კანონპროექტი, რომელიც დიდი ხანია საქართველოს პარლამენტში დევს, მაშინ იქნება დამტკიცებული როდესაც ხელისუფლებას შესაბამისი პოლიტიკური ნება-სურვილი გაუჩნდება.

კანონპროექტის მიხედვით ბაზარზე 40%-იანი წილის მფლობელი დომინანტად ჩაითვლება. თუმცა ეს მიმართულება ნამდვილად არ არის ის ნაღმი, რომელიც კანონპროექტში დევს და რომელმაც შესაძლოა ბიზნესის განვითარებას მნიშვნელოვნად შეუშალოს ხელი.

ექსპერტები, სპეციალისტები და თვით ბიზნესის წარმომადგენლები თანხმდებიან, რომ ქვეყანაში ანტიმონოპოლისტური კანონმდებლობის არსებობა აუცილებელია. ისევე, როგორც თანხმდებიან იმაზე, რომ მონოპოლიები არ უნდა არსებობდნენ და ქვეყანაში თავისუფალი კონკურენცია უნდა იყოს.

აღნიშნული კანონი სწორედ ამ მიზანს უნდა ემსახურებოდეს, მაგრამ მასში არ უნდა არსებობდეს ისეთი ნაღმები, რომელიც ბიზნესს დამატებით პრობლემებს შეუქმნის.

მაგალითისთვის - კანონპროექტში წერია, რომ საჯარო სამართლის იურიდიულ პირს შეუძლია მიიღოს საჩივარი ნებისმერი პირისგან. ანუ სსიპ იწყებს კანონით მინიჭებულ ქმედებებს გარკვეული საჩივრის მიღების შემდეგ, ან საკუთარი დაკვირვების შედეგად.

ე.ი. ვთქვათ, მესამე პირმა აღმოაჩინა, რომ ბაზარზე ყველაფერი კარგად არ არის, და ამის შესახებ მიწერა სსიპ-ს, რომელსაც აქვს უფლება ან რეაგირება მოახდინოს, ან ჩათვალოს, რომ სათანადო მტკიცებულებები არ არის წარმოდგენილი.

ამის შემდეგ, კანონპროექტის მიხედვით სსიპ-ს მოკვლევის ჩატარების უფლება ეძლევა. ანუ აქვს საბუთების ან გასვლითუ შემოწმების უფლება.

„საუბარია საგადასახადო ორგანოს მსგავს შემოწმებაზე, ანუ ამ სსიპ-ს უფლება ენიჭება სამეწარმეო საქმიანობის განმახორციელებელი პირისაგან გამოითხოვოს დოკუმენტაცია, ან ადგილზე შეამოწმოს იგი, ისევე როგორც საგადასახადო ორგანოს", - განმარტავს „ჯი-ეიჩ-ენთან" საუბარში ბიზნეს ობუდსმენი გიორგი პერტაია.

პერტაია აცხადებს, რომ მთავარია, თავისუფალი ვაჭრობისა და კონკურენციის შესახებ კანონპროექტით საგადასახადო ორგანოს მსგავსი მაკონტროლებელი ორგანო არ მივიღოთ შემოწმების, დაჯარიმებისა და დავების წარმოების წესით.

„დღეს გვაქვს შემოსავლების სამსახური და საგამოძიებო დეპარტამენტი და ორივე უწყებას აქვს გადასახადის გადამხდელის მიმართ შემოწმების ჩატარების უფლება. ეს ნამდვილად არაა სამეწარმეო საქმიანობის კონტროლის გამართული სისტემა, ქვეყანას ორი სხვადასხვა სამსახური მსგავსი ფუნქციებით არ უნდა ქონდეს. არსებობს შემოსავლების სამსახური ჯაბა ებანოიძის ხელმძღვანელობით, რომელიც პროგრესულად ვითარდება და გადასახადის გადამხდელებისათვის სასიკეთო ცვლილებებს ახორციელებს, ხოლო მის საპირისპიროდ მოქმედებს საგამოძიებო დეპარტამენტი მოძველებული მეთოდებით", - აღნიშნავს პერტაია.

პერტაია მიიჩნევს, რომ თუ ვსაუბრობთ ბიზნეს გარემოს გაუმჯობესებაზე, შემოსავლების სამსახურმა რა რეფორმაც არ უნდა განახორციელოს, საგამოძიებო დეპარტამენტი თუ იარსებებს ისეთი სახით როგორც ის დღეს არის, არაფერს აზრი არ აქვს - „ამ ფონზე გამოდის რომ შემოსავლების სამსახური ტყუილად ირჯება.

„კონკურენციისა და თავისუფალი ვაჭრობის შესახებ კანონით კი ემატება ახალი ორგანო, რომელმაც შეიძლება ბიზნესისგან დოკუმენტები მოითხოვოს, შემდეგ გარკვეული პერიოდის განმავლობაში შეამოწმოს და ბოლოს აღმოჩნდეს, რომ აღნიშნული პირი არ არის მონოპოლისტი.

კანონპროექტის მიხედვით, თუ კომპანია ბაზარზე 40 -ს ფლობს მას რაღაც სტატუსები ენიჭება. საინტერესოა როგორ არკვევს ეს სსიპ-ი ბაზარზე არსებულ წილებს? ამისათვის უნდა შეისწავლოს ბაზარი. როგორ უნდა შეისწავლოს ბაზარი? უნდა ჩაატაროს კვლევა. კვლევა რამდენი ხანი გრძელდება და რა ჯდება ეს პროცესი?.. გამოდის, რამდენი ეჭვიც დაიბადება უნდა დაიწყოს კვლევა და უნდა ჩატარდეს ბაზრის დეტალური მოკვლევა. თუ არ იქნება ამდენი დრო და ფული, სსიპ-ი სავარაუდოდ იტყვის, რომ მათ შევისწავლეთ ბაზარი და დაადგინეს, რომ „ეს" პირი არის მონოპოლისტი.

პერტაია აცხადებს, რომ კანონპროექტის მოკვლევის ნაწილი არ უნდა ამოქმედდეს იმ ეტაპამდე ვიდრე საქართველოს მთავრობა არ დაადგენს შემოწმების ჩატარების წესს, ვადებს და ა.შ.

ზემოხსენებული მაკონტროლებელი ორგანოები, მიუხედავად მრავალწლიანი გამოცდილებისა სხვადასხვა ხელშემშლელი ფაქტორების გამო ხშირ შემთხვევაში სათანადოდ ვერ ახორციელებენ საკუთარ უფლებამოსილებას. შესაბამისად აღნიშნული გვაფიქრებინებს, რომ კანონი ძალაში არ უნდა შევიდეს მანამ სანამ სააგენტოს ფუნქციები დეტალურად არ გაიწერება, მაგალითად: როგორ მოხდება დომინანტის ან სხვა სტატუსის მინიჭება ბიზნესისთვის - აღნიშნავს პერტაია.

და კიდევ ერთი ნიუანსი - კანონპროექტის მიხედვით, სსიპ საქმის მოკვლევის შესახებ გადაწყვეტილებას იღებს საჩივრის ან/და განცხადების მიღებიდან 10 სამუშაო დღეში. მოკლედ თუ თქვენმა კონკურეტნმა მოისურვა თქვენი „შავ დღეში ჩაგდება", მაშ შეუძლია ეს სულ რაღაც ერთ თვეში, მაქსიმუმ 150 ლარად გააკეთოს. ვთქვათ ამ სახით - დაარეგისტრიროს ვინმეს სახელზე არასამთავარობო ორგანიზაცია, რომელიც „არგუმენტირებულად" მიმართავს სსიპ-ს და თქვენ ბაზრის მონოპოლიზაციაში გამხელთ, რის შემდეგაც მაქსიმუმ 10 დღეში კარზე მორიგი შემმოწმებელი დაგიკაკუნებთ. მერე უკვე ტექნიკის საკითხია ჩაგძირავენ თუ გადარჩებით და ეს სულაც არაა თქვენზე დამოკიდებული ეს უკვე პოლიტიკური გადაწყვეტილების საკითხია, ისევე როგორც თავად ამ კანონპროექტის არსებული სახით მიღება.