„სუამი“ (საქართველო, უკრაინა, აზერბაიჯანი, მოლდოვა) 1997 წელს შეიქმნა როგორც ეკონომიკური მიმართულების მქონე ალიანსი, კავკასიური მილსადენებისა და სატრანპორტო პროექტების რეალიზების დაწყების ფონზე. მის ჩამოყალიბებაში აქტიურად მონაწილეობდა ამერიკის შეერთებული შტატები, რამაც „სუამ“-ის მიზნები თავიდანვე საეჭვო გახადა. აშშ-ის შემდგომმა ზრახვებმა, რომ „სუამ“-ში სხვა სახელმწიფოებიც გაერთიანებულიყვნენ, დაადასტურა ეჭვები, რომ ეს იყო მცდელობა დსთ-ის ალტერნატიული ორგანიზაციის დაარსების მიზნით, რომლის რკალში რუსეთი აღმოჩნდებოდა. რასაკვირველია, „სუამ“-ის წევრი ქვეყნები რუსეთის მიმართ მეგობრულად არ იქნებოდნენ განწყობილნი, რადგანაც მასში მუსიკას აშშ უკვეთავდა“, - ამის შესახებ აზერბაიჯანული გამოცემა „ნოვოე ვრემია“ წერს.
როგორც სტატიის ავტორი წერს, „სუამ“-ის გაფართოება არ მომხდარა, მასში მხოლოდ მცირე ხანს იყო უზბეკეთი. საბოლოო ჯამში, ორგანიზაციის წევრები მხოლოდ ისეთი ქვეყნები აღმოჩნდნენ, რომლებსაც ტერიტორიულ პრობლემები ჰქონდათ.
„როგორც ჩანს, ამ პროექტის წარუმატებლობამ ავტორს [აშშ-ს] იმედი გაუცრუა, უყურადრებოდ მიატოვა და ამიტომ „სუამი“ რაღაც ამორფულ ალიანსად გადაიქცა, პერიოდული სამიტებით, არარეგულარული მინისტერიალებით და მასზე მიღებული დოკუმენტების დეკლარაციული ხასიათით.
ჰოდა, როგორც ჩანს, „სუამ“-ს კიდევ ერთი ქვეყანა დატოვებს - აზერბაიჯანი.
კიშინიოვში ორ მარტს საკმაოდ მნიშვნელოვანი პარლამენტთაშორისო კონფერენცია უნდა ჩატარდეს უსაფრთხოების პრობლემებზე მოლდოვას, საქართველოსა და უკრაინის წარმომადგენლების მონაწილეობით, აშშ-ის ატლანტიკური საბჭოსთან პარტნიორობით. მოლდოვას პარლამენტის თავმჯდომარის მარიან კანდუს განცხადებით, კონფერენციის დასასრულს მიღებული იქნება რეზოლუცია, თუ როგორ უნდა დაუპირისპირდნენ „გარეშე მტერს“ საქართველო, უკრაინა და მოლდოვა. „გარეშე მტერში“, გასაგებია, თუ რომელი სახელმწიფო იგულისხმება: მარიან კანდუმ ყურადღება გაამახვილა რუსეთზე, რომელიც „ხელს უშლის მოლდოვას ევროპისაკენ სწრაფვას“.
აზერბაიჯანმა კონფერენციაში მონაწილებაზე უკანასკნელ მომენტში უარი განაცხადა, რაც დადებითად შეაფასა რუსეთის პრეზიდენტთან არსებული ერთაშორისო ურთიერთობის საბჭოს პრეზიდიუმის წევრმა ბოგდან ბეზპალკომ. მისი თქმით, კიშინიოვში დაგეგმილი კონფერენცია აშკარად ანტირუსულ ხასიათს ატარებს და ამიტომაც აზერბაიჯანმა მასში მონაწილეობაზე უარი განაცხადაო: „ამიტომაც „სუამ“-ის ნაცვლად დარჩება „სუმ“-ი. დღემდე პოსტსაბჭოთა სივრცეში ანტირუსული ბლოკის შექმნის მცდელობები კრახით მთავრდებოდა და ეს იმიტომ ხდებოდა, რომ ანტირუსული იდეები ყოველთვის დასავლეთიდან მოდიოდა. ზოგიერთი პოსტსაბჭოთა რესპუბლიკის ბრალდებები რუსეთის წინააღმდეგ უსაფუძვლოა და ხელოვნურად მოგონილი. იგივე მოლდოვას, რომელსაც „ევროპულ გზაზე“ სვლაში თურმე რუსეთი უშლის ხელს და უკრაინას, ორივეს ევროკავშირთან ასოცირების ხელშეკრულებები აქვთ დადებული, მაგრამ ვერცერთი ვერ დაიკვეხნის ეკონომიკურ წარმატებებს. უკრაინაზე ადრე ევროკავშირთან უვიზო რეჟიმი საქართველომ მიიღო, მაგრამ ამის მიუხედავად, მაინც ძალიან ღარიბ ქვეყნად რჩება“, - აღნიშნა ბოგდან ბეზპალკომ.
როგორც ვხედავთ, ვაშინგტონი კვლავ ჩაერია „სუამ“-ის საკითხებში და რუსეთის წინააღმდეგ ისევ დიდ თამაშს იწყებს. ამიტომაც რუსეთის მეზობელი ქვეყნების ლიდერები, აცნობიერებენ რა თავიანთ არასტაბილურ მდგომარეობას, ორმაგ თამაშს იწყებენ პრინციპით - „თქვენც და ჩვენც“. აშკარაა, რომ „სუამ“-ის რეანიმირების მორიგი მცდელობები ისევ დაიწყო. ამის მიზეზი ისაა, რომ პროექტი აშშ-სათვის საინტერესო გახდა, რომელიც საქართველოს რუსეთის წინააღმდეგ მიმართულ „შეკავების პოლიტიკაში“ ითრევს, უკრაინა მასში საკუთარი სურვილით მონაწილეობს, მოლდოვა კი სიტუაციურად. შეიძლება ვივარაუდოთ, რომ სწორედ ასეთი არასერიოზული ვითარება აიძულებს აზერბაიჯანს უარი თქვას ამ ბლოკის საქმიანობაში მონაწილეობაზე", - ვკითხულობთ სტაატიაში.
