რესპოდენტის შესახებ
თამარ ჩხეიძეს - ეროვნულ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის ერთ-ერთ აქტიურ წევრს - ბიძინა ივანიშვილის გარემოცვა, ასევე მისი "დემოკრატიულობის ტონი" და მის მიერ გაკეთებული "ბუნდოვანი განცხადებები" აშინებს. მას აშფოთებს საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიების შესაძლო აღიარების პერსპექტივა და რესპუბლიკელებთან ერთი კონკრეტული კითხვა აქვს...
- ის, რასაც ქართული ოცნების განხორციელება ჰქვია, ყველა ქართველისთვის დღემდე სანუკვარ ოცნებად რჩება. რატომ არ არის ჩართული ეროვნულ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის ერთ-ერთი აქტიური წევრი თამარ ჩხეიძე "ქართული ოცნების" ასრულების საქმეში?
- დღეს ისეთი ვითარებაა საქართველოში და პოლიტიკური ძალები ისეთი ნიშნით არ ირჩევა, რომ ვინმესთვის დამოუკიდებელი პოლიტიკური ძალა იყოს ხელსაყრელი. აქედან გამომდინარე, მე არც თავიდან მქონია იმის მოლოდინი, რომ "ქართულ ოცნებაში" დამიძახებდნენ და ეს შესაძლებლად არ ახლა მიმაჩნია.
- შეთავაზების შემთხვევაში, როგორი იქნება თქვენი პასუხი?
- შეთავაზების შემთხვებაში, პირველ ყოვლისა ჩემი პასუხი მთავარი პრინციპების საკითხი იქნება. ამას იმიტომ ვამბობ, რომ ჩემთვის ძალიან დამაფიქრებელია მთელი რიგი პოზიციები, რომელთაგან ზოგი პირდაპირ და ზოგიც არაპირდაპირ იქნა გამოხატული თავად ივანიშვილისა თუ მის კოალიციაში გაერთიანებული ამა თუ იმ სუბიექტების მიერ სხვადასხვა დროს.
ჩემთვის დამაფიქრებელია მათი პოზიციები აფხაზეთის საკითხზე, დემოკრატიული არჩევნების საკითხზე და ა.შ.. აქედან გამომდინარე, ჩემთვის ყოველთვის უმთავრესია პრინციპები და უმთავრესია გარანტია იმისა, რომ რომელი ხელისუფლებაც არ უნდა მოვიდეს საქართველოს სათავეში, არც ერთი ხელისუფლება არ დასთანხმდება საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის საკითხზე კაპიტულანტური პოზიციის დაკავებას.
- რას გულისხმობთ და რა გაძლევთ ამ განცხადების გაკეთების საფუძველს?
- ყველაზე მეტად რისიც მეშინია, როგორც ხელისუფლების ისე ოპოზიციის მხრიდან, არის ის, რომ არ მოხდეს რაიმე სახის ისეთი ხელშეკრულების გაფორმება, რომელსაც შესაძლოა გარეგნულად საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენა ერქვას, მაგრამ სინამდვილეში აფხაზეთისა და ცხინვალის რეგიონის "დამოუკიდებლობის" ცნობას შეიცავდეს. განსაკუთრებით ამის საშიშროება აფხაზეთის საკითხზე არსებობს.
პრობლემა, რომელიც რუსეთს აქვს, დღეს იმაში მდგომარეობს, რომ მსოფლიო არ ცნობს აფხაზეთსა და ცხინვალის რეგიონს, ეს ჩვენ გვიქმნის პერსპექტივას იმისა, რომ მომავალში მაინც (და ეს მომავალი შორს არ იქნება) ჩვენი ქვეყნის ტერიტორიული მთლიანობა აღდგეს. ასეთი ხელშეკრულება კი ყველაფერ ამას სამუდამოდ დაასამარებს. ასეთი ხელშეკრულება იმის მანიშნებელი იქნება, რომ ოკუპირებული რეგიონების "დამოუკიდებლობის" აღიარება მოხდა საქართველოს ხელისუფლების მხრიდან და მერე უკვე პრობლემა იმისა, რომ რუსეთმა სადღაც კუნძულებზე იაროს იმიტომ, რომ ვინმეს მათი "დამოუკიდებლობა" აღიარებინოს, აღარ იარსებებს. თუ საქართველო ცნობს მათ "დამოუკიდებლობას", ცხადია, მერე უკვე ამ "დამოუკიდებლობას" ავტომატურ რეჟიმში მთელი მსოფლიო აღიარებს.
- ამის საშიშროებას ხედავთ?
- ეს იმდენად ოდიოზური რამ არის, ამაზე ლაპარაკი არც უნდა გვიხდებოდეს, მაგრამ, სამწუხაროდ, ვგრძნობ საშიშროებას. ასეთი აზრი ნორმალურ ქვეყანაში საერთოდ არ უნდა დაბადებულიყო, მაგრამ, სამწუხაროდ, დაიბადა და ვგულისხმობ რას - ადრე "რესპუბლიკური პარტიის" მხრიდან გამოქვეყნდა კონცეფცია, სადაც პირდაპირ დამოუკიდებლობაზე საუბარი არ არის და ლაპარაკია კონფედერაციულ კავშირზე. კონფედერაცია - დამოუკიდებელი სუბიექტების კავშირს ნიშნავს, რომელიც ნებისმიერ დროს შეიძლება დაიშალოს და ამაში მთავარია ის, რომ აღიარება უნდა მოხდეს და შემდეგ უკვე რაც მოხდება, ეს უკვე ტექნიკის საკითხია. ეს საშიში გეგმაა.
მე მიხარია ის, რომ ამ გეგმაზე, რამდენადაც მე ვიცი, მას შემდეგ უკვე აღარ ყოფილა საუბარი. გამოქვეყნდა თავის დროზე და მერე აღარ გამეორებულა. კითხვა მაქვს - არის თუ არა ეს გეგმა კვლავ ძალაში? და მეორე, რაც მაშინებს, არის ის, რომ ამ კოალიციაში ჯერ კიდევ წევრად რჩება მამუკა არეშიძე. თუ რესპუბლიკელების გეგმა ბევრს არ ესმოდა, რას წარმოადგენდა და ზედაპირულად ვერც მიხვდებოდი, თუ რაზე იყო საუბარი, არეშიძემ ყოველგვარი დამალვის გარეშე განაცხადა - შევეშვათ საუბარს იმაზე, რომ ეს ჩვენი მიწაა და დამოუკიდებლობა ვცნოთო. ჩემთვის ძალიან სასიხარულო იქნება, თუკი ყველა უარყოფს ასეთ პოზიციას.
- ანუ თქვენ ბიძინა ივანიშვილის ირგვლივ შემოკრებილი ადამიანები გაფიქრებთ?
- ადამიანებიც და ზოგიერთი ბუნდოვანი გამონათქვამებიც თავად ბიძინა ივანიშნილის მხრიდან თუნდაც ომის დაწყების საკითხზე. რა თქმა უნდა, მე პრეტენზიები ამ ხელისუფლებასთან ამ ომთან დაკავშირებით ძალიან ბევრი მაქვს, მაგრამ შეუძლებელია მათ ომის დაწყება დააბრალო - ომს საკუთარ ტერიტორიაზე ვერავინ ვერ დაიწყებს. ომს იწყებ მეორე სახელმწიფოსთან. საკუთარ ტერიტორიაზე ომს ვერ დაიწყებ და ეს ომი ერთმნიშვნელოვნად რუსეთმა დაიწყო.
დემოკრატიულობის თვალსაზრისით, მე არც ის ტონი მომწონს, რომლითაც იგი საუბრობს. უარყოფითად ვაფასებ 26 მაისის აქციას - უაღრესად უარყოფითად! აქედან და არა მარტო აქედან გამომდინარე, ნინო ბურჯანაძის ფიგურა ჩემთვის მიუღებელია, მისი პრორუსული ქმედებების გამო, მაგრამ მიუხედავად ამისა, ჩემთვის მიუღებელია ისეთი მითითებები, რომლებიც ამას წინათ გამოითქვა, რომ ესა თუ ის პოლიტიკოსი მიუთითებს, თუ ვინ უნდა იაქტიუროს, ვინ რა უნდა გააკეთოს და ა.შ.. ეს სტილი არ არის ჩემთვის მისაღები. თავისთავად, ბურჯანაძის ქმედება 26 მაისს ჩემთვის მიუღებელია, მაგრამ დემოკრატიის თვალსაზრისით, ასეთი მენტალიტეტის მოვლენა, როდესაც ადამიანი განსაზღვრავს, თუ ვინ უნდა იაქტიუროს პოლიტიკაში და ვინ არა, ამჟამინდელი ხელისუფლების სტილს ჰგავს.
- ყოველივე ზემოთქმულიდან გამომდინარე, რას უნდა ელოდოს ქართული საზოგადოება "ქართული ოცნებისგან" და, თქვენი აზრით, როგორი შეიძლება იყოს მათი როლი ქართული სახელმწიფოებრიობის მშენებლობის საქმეში?
- თუ არ გამართლდა ის შიში, რაც მე მაქვს მათი გამონათქვამებისა და მათი ცალკეული პოზიციების გამო და თუ მათ მართლაც დაიკავეს სახელმწიფოებრივი პოზიცია, ესე იგი, არც ერთი ნაბიჯით არ დათმეს ტერიტორიული მთლიანობის საკითხი და მართლაც დემოკრატიული გარდაქმნებისთვისა და ადამიანის უფლებების დაცვისთვის იბრძოლეს, მაშინ, რასაკვირველია, დადებითად შევაფასებდი, მაგრამ...
- თქვენ ამისი გჯერათ?
- სწორედ ამას გვულისხმობ, როდესაც ვამბობ, რომ თუ ეს შიში არ გამართლდა. მე ამას ვამბობ სუფთა თეორიული თვალსაზრისით, მაგრამ, რა თქმა უნდა, იმ გამოცდილებიდან გამომდინარე, რაც მე მაქვს პოლიტიკაში, ძალიან ძნელიად წარმოსადგენია, რომ გამონაკლისი ხდება და ისევ და ისევ იმავე სცენართან არა გვაქვს საქმე, რასთანაც აქამდე გვქონდა.
- რა სცენარზეა საუბრობთ?
- როდესაც გარეშე ძალა ერთ უკვე გამოყენებულ ძალას ანაცვლებს მეორით და ქვეყნის შიგნით ქვეყნის ბედის გადაწყვეტა არ ხდება. სამწუხაროდ, მოდელი, რომ გარეშე ძალა წყვეტს ჩვენს საკითხს ამ ხელისუფლების სხვა და სხვა მექანიზმების გამოყენებით, მთელ პოსტსაბჭოთა პერიოდში მოქმედებს. მე არა მაქვს იმის საფუძველი, ვივარაუდო, რომ ეს სისტემა და ეს საფუძველი შეცვლილია.
- გარეშე ძალაში, ალბათ, ორ პოლუსს გულისხმობთ - რუსეთსა და დასავლეთს...
- გარეშე ძალაში ორივეს ვგულისხმობ. ჩემთვის მიუღებელია სახელმწიფოსთვის ნებისმიერი გარეშე ძალის პრიორიტეტად ქცევა. ორივეს ვგულისხმობ, მაგრამ კვლავ გამოცდილებიდან გამომდინარე ვიტყვი, რომ საქართველოსთვის დღეს ნომერ პირველი საშიშროება რუსეთია და არა ამერიკა.
სახელმწიფო, რომელსაც ჩვენი ტერიტორიები აქვს მითვისებული, რუსეთია და არა ამერიკა. ხელისუფლება კი, მიუხედავად ანტირუსული გამონათქვამებისა, რეალურად თავისი საქმის 90 %-ს ანუ უმეტეს ნაწილს, რუსეთის საქმეს აკეთებდა. ამიტომაც მე, ნებსით თუ უნებლიეთ, მაქვს ეჭვი, რომ ასე საკმაოდ გაცნობიერებულად მოქმედებდა - ამიტომაც უფრო მეტად რუსეთს ვგულისხმობ, თუმცა ჩემთვის ნებისმიერი გარეშე სახელმწიფოსადმი მონური დამოკიდებულება კატეგორიულად მიუღებელია.
"ჯი-ეჩ-ენი", ესაუბრა ეკატერინე მომცელიძე