ქართულ მედიაში მიმდინარე პროცესებზე „ჯი-ეიჩ-ენის“ კითხვებს ჟურნალისტმა ირაკლი ტაბლიაშვილმა უპასუხა.

- რუსთავი 2-ის ირგვლივ მიმდინარე „სამართლებრივ-პოლიტიკური“ დავის შემდეგ, ტელეკომპანია „იმედის“ გადაწყვეტილებაში, საზოგადოებრივ-პოლიტიკური თოქშოუების დახურვის შესახებ, რამდენად ჩანს ხელისუფლების კვალი? 

- ვეჭვობ, რომ ვერავინ დაასაბუთებს ხელისუფლების მსახვრალი ხელის არსებობას იმ პროცესში, რომლებიც მიმდინარეობს კონკრეტულად „ტვ - იმედის“ და, ზოგადად, მედიის ირგვლივ.

ჩვენ ვცხოვრობთ ჯერაც შეუმდგარი, მაგრამ, დემოკრატიული ანტურაჟის, იმიჯის ქვეყანაში. შესაბამისად,   ხელისუფალი ღიად ვერ გამოვა და ვერ განაცხადებს, რომ რომელიმე არხი უნდა შეიზღუდოს ან რომელიმე გადაცემა უნდა დაიხუროს.

საბედნიეროდ, ჩვენ არ ვართ არათუ ჩრდილოეთ კორეა ან რუსეთი, არამედ, ვთქვათ, ბელორუსიც კი, სადაც, ამგვარი რამ, შეიძლება, მოხდეს.

მეორე მხრივ, მოვლენათა სიღრმისეული ანალიზის თანახმად, ვარაუდი, რომ  პროცესებში  სწორედ ძალაუფლების ბერკეტის პატრონი პირები, ინტერესთა ჯგუფები და გავლენიანი ადამიანები დგანან, რელევანტურია. ასეა რუსთავი2-თან მიმართებაშიც და ასეა ახლაც, ამ შემთხვევაში.

- როგორ ფიქრობთ, რა უნდა იყოს ინგა გრიგოლიას და მისი კოლეგების გაშვების რეალური მიზეზი?

- ფორმალურად, ყველაფერი წესრიგშია - რუსთავი 2- ის პროცესში არსებობს მომჩივანი მხარე - ქიბარ ხალვაშის სახით და არსებობს თეორიული მოპასუხე - არხის დღევანდელი მფლობელების სახით. შექმნილია შესაბამისი ფონი, რომ არხი ოდესღაც ვიღაცამ ვიღაცას წაართვა და ამ წამრთმევთა სია „დაუსრულებელია“...

ფორმალურად, ყველაფერი წესრიგშია „ტვ-იმედთან“ მიმართებითაც - არხის ხელმძღვანელობამ რეორგანიზაცია გადაწყვიტა და, აბა, ვის აქვს უფლება, იდავოს, რომ „დამოუკიდებელი“ არხის მფლობელებს თუ მენეჯმენტს, ამის უფლება არ აქვს?

საქმეც ისაა, რომ ორივე შემთხვევაში რჩება შთაბეჭდილება (და აღქმა-შთაბეჭდილება მეორეხარისხოვანი როდია), რომ ქიბარ ხალვაშიც და ტვ-იმედის მენეჯერებიც დამოუკიდებლად არ მოქმედებენ და, მათ ერთგვარად აგულიენებენ, ან, მეტი - გადაწყვეტილებებს აღებინებენ სწორედ ხელისუფლების წარმომადგენლები ან მასთან აფელირებული პირები.

პრობლემაც სწორედ ამ აღქმაშია - მით უფრო, რომ ყველაფერი ერთმანეთს უცნაურად ემთხვევა და, თავის მხრივ, ჩვენ შევდივართ საარჩევნო ციკლში, როცა ნებისმიერი კარგი და კეთილშობილური იდეაც კი - ე.წ. სამართლიანობის აღდგენაც ერთ შემთხვევაში და მეორე შემთხვევაში მენეჯმენტის სურვილიც, შეიცვალოს არხის არსი, აღქმულია სწორედ მედიაზე შეტევად.

- რუსთავი 2-ის, „იმედის“ ირგვლივ მიმდინარე პროცესები... ინტერნეტ-სივრცის ფაქტობრივი ფინანსურ-ფსიქოლოგიური „ექსპროპრიაცია“, რამდენად ჯდება ეს მედიის თავისუფლების სტანდარტში?

- თუ თქვენ მიერ დასმულ წინა შეკითხვებზე მოზომილი და, ვთქვათ ასე, დაბალანსებული პასუხები გაგეცით, ამ შემთხვევაში, დაუფარავად უნდა ვთქვა - რასაკვირველია, მედიის თავისუფლება საფრთხის ქვეშაა და გეტყვით - რატომაც:

მედიის თავისუფლების შეზღუდვა არ არის მხოლოდ მისი საინფორმაციო პოლიტიკის განსაზღვრა ჩინოსანთა მხრიდან (როგორც ეს ადრე ხდებოდა), მედია შეზღუდული შეიძლება იყოს გაცილებით ოსტატურადაც, როცა ტვ-ს მფლობელებს კონიუნქტურა ჰკარნახობს შექმნან იმგვარი პროდუქტი, რომელიც მხოლოდ ხელისუფლებას აძლევს ხელს. ამ კონიუნქტურას კი მხოლოდ ძირითადი მოთამაშე - ხელისუფლება ქმნის... ხელისუფლება და მასთან აფელირებული პირები.

ახლანდელი კონიუნქტურა კი შემდეგია - მარგინალიზაცია უნდა განიცადოს ყველა სხვა აზრმა, რომელსაც არ ეთანხმება ხელისუფლება... დემონიზებულია ყველა, ვინც ყველაფერს არ აპრავებს... გაკაფულია შუა და ეს გაკაფვის პროცესი გრძელდება. სირცხვილადაა მიჩნეული კრიტიკული აზროვნება. არის კრიტიკის საყოველთაო მიუღებლობა ან, მცდელობა, რომ კრიტიკოსები პოლიტიკურ ჯგუფებს მიაკუთვნონ.

მედია მთავარი კრიტიკოსია არასამთავრობო სექტორთან ერთად... შესაბამისად, ის უფრო მოთოკილი უნდა იყოს.

 - ხელისუფლების სურვილს, დაიმორჩილოს - მოთოკოს მედია, უნდა ჰქონდეს თავისი მიზეზი...

- ხელისუფლების ცალკეული პირები დაიღალნენ თავის მართლების რეჟიმში ყოფნით, დებატს, რომელშიც ისინი მეტწილად მარცხდებიან, მათ უჯობთ, საერთოდ არ იყოს ეს დებატი, ან, თუ იქნება - წამყვანი მაინც იყოს არა- კრიტიკული... სუსტი.

მიუხედავად იმისა, რომ პირადად მე,  როგორც პირს, რომელიც პროფესიულ ჭრილში აფასებს ამა თუ იმ მედია პროდუქტს, პრაქტიკულად არასოდეს მომწონდა არც „იმედის კვირა“ და არც „რეაქცია“... რადგან არასოდეს, ვიმეორებ, არასოდეს მიმაჩნდა, რომ ამ ვითარებაში (!!!) სატელევიზიო პროდუქტი უნდა იყოს ორიენტირებული მხოლოდ რეიტინგზე. პირიქით - მიმაჩნდა და მიმაჩნია, რომ მედია უნდა ყოფილიყო საზოგადოების პარტნიორი, თუნდაც ამის გამო შეეწირა რეიტინგის მნიშვნელოვანი ნაწილიც კი.  ამის გამო პროფესიული კამათიც არაერთხელ მომსვლია იმავე ტვ-იმედის ცნობილ სახეებთან. ჩემი არგუმენტები მქონია და, სიმართლე გითხრათ, მათაც ჰქონიათ საკუთარი არგუმენტები - ვაღიარებ - რთულია ოქროს შუალედის პოვნა და სულაც არ მიკვირს, რომ ჩვენ ყველანი ვუშვებთ შეცდომებს, მათ შორის კამათისას. მოცემულ ვითარებაში ამ, ე.წ. არხის რეორგანიზაციის არგუმენტით რეპრესიული მანქანის ამოქმედება არის დაუშვებელი და მიუღებელი.

რამდენიც არ უნდა ვიკამათო მე ინგა გრიგოლიასთან პროფესიულ სტანდარტებსა და ზოგადად ჟურნალისტიკაზე - ყოველთვის აღვნიშნავ, რომ მისი მაგალითად ავღანეთიდან რეპორტაჟი იყო და არის საუკეთესო რეპორტაჟთა, ვთქვათ ასე - ტოპ ათეულში და ამის უგულებელჰყოფა არ შეიძლება.

მოდი, დავსვათ შემდეგი შეკითხვები - რა არის „რეაქციის“ და სხვა პროდუქტების დახურვის მოტივაცია? ხომ არავის სჯერა, რომ ახალი პროდუქტები, ახალი წამყვანებით 2016 წლიდან, იქნება უფრო კვალიფიციური, უფრო კრიტიკული და სტანდარტების სრული დაცვით მომზადებული? ხომ ამთავითვე ცხადია, რომ ტვ-იმედის სამომავლო პროდუქტები, იმჟამად ახალი წამყვანებით, იქნება სრულაიდ პრო-რუსული და დაუბალანსებელი... იმგვარი კონტენტის, როგორი კონტენტის შექმნაც მხოლოდ რუსეთს აძლევს ხელს.

- თქვენ ღიად და ხმამაღლა ამბობთ იმას, რასაც დიდი ხანია კულუარებში და პროფესიულ წრეებში საუბრობენ. ეს არის ფაქტის განსხვავებულ ჭრილში შეფასება.

- ამ ჭრილში უნდა შევაფასოთ ეს მოვლენა და, მიუხედავად იმისა, რომ, შესაძლოა, გვქონდა ჩვენი კრიტიკული და პროფესიული შენიშვნები აწ უკვე ყოფილი „იმედელების“ მიმართ, ეს ყველაფერი უნდა გადავდოთ და ვთქვათ - ეს არის უჩინმაჩინის ხელით ჩატარებული რეპრესული აქტი, რომელიც „ოსტატურად“ არის შეფუთული.

გარკვეული ალბათობით, კონკრეტულად ინგა გრიგოლია, ისევე როგორც სხვა წამყვანები, თავის გზას იპოვიან... მაგრამ, საარჩევნო პერიოდში ხმა-დადაბლებული ქართული მედიის არსებობა კი ავნებს დემოკრატიას და სერიოზულ ზიანს მიაყენებს კონკურენტულ გარემოს.

ისედაც, ვიმეორებ, ისედაც ძალიან ძლიერდება რუსული დინება ქართულ მედიაში და ამ ვითარებაში ნებისმიერი მკვეთრი და ასეთი ხმაურიანი ნაბიჯების გადადგმა არის საშიში ჩვენი ქვეყნის განვითარებისათვის.

„ჯი-ეიჩ-ენი“, ესაუბრა გეგა სილაგავა