რადიო "ამერიკის ხმა" (Radio Voice of America) ირანში განვითარებულ მოვლენებსა და საქართველოში მცხოვრები ირანელების გამოხმაურებაზე სტატიას აქვეყნებს.
გთავაზობთ ამონარიდს რადიო "ამერიკის ხმის" სტატიიდან:
ირანელების პროტესტმა ბოლო ათწლეულის განმავლობაში უკვე მეორედ გააკვირვა მსოფლიო. უკანასკნელი პერიოდის საპროტესტო ტალღა, 2009 წლის “მწვანე მოძრაობის” გამოსვლებისგან განსხვავებით, ეკონომიკურ და სოციალურ ნიადაგზე დაიწყო. 2009 წელს მოსახლეობა - ძირითადად, საშუალო კლასი - არჩევნების შედეგებს აპროტესტებდა. დღეს, ქუჩაში მოსახლეობის შედარებით დაბალი ფენა გამოვიდა, რომელიც ფასების ზრდას და ეკონომიკურ სიდუხჭირეს უცხადებს პროტესტს.
საქართველოში მცხოვრები ირანელები ამბობენ, რომ მიმდინარე აქციებს, მიუხედავად არსებული იმედებისა, ცვლილებების მოტანა გაუჭირდება. მათი ნაწილი ფიქრობს, რომ პოლიტიკურ ელიტაში ძალაუფლებისთვის ბრძოლის კვალდაკვალ გამოსვლები, სავარაუდოდ, გაგრძელდება. „ამერიკის ხმა“ რამდენიმე მათგანს ესაუბრა, თუმცა ნაწილმა უსაფრთხოების მიზეზით საკუთარი ვინაობის გამხელა არ ისურვა.
„ირანელი ხალხი გაბრაზებული და დაღლილია სიღარიბისგან. მდიდრები უფრო მდიდრდებიან და ამას ხალხის წინააღდეგ ბოროტად იყენებენ. ხალხი ამ ყველაფერს ხედავს. ეს მთავარი არაა, მაგრამ პოლიტიკური და თავისუფლების საკითხი გამოსვლებში როლს თამაშობს”, - ამბობს ირანელი, რომელიც საქართველოში 4 წელია ცხოვრობს და ერთ-ერთ რესტორნის მენეჯერია, - „ეს გამოსვლები 2009 წლისგან განსხვავდება. 2009 წელს [არჩევნების შემდეგ] ქუჩაში ის ხალხი გამოვიდა ვინც არა აჰმედინეჯადს არამედ სხვა კანდიდატებს უჭერდა მხარს - მუსავის ან კარუბის. ამ ჯერზე გამოსვლები, პატარა ქალაქებში მცხოვრები ხალხის ეკონომიკური მიზეზებითაა განპირობებული, რომლებსაც უკეთესი ცხოვრება სურთ“.
„ირანის მთავრობას სურს აჩვენოს, რომ ის სტაბილურობის გარანტია. ის საუბრობს იმაზე, რომ რეჟიმის შეცვლის შემთხვევაში ქვეყანაში შესაძლოა გამეორდეს ის რაც სირიაში, ლიბიაში ან ერაყში მოხდა“, - ამბობს ირანის მოქალაქე, რომელიც 20 წელზე მეტია საქართველოში ცხოვრობს.
გამოხმაურება საქართველოში
მცირერიცხოვანი პროტესტი საქართველოში ირანის საელჩოსთანაც გაიმართა, თუმცა საქართველოში მყოფ ირანელთა დიდ ნაწილს მასში მონაწილეობა არ მიუღია - ქვეყნის უსაფრთხოების სამსახურების მხრიდან მათი შენიშვნის და ამ ფაქტით შესაძლო მანიპულაციის შიშით.
„საქართველოში იმიტომ ვცხოვრობთ, რომ აქ თავისუფლება გვაქვს. სისტემა უნდა შეიცვალოს,თუმცა ისე, რომ სისხლი არ დაიღვაროს. ამან შესაძლოა ძალიან საშიშ ვითარებამდე მიგვიყვანოს”, - ამბობს რახმანი (სახელი შეცვლილია), რომელიც უკვე ექვსი წელია საქართველოში ცხოვრობს და სათარჯიმნო ბიუროში მუშაობს. „სისტემა დღეს ბევრად ძლიერია ვიდრე ბოლო 40 წლის მანძილზე. რევოლუციურ გვარდიას მეტი ძალა აქვს. დემონსტრანტებისთვის ეს სიტუაციას ართულებს“, - ამბობს იგი.
მიუხედავად იმისა, რომ ირანელებს საქართველოში თავისუფლება არ ეზღუდებათ, ზოგიერთი მათგანი ამბობს, რომ ვითარება იცვლება. „ამერიკის ხმასთან“ საუბრისას ერთ-ერთ მათგანი ამბობს, რომ აზერბაიჯანელი ჟურნალისტის აფღან მუხთარლის სავარაუდო გატაცების შემდგომ, ის საქართველოში თავს უსაფრთხოდ არ გრძობს: „თბილისი ერთ-ერთი ქალაქია ირანთან ახლოს სადაც ბვერი ირანელია“, - ამბობს თბილისში მცხოვრები ირანელი იურისტი, - “რთული სათქმელია რას იზამს საქართველოს მთავრობა. დაიჭერს ის ამერიკის და ევროპის მხარეს ირანის რეჟიმის წინააღმდეგ თუ გაიმეორებს იგივეს, რაც აფღან მუხთარლის შემთხვევაში ვნახეთ. მე საქართველოს მთავრობის დიდი იმედი არ მაქვს. ისინი მიმდინარე პროცესებზე ნაკლებად დარდობენ. მათი ინტერესი ირანიდან შემომავალ მოკლევადიან და დროებით ფინანსურ ინტერესზე არის მიმართული”.
ოფიციალურ თბილისს ამ დრომდე ირანში მიმდინარე გამოსვლებზე პოზიცია საჯაროდ არ დაუფიქსირებია.
საქართველოს მთავრობამ 2013 წელს ირანს უვიზო მიმოსვლა შეუწყვიტა. თუმცა ქვეყანაში ტურისტების და შესაბამისად შემოსავლის, კლების შემდეგ, 2016 წელს მისი აღდგენის გადაწყვეტილება მიიღო. 2017 წლის მონაცემებით, ირანი მეხუთე ადგილს იკავებს საქართველოში უცხოელი ვიზიტორების რაოდენობით. 2017 წელს ირანიდან საქართველოს 322 ათასი ვიზიტორი ეწვია. მათ შორის არიან თავშესაფრის მიღების მსურველებიც, რომელთა ნაწილსაც საქართველომ, სახელმწიფო უსაფრთხოების მიზეზით, ქვეყანაში ლეგალურ სტატუსზე უარი უთხრა. შინაგან საქმეთა სამინისტროს ინფორმაციით, 2017 წლის აგვისტომდე საქართველოში თავშესაფარს 50 ირანელი ითხოვდა.
