებოდა და პირდაპირ რეკომენდაციას  გვაძლევდა, რომ ასეთი მოდელი შექმნილიყო და სხვათა შორის, „ვენეციის კომისიას“ ერთადერთი შენიშვნა რაც ჰქონდა, იყო ის, რომ გადაწყვეტილების მიღების უფლება პარლამენტს არ უნდა დარჩენოდა და, თუ მაინცდამაინც  იუსტიციის საბჭოს არ გადაეცემოდა უზენაესი სასამართლოს  წევრების დანიშვნა, მაშინ შესაძლოა, ეს გადასცემოდა ნაკლები ძალაუფლების მქონე ინსტიტუტს, მაგალითად, პრეზიდენტის ინსტიტუტს.

- ბოლო პერიოდში საერთაშორისო  ორგანიზაციების მხრიდან სასამართლოსთან დაკავშირებით საკმაოდ ნეგატიური შეფასებები ვრცელდება. ესაც ხომ ქართული პოლიტიკური ინტერესის თუ გემოვნების საკითხი არაა.

- ვერ დაგეთანხმებით, რომ ნეგატიური შეფასებები კეთდება. ჩვენ გვაქვს ძალიან ბევრი ავტორიტეტული ორგანიზაციის კვლევა, სადაც საქართველო აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებს შორის ლიდერობს და ერთ-ერთი კვლევის თანახმად კი მე-18 ადგილზეა.

- რომელ კვლევებზე ამბობთ და როდისაა ჩატარებული?

-  შემიძლია, მოგცეთ და ნახოთ. ჩვენ ასევე გვაქვს ჩვენი მონაცემები, რომლის მიხედვითაც აშკარად ჩანს ის დიდი პროგრესი, რომელიც ბოლო წლების განმავლობაში სასამართლო სისტემამ განიცადა ის დიდი პროგრესი ბოლო წლების განმავლობაში, მას შემდეგ, რაც სასამართლოს სათანადო საკანონმდებლო ბაზა მიეცა. ესაც გამოქვეყნებული გვაქვს და ესაც საჯაროა. ამიტომ ვერაფრით ვერ დავეთანხმები იმას, რომ სასამართლო უარყოფითად ფასდება. არ ვამბობ, რომ გამოწვევები არ გვაქვს, გვაქვს ძალიან ბევრი გამოწვევა და ამაზე ჩვენ ღიად ვსაუბრობთ. ძალიან ბევრი საკითხია მოსაგვარებელი და ბევრი პრობლემა გადასაჭრელი, რასაც დიდი დრო და  რესურსი სჭირდება.  თუმცა, ის ვითარება, რაც დღეს არის შექმნილი, აშკარად ხელს უშლის სასამართლო სისტემას. ძალიან კმაყოფილები ამბობენ, რომ სასამართლო რაღაც ერთი პუნქტით გაუარესდა, რომელიღაცა კვლევის თანახმად და ამ ბრძოლაში ძალიან ბევრი ორგანიზაციის ფული და რესურსი დაიხარჯა, რომ სასამართლო წარმოჩინდეს, ასე ვთქვათ, უარესად და მოხდეს შტურმი და დემონიზება, თითქოს,  სასამართლო სისტემა სავალალო მდგომარეობაშია, რასაც ნამდვილად ვერ დავეთანხმები.

- რა პრობლემაა დღეს სასამართლოში?

- დღევანდელი მდგომაროებით, სასამართლო სისტემაში ნომერ პირველი პრობლემა რაც არის, ეს არის  გადატვირთულობა, საქმეთა  სიმრავლე და მოსამართლეთა სიმცირე. ასევე გვაქვს  ინფრასტრუქტურული პრობლემები, რომელსაც ნაწილობრივ ვაგვარებთ და სამოქალაქო კოლეგიისთვის გვაქვს ახალი შენობა, რაც საგრძნობლად განტვირთავს ვითარებას, თუმცა, ჯერაც ერთი მოსამართლის წარმოებაში არის სამასი-ოთხასი საქმე და არის სასამართლოები, სადაც ათასზეც კი ადის ეს რიცხვი, რაც წარმოუდგენლად მაღალია და დიდი პრობლემაა.

- ამ ფონზე არის ხოლმე განსაკუთრებით პრეტენზია, რომ ცალკეული მოსამართლეები, სასამართლოს თავმჯდომარეები არ მონაწილეობენ საქმეების განხილვაში. იგივე პრეტენზია არის თქვენს მიმართაც.

- ჩემზე საქმეები, თუ არ ვცდები, დეკემბრის მერე არ ნაწილდება, მანამდე ნაწილდებოდა. ვიდრე დატვირთვა მქონდა, მანამდე ამას ყურადღებას არ აქცევდა და როგორც კი გავანულე, მაშინვე დაიწყეს ლაპარაკი. მე ვცდილობდი, ვიხილავდი საქმეებს და  იმის გამო, რომ ძირითადად აქ, იუსტიციის საბჭოს შენობაში მიწევს ყოფნა, წარმომადგენლობითი უფლებამოსილების განხორციელება,  ფიზიკურად ვეღარ ვახერხებ. ეს არის დროებითი და როდესაც ვადა ამომეწურება, დავუბრუნდები  სასამართლოს.

- სასამართლოს რეფორმის რამდენიმე ტალღა განხორციელდა და დღეს ისევ პრობლემებია. თქვენ  როგორ ფიქრობთ, სად იყო შეცდომა, სად არის პრობლემა და რა უნდა გამოსწორდეს?

- რეფორმის შედეგებს - წარმატებას თუ წარუმატებლობას, ვზომავთ შედეგით და პროგრესი სახეზეა. ამაზე ვსაუბრობდი ზუსტად, რომ პროგრესი ძალიან ხელშესახებია. ის, რომ ასეულობით პროცენტით არის გაზრდილი არასაპატიმრო სასჯელის გამოყენება, გამამართლებელი განაჩენები, კერძო პირების სასარგებლოდ ადმინისტრაციული დავების გადაწყვეტის მაჩვენებელი და ა.შ. ეს არის ფაქტობრივი გარემოებები, რომელსაც ვერავინ ვერ უარყოფს და ეს შეძლო სასამართლო კორპუსმა  იმ მცირერიცხოვანი შემადგენლობით და იმ ზღვა საქმეების რაოდენობით, რაც არსებობს. საქმეების შემოდინების რაოდენობა 4-5-ჯერ არის გაზრდილი და ეს არის სწორედ საზოგადოების ნდობის გაზრდის მაჩვენებელი. საზოგადოება, რომელიც არ ენდობა სასამართლოს, არ მიმართავს, ხო? რეფორმების ფონზე ჩვენ მივიღეთ  ისეთი რეალობა, რომ გაიზარდა მომართვის რაოდენობა, რაც ნდობის გაზრდის მაჩვენებელია და რეფორმის წარმატებაზე ეს მეტყველებს. თუმცა, ცხადია, არის პრობლემები და   ძირითადად გამოვყოფდი დამოუკიდებლობის კუთხით უვადოდ განმწესების წესის შემოღებას, რაც აუცილებლად გასაკეთებელია მთლიანად. დღეს  ვერავინ ვერ დაასახელებს ვერც ერთ არგუმენტს, რომ არსებობს რაიმე ბერკეტი, რომ უვადოდ დანიშნული მოსამართლის საქმიანობაზე ვინმემ რაიმე გავლენა მოახდინოს.

- დისციპლინური სამართალწარმოების მხრივ?

- ნახეთ დისციპლინური სამართალწარმოების შედეგები და, თუკი აქ ნახავთ რაიმე საეჭვოს, მერე ვილაპარაკოთ ამაზე. ამას ვერავინ ვერაფერს ამბობს. დამოუკიდებელი ინსპექტორი და კოლეგია, რომელიც შერეული წესით კომპლექტდება, ძალიან გამჭვირვალეა და ბევრ შემოწმებას გადის. აქ შეუძლებელია რაიმეს გადაცდომა. ეს მოდელი, რაც გვაქვს, მოწონებულია საერთაშორისო საზოგადოების, იგივე „ვენეციის კომისიას“. აქ ეს პრობლემა არ დგას. აქ არის გავლენებზე პრობლემა და იმაზე, რომ გარედან რაღაც ბერკეტები ჰქონდეთ, თუნდაც, პოლიტიკურ ძალებს სასამართლო სისტემაზე და ეს კარგად ჩანს იგივე  უზენაეს სასამართლოსთან დაკავშირებით ატეხილ ამბავზე. ასეთი დამოუკიდებელი სასამართლო, როგორიც დღეს არის, არასოდეს არ ყოფილა  და ვერც ამაში ვერ გვედავება  ჩვენი ყველაზე დიდი ოპონენტიც კი.

- ახლა პრობლემა სწორედ ის არის, რომ იუსტიციის საბჭო ამ ძალაუფლებას  იყენებს ხელისუფლებზე ზეწოლისთვის, რათა საკუთარი ინტერესები გაატაროს.

- იუსტიციის საბჭოს პირდაპირი მოვალეობა არის სწორედ ის, რომ დაიცვას სასამართლო სისტემა.

- აქ სასამართლო სისტემის დაცვაზე არ არის ლაპარაკი. პრობლემა არის რამდენიმე ადამიანის ხელში ძალაუფლების ქონაზე, რათა შეინარჩუნოს საკუთარი ძალაუფლება და ამის სანაცვლოდ გარიგებული არის ხელისუფლების გარკვეულ პირებთან.  

- ეს არის სასამართლო და არსებობს პრეზუმფცია, რომ ეს ადამიანები არიან  ძალიან გამოცდილი და  მაღალი ინტელექტუალური  შესაძლებლობის მქონე ადამიანები, სამასამდე ადამიანზეა საუბარი,  ვინც სამოსამართლო კორპუსს  შეადგენს და გგონიათ, რომ რამდენიმე ადამიანს შეუძლია, ისე იმოქმედოს ამ ხალხზე, რომ  გადაწყვეტილება ძალით მიაღებინოს? ისეთი გავლენების ქვეშ მოაქციოს, რომ ამის  შესახებ, არანაირი მტკიცებულება არ არსებობდეს და არც ერთი მოსამართლე ამას არ ამბობდეს, რომ ვინმე მათ საქმიანობაში უკანონოდ ერევა ან ადგილი აქვს სხვა ფორმით ზეწოლას. არ ვიცი, რას გვედავებიან, ეს ხომ წარმოუდგენელია.   

რუსა მაჩაიძე, ჯი-ეიჩ-ენი